فشار برای تولید خودروی ناقص؟

روز گذشته یکی از قطعه‌سازان مطرح کشور در نشستی خبری از تولید ناقص ۲۰۰ هزار دستگاه خودرو در دو شرکت خودروساز کشور خبر داد. وی در این زمینه تاکید کرده بود که ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو محصول ناقص در ایران خودرو و ۱۰۰ هزار دستگاه دیگر در شرکت سایپا به‌دلیل نبود قطعه امکان تجاری شدن ندارند.اظهارات این قطعه‌ساز کشور در شرایطی است که تولید ناقص خودرو در شرکت‌های خودروساز همچنان ادامه دارد و ظاهرا ایران خودرو و سایپا تصمیم بر توقف تولید ناقص ندارند.

در این زمینه سوالی که مطرح می‌شود این است که خودروسازان خود خواهان تولید خودروهای ناقص هستند یا فشار سیاست‌گذاران صنعتی منجر به ادامه تولید چنین خودروهایی شده است؟ آنچه مشخص است تولید خودروهای ناقص برایخودروسازان به‌طور حتم هزینه‌ساز است؛ چراکه به گفته برخی از دست‌اندرکاران تولید، برای تکمیل این محصولات، خودرو یک بار دیگر باید در خطوط تولید خودروسازان قرار بگیرد. هرچند قرارگیری دوباره در خطوط تولید مانع از بیکاری کارگران خط می‌شود، اما در هر صورت برای خودروساز هزینه ایجاد خواهد کرد.

به این ترتیب به نظر می‌رسد که خودروساز با آگاهی از کمبود برخی از قطعات چندان تمایلی به تولید محصول ناقص ندارد؛ چراکه این اقدام با توجه به شرایط نقدینگی آنها، ‌هزینه‌ساز خواهد بود. اما در پاسخ به این سوال که سیاست‌گذاران و تصمیم‌سازان صنعتخودرو به‌خصوص مسوولان صنعتی چه نفعی از تولید ناقص می‌برند باید گفت که محصولات ناقص هم در آمار تولید خودروسازان جای می‌گیرد، بنابراین مسوولان صنعتی می‌توانند ادعا کنند که تولید روالی عادی دارد و حتی پیش از گذشته رشد داشته است.بدین ترتیب اگر تولید ناقص خودرو برای خودروساز نفعی ندارد، اما حداقل برای مسوولان صنعتی کشور شاهدی بر ادامه تولید و رشد آن خواهد بود. آنچه مشخص است در شرایط کنونی برنامه‌ای برای توقف تولید محصولات ناقص وجود ندارد و تولید برای جا خوش کردن در پارکینگ خودروسازان همچنان ادامه دارد. اما در مورد تولید محصولات ناقص یک کارشناس خودرو در گفت‌و‌گو با «دنیای‌اقتصاد» نظر دیگری دارد.

وی با انکار نقش مسوولان صنعتی در این مورد تاکید می‌کند که خودروسازان در هر شرایطی به‌دنبال تامین نقدینگی هستند و تولید خودروهای ناقص نیز خود گواه نبود نقدینگی در این شرکت‌ها است. این کارشناس خودرو ادامه می‌دهد که در خودروسازی با توجه به عدم تامین برخی قطعات، تولید‌کنندگان به اصطلاح «دو تا یکی یا سه تا یکی» می‌کنند، به این معنا که کسری قطعات یک خودرو را از خودرو ناقص دیگر تامین می‌کنند. این کار می‌تواند از تعداد خودروهای ناقص در شرکت‌های خودروساز به میزان چشمگیری کم کند. وی ادامه می‌دهد که یا کسری قطعه خیلی زیاد است که خودروساز نمی‌تواند به اصطلاح دو تا یکی کند یا خودروساز با توجه به بدقولی دولت در ارائه تسهیلات، اصراری برای تکمیل این خودروها ندارد.