فاطمه مقیمی، عضو هیئت‌رئیسه اتاق بازرگانی تهران بر این باور است که «مردم در جامعه به دلیل عدم اعتماد اقتصادی به مجموعه تصمیم‌گیران، تمام دارایی خود را به ارز تبدیل می‌کنند و این رویه موجب شده تقاضای مازاد ایجاد شود». این اظهارنظر از سوی یک فعال بخش‌خصوصی نگران‌کننده است زیرا بیانگر این مهم بوده که آشوب و به‌هم‌ریختگی در اقتصاد بیش از آن چیزی است که در ید کنترل دولت باشد. رویه موجود نه‌تنها آسیب‌های جدی بر پیکره اقتصاد کشور گذاشته بلکه منجر به کاهش و محدودیت صادرات و در نگاه کلان، تجارت شده است. گفت‌وگوی آسمان آبی با فاطمه مقیمی را بخوانید.
نوسان نرخ ارز در ۶ماه اخیر چه تأثیری در بخش صادرات داشته؟ آیا این رویه موجب کاهش صادرات شده است؟
نوسان ارز قطعا تأثیراتی در بخش تجارت (واردات و صادرات) داشته است به‌ویژه در بخش صادرات به دلیل قیمت تمام‌شده کالا، این نوسانات بیشتر بوده؛ از سویی هنوز مشکلات تحریم‌ها پابرجا بوده و پرونده تحریم‌ها باز است. بدون تردید اگر بتوانیم ارتباطات و مناسبات سیاسی را کمی تلطیف کنیم و زمینه‌های اقتصادی را رشد دهیم، آثار سیاسی کاهش خواهد یافت. با این‌وجود در کنار مسائل سیاسی بین‌المللی در کشور شاهد بی‌ثباتی نرخ ارز بودیم. این رویه موجب شده نوع سوم نرخ ارز نیز در تجارت ایجاد شود که مشکلات مالی را برای فعالان اقتصادی دوچندان کند. در حقیقت مجموعه تولیدکنندگان و صادرکنندگان با این مشکلات و نوع سوم نرخ مواجه هستند که این مسائل شرایط را برای کار کردن سخت می‌کند، بااین‌حال برگرداندن نرخ ارز به سیستم بانکی کشور نیز برای فعالان اقتصادی مشکل‌ساز و دست و پاگیر شده است.
از نوع سوم ارز سخن گفتید، منظورتان دادوستد ارز در کف خیابان است؟
بله همین‌طور است. دو نوع نرخ ارز در کشور وجود داشت؛ نرخ ارز مبادله‌ای و نرخ ارز آزاد که هر دو از سوی بانک مرکزی اعلام می‌شد، اما امروز شاهد این هستیم که خریدوفروش‌های کاذب ارز در بازار موجب شده که نوع سوم ایجاد شود. این نوع سوم برای فعالان اقتصادی، مشکلات خاصی ایجاد کرده است.
چه مشکلی؟
مشکلات زیادی ایجادشده برای نمونه با محدود شدن نرخ ارز مبادله‌ای برای برخی از محصولات، تقاضای مازاد مطالبه شد و این رویه موجب شده صادرات با محدودیت مواجه شود.
یعنی در حال حاضر به دلیل نبود ثبات در بازار ارز و تقاضای مازاد، صادرات کاهش یافته است؟
بله، کاهش یافته و این آمار در اختیار کنفدراسیون صادرات اتاق بازرگانی است.
پیش‌بینی شما از وضعیت کنونی در صورت تداوم چیست؟ آیا راهکاری برای برون‌رفت از این مشکلات وجود دارد؟
معتقدم دولت باید راهکاری مبنی بر تصمیم درست مدیریتی اتخاذ کرده و برای اجرا در اختیار سیستم دولتی و برنامه‌ریزی قرار دهد. نمی‌توان در فضای کنونی بازار را آزاد را گذاشت. بازار عرضه و تقاضای نامتعادلی ایجاد شده و مردم در جامعه به دلیل بی‌اعتمادی به مجموعه تصمیم‌گیران، تمام دارایی خود را به ارز تبدیل می‌کنند تا با اعتبار ارزی به زندگی خود نظم دهند؛ به همین دلیل بی‌ثباتی در جامعه موجب شده اقتصاد به سمتی برود که انتظار نمی‌رفت.
راهکار مشخصی وجود ندارد؟
راهکار این است که دولت با بخش‌خصوصی مماشات کرده و خردورزی داشته باشد تا تصمیم‌هایی درست و نه احساسی و لحظه‌ای درباره این مسائل گرفته شود. تصمیمات درست مدیریتی می‌تواند منجر به اتفاقات خوب در حوزه ارز و بالطبع در بخش تجارت شود.
- 14
- 4
