پنجشنبه ۱۹ مهر ۱۴۰۳
کد مقاله: ۱۴۰۳۰۱۰۰۶۷

مقفا در زبان و شعر فارسی

مقفامقفا
مقفا واژه ای آشنا در علم، شعر و زبان فارسی است. مقفا به معنای «قافیه دار، دارای قافیه، مقفی» می باشد که در واقع بیت هایی را عنوان می کند که فقط یک مصرع آن قافیه دارد. در ادامه این مقاله از سرپوش به توضیح بیشتر این موضوع می پردازیم.

مقفا چیست؟

مقفا در لغت به معنای قافیه کرده شده، صاحب قافیه و رجوع به مقفی است. در واقع بیتی که مقفا تشخیص داده می شود تنها یک مصرع آن قافیه دارد، به عنوان مثال در شعر زیر از بیت دوم تا انتها همگی مقفا هستند، زیرا تنها در یکی از مصراع ها می توان قافیه را مشاهده کرد. 

ای ساربان ، آهسته رو کارام جانم می رود  

وان دل که با خود داشتم با دلستانم می رود

من مانده­ام مهجور از او، بیچاره و رنجور از او

گویی که نیشی دور از او، در استخوانم می­رود...

او می­رود دامن کشان، من زهر تنهایی چشان

دیگر مپرس از من نشان، کزدل نشانم می­رود

سعدی، فعان از دست ما لایق نبود ای بی وفا

طاقت نمی­دارم جفا، کار از فغانم می­رود

مقفا یا دارای قافیهمقفا در ادبیات فارسی

مقفا در تاریخ زبان فارسی و یونانیان

قافیه لغت به معنای از پی رونده است که در اصطلاحات فارسی زمانی است که آخرین جزء از کلمات آخر بیت یکسان باشند، البته باید عینا و به یک معنا در آخر بیت ها تکرار نشده باشند. 

مقفا در ادبیات فارسینمونه شعر مقفا

همه محققان شعر معتقدند که تخیل و تصویر برای ساخت شعر همراه با کلام شعری لازم و ضروری هستند و کلامی که از تخیل و تصور بهره ای نداشته باشند، اساسا شعر نیست. اما درباره وزن و قافیه منطق دانان یونانی عنوان می کنند که برای تحقق شعر لزوما نباید وزن و قافیه وجود داشته باشد، البته اقوام عرب، فارسی زبانان و ترک زبانان اعتقادی دیگر داشتند و وزن و قافیه را برای تحقق شعر الزامی می دانند. البته ابن‌سینا در منطق شفا، نسبتِ داده شده به منطق‌دانان یونانی را صحیح نمی‌داند و معتقد است اهل یونان نیز وزن را معتبر می‌دانستند و حتّی وی، اسامی اوزان به زبان یونانی را هم نقل می‌کند.

نمونه مقفانمونه مقفا

پس آنچه به منطق دانان یونانی نسبت داده می شود؛ تقسیم کردن شعر به شعر مقفا و شعر غیرمقفا است، همچنین تقسیم شعر به موزون و غیر موزون. بدین ترتیب بخش بندی کردن و توصیف آنها از شعر منطقی است و می توانیم شعر منثور کلام تخییلی فاقد وزن و قافیه را نیز ایجاد کنیم.

مقفامقفا در زبان فارسی

گردآوری: بخش ادبی سرپوش

  • 13
  • 4
۵۰%
همه چیز درباره
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
هیثم بن طارق آل سعید بیوگرافی هیثم بن طارق آل سعید؛ حاکم عمان

