آتلکتازی عبارت است از جمع شدن یک قسمت از یا تمامی یک ریه. این وضعیت باعث عدم جذب اکسیژن به مقدار کافی از ریه می‌شود
علایم شایع
جمع شدن ناگهانی و دربرگیرنده یک ناحیه وسیع از ریه:
درد قفسة صدری
تنگی نفس؛ تند تند نفس کشیدن
شوک (ضعف شدید، رنگ‌پریدگی پوست، تند شدن ضربان قلب)
گیجی و منگی جمع شدن تدریجی:
سرفه
تب
تنگی نفس
علامت دیگری وجود ندارد.
علل
انسداد مجراهای هوایی کوچک یا بزرگ ریه توسط:
ترشحات مخاطی غلیظ در اثر عفونت یا یک بیماری دیگر مثل فیبروزکیستیک
وجود تومور در داخل مجرای هوایی
وجود تومور یا رگهای خونی خارج از مجرای هوایی به نحوی که روی مجرای هوایی فشار وارد بیاورند
استنشاق جسم خارجی، مثل اسباب‌بازی‌های کوچک یا بادام کوهی (پسته شام)
جراحی طولانی مدت قفسة سینه یا شکم تحت بیهوشی عمومی
صدمه به قفسة سینه یا شکستگی دنده‌ها
زخم نافذ
بزرگ شدن گره‌های لنفاوی
عوامل افزایش دهندة خطر
سیگار کشیدن
وجود یک بیماری که مقاومت بیمار را کاهش داده باشد یا وی را ضعیف کرده باشد.
بیماری انسدادی مزمن ریه ،مثل آمفیزم و برونشکتازی
استفاده از داروهایی که باعث کاهش توجه و هوشیاری می‌شوند، مثل خواب آورها، پاربیتورات‌ها، آرام‌بخش‌ها، یا الکل
پیشگیری
وادار کردن به سرفه و تنفس عمیق هر ۲-۱ ساعت پس از عمل جراحی که حین آن از بیهوشی عمومی استفاده شده است. همچنین حتی‌الامکان بیمار باید در تخت جابجا شود و تغییر وضعیت دهد.
به هنگام بیماری ریوی، یا پس از عمل جراحی، مایعات باید بیشتر مصرف شوند، چه به صورت خوراکی و چه به صورت تزریقی. به این ترتیب ترشحات ریه رقیق‌تر و نرم‌تر خواهند شد.
اشیای کوچکی که احتمال دارد بچه‌های کوچک آنها را استنشاق کنند از دسترسی آنها دور نگه دارید.
عواقب مورد انتظار
آتلکتازی ندرتاً زندگی را به خطر می‌اندازد و معمولاً خود به خود برطرف می‌شود.
در صورتی که آتلکتازی به علت ترشحات مخاطی غلیظ یا جسم خارجی ایجاد شده باشد، بیرون کشیدن آنها باعث رفع آن خواهد شد.اگر علت آتلکتازی یک تومور باشد، سرنوشت بیمار به ماهیت تومور بستگی دارد.
عوارض احتمالی
ذات‌الریه
آبسة کوچک داخل ریه
دایمی شدن جمع شدگی بافت ریه و تشکیل بافت جوشگاهی
درمان
اصول کلی
آزمایش برای اندازه‌گیری اکسیژن و دی اکسید کربن خون و نیز عکس‌برداری از قفسة سینه
جراحی برای برداشتن تومور
برونکوسکپی برای در آوردن جسم خارجی یا ترشحات مخاطی غلیظ
حداکثر همکاری را در زمینة دستورات پس از عمل جراحی داشته باشید. وضعیت خود را در تخت مرتباً عوض کنید، و سعی کنید مرتباً سرفه نمایید و نفس عمیق بکشید. توجه داشته باشید که هنگام سرفه، یک بالش را محکم روی محل تخلیه فشار دهید.
سیگار را ترک کنید.
روش تخلیة ترشحات را فرابگیرید و پس از ترخیص اجرا کنید.
داروها
آنتی‌بیوتیک برای مبارزه با عفونت، که به طور اجتناب‌ناپذیر همراه با آتلکتازی رخ خواهد داد.
داروهای ضد درد برای رفع درد خفیف
از مصرف داروهای خواب آور پرهیز کنید. ممکن است آنها باعث عود آتلکتازی شوند.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
به محض روبه بهبود گذاشتن علایم، فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های عادی خود را از سر گیرید.
رژیم غذایی
هیچ رژیم غذایی خاصی توصیه نمی‌شود، اما حداقل ۸ لیوان آب یا سایر مایعات در شبانه‌روز بنوشید تا ترشحات ریه رقیق و نرم شود.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان علایم آتکلتازی را دارید.
اگر یکی از مشکلات زیر به هنگام درمان رخ دهد:
اتساع و برآمدگی شکم
احساس تنگی نفس به طور ناگهانی
آبی شدن بستر ناخن‌ها و لب‌ها
درجه حرارت بدن مساوی یا بیشتر از ۹/۳۸ درجة سانتیگراد
- 18
- 6
