به گزارش عصرایران به نقل از روزنامه "جمهوریت" ترکیه ، "اوتکو چاکیرئوزر" نماینده مجلس ترکیه از حزب مخالف " جمهوریخواه خلق" - CHP – گزارشی با عنوان " تهدید ایران برای امنیت منطقه‌ای و یوروآتلانتیک" برای مجمع پارلمانی ناتو نوشت. این گزارش همچنین اقدامات احتمالی برای مقابله با تهدیدات فوق‌الذکر را تشریح کرده است.
گزارش انگلیسی زبان اوتکو چاکیرئوزر، نماینده عضو گروه ترکیه در مجمع پارلمانی ناتو (PA)، شامل ۲۸ صفحه است. این گزارش که به گروه ویژه ناتو در امور مدیترانه و خاورمیانه ارائه شده بود، بر "تهدید ایران" تمرکز داشت.
"خطر جدی در سطح جهانی"
در خلاصه گزارش ادعا شده که ایران از زمان انقلاب اسلامی در سال ۱۹۷۹ منبع بی‌ثباتی در خاورمیانه بوده است. در این گزارش آمده است که انقلاب به رهبری آیت‌الله خمینی با هدف کاهش نفوذ نظامی و سیاسی ایالات متحده در خاورمیانه، نابودی کشور اسرائیل و تاسیس یک کشور فلسطینی تحت کنترل گروه‌های همسو با ایدئولوژی آن انجام شده است.
در این گزارش با اشاره به اینکه ایران اخیرا با چالش‌های منطقه‌ای روبرو بوده است، آمده است: " ایران همچنان ظرفیت بی‌ثبات کردن خاورمیانه را حفظ کرده است. برنامه موشکی گسترده آن، یکی از بزرگترین‌ها در منطقه، و اصرار آن بر دستیابی به قابلیت‌های هسته‌ای، خطرات جدی را هم در سطح منطقه‌ای و هم در سطح جهانی ایجاد می‌کند. حمایت مادی ایران از حمله روسیه به اوکراین و تعمیق روابط آن با چین و کره شمالی، محیط امنیتی منطقه‌ای و بین‌المللی را پیچیده‌تر کرده و منافع یوروآتلانتیک را به چالش می‌کشد."
در این زمینه، گزارش نتیجه گرفته است که " اعضای ناتو باید تمرکز خود را بر اقدامات بی‌ثبات‌کننده ایران افزایش دهند و چگونگی تطبیق و گسترش استراتژی "فشار حداکثری" خود را بررسی کنند." همچنین این گزارش "توصیه‌های کلیدی" به کشورهای متحد ناتو ارائه می دهد.
تاکید بر اتحادها
این گزارش بیان می‌کند که روابط ایران با جمهوری خلق چین، کره شمالی و روسیه، همکاری گسترده ضد غربی را تقویت کرده و به ایران اجازه داده است تا تحریم‌ها را دور بزند، توسعه تسلیحات خود را گسترش دهد و بستری بین‌المللی برای رژیم خود فراهم کند. در این گزارش آمده است: " در این زمینه، ایران منزوی عمل نمی‌کند؛ بلکه به عنوان بخشی از یک مجموعه وسیع‌تر از بازیگران مصمم به تضعیف نظم بین‌المللی مبتنی بر قانون و به چالش کشیدن منافع متحدان ناتو عمل می‌کند."
در این گزارش آمده است که منافع اقتصادی و استراتژیک، اهداف منطقه‌ای ایران را شکل می‌دهند و این اهداف " به بی‌ثباتی مداوم، تعمیق رقابت‌ها با کشورهای عربی خلیج فارس، اسرائیل، ایالات متحده و سایر قدرت‌های غربی و منطقه‌ای و تهدید یک درگیری گسترده‌تر و مخرب در منطقه کمک می‌کنند."
سپس بر حمایت ایران از حوثی‌ها در یمن، حزب‌الله و حماس تاکید شده است. در این گزارش آمده است: " از اکتبر ۲۰۲۳، ایران حمایت نظامی، مالی و سیاسی خود از حماس را تقویت کرده و اتحاد خود را با این گروه تحکیم بخشیده است. این حمایت مبتنی بر منافع مشترک در میدان و هدف استراتژیک ایران برای مخالفت با سیاست‌های اسرائیل است، نه ایدئولوژی مشترک."