تاریخ تولد: ۱۱ اکتبر ۱۹۵۵ 

محل تولد: مسقط، مسقط و عمان

محل زندگی: مسقط

حرفه: سلطان و نخست وزیر کشور عمان

سلطنت: ۱۱ ژانویه ۲۰۲۰

پیشین: قابوس بن سعید

ادامه
بزرگمهر بختگان زندگینامه بزرگمهر بختگان حکیم بزرگ ساسانی

تاریخ تولد: ۱۸ دی ماه د ۵۱۱ سال پیش از میلاد

محل تولد: خروسان

لقب: بزرگمهر

حرفه: حکیم و وزیر

دوران زندگی: دوران ساسانیان، پادشاهی خسرو انوشیروان

ادامه
صبا آذرپیک بیوگرافی صبا آذرپیک روزنامه نگار سیاسی و ماجرای دستگیری وی

تاریخ تولد: ۱۳۶۰

ملیت: ایرانی

نام مستعار: صبا آذرپیک

حرفه: روزنامه نگار و خبرنگار گروه سیاسی روزنامه اعتماد

آغاز فعالیت: سال ۱۳۸۰ تاکنون

ادامه
یاشار سلطانی بیوگرافی روزنامه نگار سیاسی؛ یاشار سلطانی و حواشی وی

ملیت: ایرانی

حرفه: روزنامه نگار فرهنگی - سیاسی، مدیر مسئول وبگاه معماری نیوز

وبگاه: yasharsoltani.com

شغل های دولتی: کاندید انتخابات شورای شهر تهران سال ۱۳۹۶

حزب سیاسی: اصلاح طلب

ادامه
زندگینامه امام زاده صالح زندگینامه امامزاده صالح تهران و محل دفن ایشان

نام پدر: اما موسی کاظم (ع)

محل دفن: تهران، شهرستان شمیرانات، شهر تجریش

تاریخ تاسیس بارگاه: قرن پنجم هجری قمری

روز بزرگداشت: ۵ ذیقعده

خویشاوندان : فرزند موسی کاظم و برادر علی بن موسی الرضا و برادر فاطمه معصومه

ادامه
شاه نعمت الله ولی زندگینامه شاه نعمت الله ولی؛ عارف نامدار و شاعر پرآوازه

تاریخ تولد: ۷۳۰ تا ۷۳۱ هجری قمری

محل تولد: کوهبنان یا حلب سوریه

حرفه: شاعر و عارف ایرانی

دیگر نام ها: شاه نعمت‌الله، شاه نعمت‌الله ولی، رئیس‌السلسله

آثار: رساله‌های شاه نعمت‌الله ولی، شرح لمعات

درگذشت: ۸۳۲ تا ۸۳۴ هجری قمری

ادامه
نیلوفر اردلان بیوگرافی نیلوفر اردلان؛ سرمربی فوتسال و فوتبال بانوان ایران

تاریخ تولد: ۸ خرداد ۱۳۶۴

محل تولد: تهران 

حرفه: بازیکن سابق فوتبال و فوتسال، سرمربی تیم ملی فوتبال و فوتسال بانوان

سال های فعالیت: ۱۳۸۵ تاکنون

قد: ۱ متر و ۷۲ سانتی متر

تحصیلات: فوق لیسانس مدیریت ورزشی

ادامه
حمیدرضا آذرنگ بیوگرافی حمیدرضا آذرنگ؛ بازیگر سینما و تلویزیون ایران

تاریخ تولد: تهران

محل تولد: ۲ خرداد ۱۳۵۱ 

حرفه: بازیگر، نویسنده، کارگردان و صداپیشه

تحصیلات: روان‌شناسی بالینی از دانشگاه آزاد رودهن 

همسر: ساناز بیان

ادامه
محمدعلی جمال زاده بیوگرافی محمدعلی جمال زاده؛ پدر داستان های کوتاه فارسی

تاریخ تولد: ۲۳ دی ۱۲۷۰

محل تولد: اصفهان، ایران

حرفه: نویسنده و مترجم

سال های فعالیت: ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۴

درگذشت: ۲۴ دی ۱۳۷۶

آرامگاه: قبرستان پتی ساکونه ژنو

ادامه

حکایت های اسرار التوحید اسرار التوحید یکی از آثار برجسته ادبیات فارسی است که سرشار از پند و موعضه و داستان های زیبا است. این کتاب به نیمه ی دوم قرن ششم هجری  مربوط می باشد و از لحاظ نثر فارسی و عرفانی بسیار حائز اهمیت است. در این مطلب از سرپوش تعدادی از حکایت های اسرار التوحید آورده شده است.

...[ادامه]
ویژه سرپوش