به گزارش ایسنا، امروزه با توجه به رشد فرهنگ، مصرف و حرکت جوامع به سوی مدرن شدن و جهانی شدن، ظاهر بدن در نحوه شکل‌گیری روابط اجتماعی انسان‌ها نقش مهمی پیدا کرده است و افراد در تلاش هستند تا شخصیتی سرزنش ناپذیر و متناسب با ارزش‌های اجتماعی روز داشته باشند.
جراحی زیبایی یکی از آخرین دستاوردهای بشر برای خلق زیبایی است که برای تغییر دادن ظاهر بدن، در غیاب بیماری، آسیب و جراحت یا بدشکلی‌های مادرزادی و ارثی می‌تواند عاملی برای بهبود کیفیت زندگی باشد.
پژوهشی که در خصوص "مقایسه عزت نفس آشکار و ناآشکار در زنان متقاضی جراحی بینی با افراد عادی" توسط تیم پژوهشگران متشکل از حسین زارع (استاد گروه روانشناسی دانشگاه تهران)، فرشته حسنی اسطلخی (دانشجوی دکتری روانشناسی دانشگاه پیام نور) و رضا دوستی (دانشجوی دکتری روانشناسی دانشگاه پیام نور) با جامعه آماری ۷۰ نفر از زنان و دختران متقاضی عمل جراحی بینی در شهر رشت و ۷۰ زن و دختر عادی انجام شده، عنوان می‌کند:« پایین بودن عزت نفس در افراد می‌تواند یکی از علل گرایش افراد به انجام جراحی‌های زیبایی باشد، بنابر این با بهبود عزت نفس می‌توان از گرایش به جراحی‌های زیبایی در جامعه کاست.»
در ادامه این پژوهش در ارتباط با "عزت نفس" آمده است: « عزت نفس یک صفت پویا و فعال است که با تغییرات رفتاری فرد در طول زمان، تغییر می‌کند و تحت تاثیر تهدیدات روان‌شناختی قرار می‌گیرد و چون این تهدیدات اجتناب ناپذیر هستند، عزت نفس راه‌هایی را برای مقابله با این تهدیدات برمی‌گزیند. عزت نفس نوعی نگرش است که به فرد این فرصت را می‌دهد تا دیدگاه واقعی و مثبتی نسبت به خود داشته باشد و سبب می‌شود فرد به توانایی‌های خود اعتماد کرده و احساس کنترل بر زندگی خود داشته باشد. عزت نفس پایین می‌تواند کمرویی و افسردگی را پیش‌بینی کند و همچنین عزت نفس پایین پیش‌بینی کننده اضطراب اجتماعی و احساس تنهایی است.»
طبق آنچه در این پژوهش آمده است: «افراد متقاضی جراحی زیبایی در مقایسه با افراد غیر متقاضی از خودپنداره منفی بالاتری برخوردارند و همچنین اعتماد به نفس و کیفیت زندگی و هوش شناختی افرادی که جراحی زیبایی می‌کنند، کمتر از افراد عادی است.»
محققان در این پژوهش می‌گویند: « نارضایتی افراد از تصویر بدنی خود تحت تاثیر فرهنگ و گروه همسالان می‌تواند منجر به ارزیابی‌های نادرست، افکار و هیجانات منفی در وی شده و زمینه کاهش اعتماد به نفس و خودپنداره را برای آنها فراهم آورد. در چنین حالتی این افراد روابط اجتماعی خود را محدودتر کرده و حتی ممکن است منزوی شده و در برخوردهای اجتماعی خود دچار اضطراب شوند که این عامل نیز دلیل دیگری بر کاهش عزت نفس در آنان می‌شود.
وجود این عوامل و عوامل مشابه می‌تواند آنان را به جراحی زیبایی سوق دهد. یکی از جنبه‌های شکل دهنده عزت نفس افراد، ظاهر جسمانی و رضایت از وضعیت ظاهری افراد است. ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی و تاکید زیاد جامعه بر جذابیت ظاهری، مقایسه کردن افراد از لحاظ ظاهری و ارزش قائل شدن برای افراد زیبا و تسهیل امور برای آنها و از طرفی ایجاد احساس کهتری به دلیل ظاهر یا تجربه مسخره‌آمیز از سوی دیگران می‌تواند فرد را در مقابل رضایت ظاهری خود حساس کند. از سوی دیگر این افراد که دچار عزت نفس پایینی هستند، برای کاهش این تصویر بدنی و به دست آوردن عزت نفس بالاتر از جراحی زیبایی استفاده می‌کنند و حال در صورتی که جراحی زیبایی حداقل رضایت آنها از عضو مربوطه را فراهم سازد، امکان دارد از تصویر بدنی خود رضایت پیدا کنند.»
در نتایج این پژوهش آمده است:« معمولا افرادی که به سراغ این‌گونه جراحی‌ها می‌روند، عزت نفس پایینی دارند یا خانواده‌های آنها بیش از حد از آنها محافظت می‌کنند. این افراد احساس درماندگی و بی کفایتی دارند و تلاش می‌کنند تا بر احساس ضعف و عدم کفایت خود غلبه کنند. از این رو، این‌گونه افراد سهم به‌سزایی از جراحی‌های زیبایی را به خود اختصاص داده‌اند تا پایین بودن عزت نفس خود را بدین گونه جبران کنند.»
این پژوهش در شماره دوم نشریه علمی روانشناسی سلامت منتشر شده است.
- 11
- 2