جنگ اسرائیل و مساله هسته‌ای
در گزارش در مورد روابط ایران و اسرائیل آمده است: " قبل از انقلاب، ایران دومین کشور مسلمان بود که کشور اسرائیل را به رسمیت شناخت. با این حال، بلافاصله پس از انقلاب ۱۹۷۹، رهبری ایران، به رهبری آیت‌الله خمینی، روابط خود را با اسرائیل قطع کرد و سیاست مخالفت با موجودیت آن را در پیش گرفت و آن را به عنوان یک کشور نامشروع در قلب جهان اسلام دانست."
در مورد جنگ ۱۲ روزه اسرائیل و آمریکا علیه ایران نیز در این گزارش آمده: "در حالی که تهران در حال حاضر طرح سلاح‌های هسته‌ای قابل اجرا ندارد، اما تمایل روزافزون آن برای پیشبرد قابلیت‌های هسته‌ای خود، خطر درگیری را افزایش می‌دهد و با افزایش بی‌ثباتی گسترده‌تر در سراسر خاورمیانه، تهدیدی مستقیم برای امنیت بین‌المللی محسوب می‌شود. این خطر پس از آن آشکار شد که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ژوئن ۲۰۲۵ اعلام کرد که ایران با عدم اعلام فعالیت‌های مرتبط با هسته‌ای خود، تعهدات عدم اشاعه خود را نقض کرده است و این امر اسرائیل و متعاقبا ایالات متحده را بر آن داشت تا به تاسیسات هسته‌ای کلیدی در ایران حمله کنند."
این گزارش با ذکر مثال‌های مختلف، ادعا کرده که برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز نیست. در این گزارش آمده است: " وضعیت فعلی برنامه هسته‌ای ایران خطرات قابل توجهی را برای صلح و ثبات منطقه‌ای و جهانی ایجاد می‌کند. فعالیت‌های هسته‌ای مداوم ایران می‌تواند به چرخه‌ای رو به تشدید منجر شود و خطر درگیری در خاورمیانه را افزایش دهد. ایران با داشتن قابلیت‌های هسته‌ای، احتمالا جسارت بیشتری برای اقدام با مصونیت بیشتر، تشدید حمایت خود از گروه‌های مسلح غیردولتی و افزایش تکثیر سلاح‌های پیشرفته مانند موشک‌ها، پهپادها و مهمات سرگردان پیدا خواهد کرد."
توصیه‌هایی به اعضای ناتو
در این گزارش آمده است که ایران " همچنان تهدیدی برای امنیت یوروآتلانتیک ایجاد می‌کند، از جمله از طریق حمایت از بازیگران غیردولتی، دیپلماسی گروگان‌گیری و تلاش برای اعمال نفوذ سیاسی در جوامع دموکراتیک."
همچنین توصیه‌هایی برای اعضای ناتو ارایه شده . برخی از این توصیه‌ها عبارتند از:
- برای وادار کردن ایران به آمدن پای میز مذاکره، دولت‌های متحد باید دیپلماسی را در اولویت قرار دهند، همراه با استراتژی "فشار حداکثری".
- تکثیر سلاح‌های هسته‌ای در خاورمیانه باید یک نگرانی امنیتی اصلی برای متحدان باشد.
- یک سوریه باثبات‌تر و امن‌تر، به متحدان این فرصت را می‌دهد تا چرخه درگیری‌هایی را که به مهاجرت منطقه‌ای و تروریسم در منطقه دامن می‌زند، بشکنند. دوره گذار فعلی برای به حاشیه راندن نفوذ ایران بسیار مهم است. متحدان می‌توانند با حمایت از سیاست‌هایی که نهادهای دولتی در لبنان و عراق را تقویت می‌کنند، نیروهای نیابتی ایران را تضعیف کنند.
- کشورهای ناتو باید همچنان از ایران بخواهند که تمام حمایت‌های خود از جنگ غیرقانونی و ناعادلانه روسیه را متوقف کند و راه‌هایی را برای گسترش تحریم‌ها برای متوقف کردن انتقال نه تنها موشک‌های بالستیک، بلکه پهپادها و فناوری‌های مرتبط نیز بررسی کنند.
- کشورهای ناتو فرصتی استراتژیک برای تقویت مشارکت با بازیگران تاثیرگذار منطقه‌ای دارند. به ویژه ترکیه نقش محوری در شکل‌دهی به یک استراتژی هماهنگ منطقه‌ای مبتنی بر دیپلماسی، بازدارندگی و همکاری دفاعی دارد.
- در نتیجه، ناتو باید در مواجهه با تهدیدات ایران قاطع بماند.
- 18
- 5
