به گزراش زومیت، قدیمیترین حیوان منفرد جهان در سال ۱۴۹۹ میلادی متولد شد و در سال ۲۰۰۶، بهطور تصادفی توسط انسانها جان باخت. این جانور، صدف غولپیکری اقیانوسی به نام مینگ از گونه صدف ایسلندی (Arctica islandica) بود که توانسته بود ۵۰۷ سال زندگی کند و دورانهای مهمی مانند اصلاح دینی، رنسانس، عصر روشنگری، دوره جنگ سرد و حتی پخش مجموعه تلویزیونی «فرندز» را تجربه کند.
برخی از کهنسالترین جانوران روی زمین ازجمله برخی اسفنجها، احتمالاً بیش از ۲۰۰۰ سال عمر کردهاند. در سال ۲۰۱۵، دانشمندان بزرگترین اسفنج تاریخ را در عمق حدود ۲۱۳۴ متری زیر اقیانوس پیدا کردند؛ این اسفنج تقریباً در حد مینیون اندازه داشت و زندگی خود را در آن عمق طولانی گذرانده بود. آژانس ملی اقیانوسی و جوی آمریکا میگوید برخی گونههای عظیم که در آبهای کمعمق زندگی میکنند، بیش از ۲۳۰۰ سال عمر دارند.
اما اسفنجهای یادشده در واقع کلنی هستند؛ یعنی آنچه ما میبینیم گروه بزرگی از موجودات کوچک است که با هم زندگی میکنند و عمر طولانیشان متعلق به کل گروه است، نه فرد منفرد. بنابراین، قدیمیترین حیوان منفرد و غیرکلنی که تاکنون شناسایی شده، همین صدف مینگ است که عمرش ۵۰۷ سال بود و بهطور تصادفی توسط انسانها کشته شد.
در سال ۲۰۰۶، یک صدف غولپیکر از گونه ایسلندی از کف اقیانوس در نزدیکی سواحل ایسلند صید شد. درست مانند درختان که با شمردن حلقههای رشد میتوان سنشان را مشخص کرد، در این صدفها هم میتوان خطوط رشد داخل پوسته را شمرد تا سن تقریبی آنها را تخمین زد.
پژوهشگران با شمارش حلقههای رشد داخل پوسته و تکنیکهای تاریخگذاری رادیوکربن سن دقیق مینگ را مشخص کردند
پژوهشگران در یک مقاله توضیح میدهند: «پوستههای نرمتنان دوکفهای حاوی سابقهای از روند رشد و تکاملشان است که به شکل خطوط رشد سالانه داخلی و همچنین نوارهای روزانه و جزر و مدی با وضوح بالاتر ظاهر میشود. این خطوط را میتوان بهصورت میکروسکوپی در نمونههای کپیشده با لایههای استات یا مقاطع نازک مشاهده کرد.»
«پوستهی صدف ایسلندی بهصورت مجموعهای از افزایشهای سالانه رشد (رشد سریع) تشکیل میشود که توسط خطوط رشد باریک (رشد کند یا توقف رشد) از هم جدا شدهاند. ماهیت سالانهی این افزایشها براساس پروفایلهای فصلی ایزوتوپ پایدار اکسیژن و آزمایشهای نشانهگذاری و دوبارهگیری اثبات شده است.»
در سال ۲۰۰۶، دانشمندان صدف را با روش شمارش حلقههای رشد داخل پوسته بررسی کردند تا سن آن را تخمین بزنند. نتایج اولیه نشان داد که این صدف بیش از ۴۰۵ سال عمر کرده و به همین دلیل کهنسالترین نرمتن و شاید قدیمیترین حیوان منفرد ثبتشده به حساب میآمد.
بااینحال، بررسی دقیقتر با استفاده از تکنیکهای تاریخگذاری رادیوکربن نشان داد که سن واقعی صدف ۵۰۷ سال است؛ یعنی احتمالاً در حدود سال ۱۴۹۹ میلادی متولد شده است. رسانهها به همین دلیل این صدف شگفتانگیز را مینگ نامیدند؛ زیرا دوران زندگیاش با سلسله مینگ در چین همزمان و به نوعی یادآور تاریخ طولانی و شگفتآور آن دوره بود.
گونه صدف ایسلندی معمولاً بیش از صد سال عمر میکند و نمونههای چند صد ساله آن نیز رایج هستند. به گفتهی پژوهشگران، همین گونه صدف به صورت تجاری صید میشود و در غذاهای روزانه مانند سوپ صدف در نیوانگلند مصرف میشود. بنابراین هر کسی که سوپ صدف خورده، احتمالاً از این گونه صدف خورده که بسیاریشان چند صد سال عمر داشتهاند.
اما صدفهای ایسلندی چگونه اینقدر عمر میکنند؟ دوریس آبلِه زیستشناس موجودات دریایی توضیح میدهد: «این صدفها مصرف اکسیژن بسیار کمی دارند. وقتی حیوان متابولیسم بسیار کندی دارد، معمولاً طول عمرش نیز زیاد است. علاوه بر این، ژنهای آنها نقش مهمی در طول عمرشان ایفا میکنند.»
مطالعات نشان میدهند در صدفهای ایسلندی، سطح آسیب سلولی با افزایش سن تقریباً تغییر نمیکند؛ یعنی سلولهای این صدفها توانایی خارقالعادهای در نگهداری و بازسازی خود دارند و برخلاف بسیاری از موجودات دیگر، آسیبهای معمول ناشی از پیری در آنها جمع نمیشود. تنها استثنا، اکسیداسیون اسیدهای نوکلئیک (DNA و RNA) است که با افزایش سن کمی افزایش مییابد.
پژوهشگران معتقدند که اکسیداسیون میتواند نشانهای از مکانیسمهای طبیعی و ذاتی پیری در این گونه باشد؛ به عبارتی، حتی با وجود افزایش سن، این صدفها با روشهای داخلی خود سلولها و بافتها را سالم نگه میدارند، و همین ویژگی به طول عمر بسیار بالای آنها کمک میکند.
متأسفانه مینگ، این صدف ۵۰۷ ساله، هیچ فرصتی برای جشنگرفتن تولدهای بعدی خود نداشت. قدیمیترین جانور جهان، درست در همان روزی که پژوهشگران سن شگفتانگیز آن را اندازهگیری کردند، کشته شد.
- 11
- 4
