به گزارش ایسنا، شورای امنیت سازمان ملل متحد نشستی را ذیل دستورکار «عدم اشاعه» برگزار کرد تا اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ مصوب ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۵ را مورد بررسی قرار دهد؛ قطعنامهای که توافق جامع اقدام مشترک (برجام) درباره برنامه هستهای ایران را تأیید کرده است.
برگزاری این نشست به درخواست کشورهای دانمارک، فرانسه، یونان، جمهوری کره، اسلوونی، انگلیس و ایالات متحده انجام شد و پاناما نیز از این درخواست حمایت کرد.
نشست امروز نخستین جلسه شورای امنیت درباره قطعنامه ۲۲۳۱ است که پس از فعال شدن مکانیسم ماشه از سوی تروئیکای اروپایی (سه کشور اروپایی عضو برجام، یعنی فرانسه، آلمان و بریتانیا) برگزار شد. این کشورها مدعیاند با فعال کردن این سازوکار، تحریمهای سازمان ملل علیه ایران که ذیل برجام تعلیق شده بود، دوباره برقرار شده است.
از سوی دیگر، چین و روسیه این اقدام را از نظر حقوقی نامعتبر میدانند و تأکید دارند که تمامی تحریمها در ۱۸ اکتبر، همزمان با پایان رسمی اعتبار برجام و قطعنامه ۲۲۳۱، بهطور دائمی لغو شدهاند. پکن، مسکو و تهران تاکید دارند که شورای امنیت در آن تاریخ به رسیدگی به پرونده هستهای ایران خاتمه داده و موضوع «عدم اشاعه» هم از دستور کار شورای امنیت خارج شده است.
نماینده روسیه در شورای امنیت در این نشست گفت: «برخی کشورها سعی دارند شورای امنیت را به نقض فاحش روندهای خود وادار کنند. همکاران غربیِ ما میکوشند تا نشست امروز را بهعنوان یک نشست معمول درباره مسئله «عدم اشاره»، بررسی اجرای تحریمهای قطعنامه ۲۲۳۱ و گزارش مرتبط دبیرکل سازمان ملل جا بزنند. روسیه کاملا با چنین رویکردی مخالف است. یادآوری میکنم که تمامی مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ از ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ از درجه اعتبار ساقط هستند، یعنی در دهمین سالگرد تصویب برجام.»
نماینده روسیه تلاش برای بازگشت تحریمها علیه ایران را فاقد مبنا و وجاهت قانونی دانست و گفت: «در آن روز، شورای امنیت بررسی برنامه هستهای ایران را متوقف کرد و مسئله عدم اشاعه از دستور کار شورای امنیت خارج شد. این تصمیم که بر پایه توافق بنا شد، در متن ۲۲۳۱ ذکر شده است.»
او برگزاری این نشست را تلاش آشکار تروئیکای اروپایی برای ازسرگیری «تحریمهای ضدایرانی» و مکانیسم ماشه دانست و گفت آنها به تعمیق اختلافات سیاسی و رویهای در شورای امنیت دامن میزنند.
نماینده روسیه همچنین از ناتوانی اسلوونی که ریاست دورهای شورای امنیت را بر عهده دارد انتقاد کرد و گفت این کشور نتوانسته به وظایف خود عمل کرده و جلوی برگزاری این نشست بیدلیل را بگیرد.
نماینده چین نیز در اظهارات خود به خلأهای قانونی و رویهای در اقدام کشورهای غربی در تشکیل این نشست اشاره کرد و یادآور شد: شورای امنیت هنوز بر سر اختیار اروپا برای فعالسازی مکانیسم ماشه به توافق نرسیده است.
قطعنامه ۲۲۳۱ در ۱۸ اکتبر به پایان رسید، اما برخی کشورها با پافشاری بر ادعاهای خود در حال تضعیف اتحاد و تقویت اختلافهای موجود در میان اعضای شورای امنیت سازمان ملل هستند؛ اقدامی که حل و فصل سیاسی مسئله هستهای ایران را دشوارتر خواهد کرد.
نماینده انگلیس اما مدعی شد که این کشور به همراه فرانسه و آلمان، مکانیسم ماشه را «بر مبنای قطعنامه ۲۲۳۱» فعال کرده و ایران را به نقض تعهدات خود ذیل توافق برجام متهم کرد!
وی در ادامه گفت مکانیسم ماشه در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ کاملا فعال شده است، پس قطعنامه ۲۲۳۱ نیز هنوز لازمالاجراست و عدم اشاعه نیز در دستور کار شورای امنیت قرار دارد.
این دیپلمات انگلیسی در ادامه مدعی شد که ۶ قطعنامه شورای امنیت و سازمان ملل پس از فعالسازی مکانیسم ماشه دوباره فعال شدهاند و ایران و تمام اعضای سازمان ملل باید از آنها پیروی کنند.
نماینده انگلیس با بیان اینکه ایران در ۶ ماه گذشته دسترسی بازرسان آژانس را به تاسیسات هستهای آسیبدیده محدود کرده، گفت آژانس بینالمللی انرژی اتمی باید از محل نگهداری اورانیوم غنیشده ایران آگاه باشد.
او همچنین با طرح این ادعا که انگلیس در مسئله هستهای ایران به راهکار دیپلماتیک متعهد است، از ایران خواست که مستقیماً با ایالات متحده وارد مذاکره شود.
این دیپلمات انگلیسی در ادامه یادآور شد که مقامات برخی کشورها میگویند تصمیمات شورای امنیت سازمان ملل درباره برنامه هستهای ایران را اجرا نخواهند کرد و نسبت به این مسئله ابراز نگرانی کرد.
نماینده فرانسه نیز ادعاهای خود درباره قانونی بودنِ فعالسازی مکانیسم ماشه را تکرار کرد و بار دیگر مدعی شد که ایران «چندین بار» تعهدات برجامی خود را نقض کرده است!
نماینده فرانسه در ادامه باز هم ایران را به نقض تعهدات هستهایش متهم کرد و ادعا کرد که ایران دسترسی بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی را به تاسیسات هستهای خود محدود کرده است.
این دیپلمات فرانسوی مدعی شد که ایران سوخت کافی برای ساخت ۱۰ سلاح هستهای را در اختیار دارد و بخشهای کلیدی برنامه هستهای ایران برای نهادهای نظارتی روشن نیست.
وی در ادامه از ایران خواست تعهدات پادمانی خود را اجرا کند.
نماینده فرانسه در شورای امنیت همچنین خواستار ایجاد کمیتهای در راستای اجرای قطعنامه ۱۷۳۷ سازمان ملل و تحریمهای آن شد.
نماینده آمریکا در شورای امنیت ضمن طرح ادعاهای ضدایرانی درباره برنامه هستهای ایران، مدعی شد که بهجز بندهای ۷، ۸۸ و ۱۶ تا ۲۲، مابقی مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ همچنان پابرجا هستند و بر لزوم ازسرگیری تحریمهای ۱۶۹۶، ۱۷۳۷، ۱۷۴۷، ۱۸۰۳، ۱۸۳۵، ۱۹۲۹ تاکید کرد.
نماینده دانمارک در شورای امنیت با بیان اینکه «ایران نباید به سلاح هستهای دست یابد»، نسبت به آینده برنامه هستهای ایران و «وضعیت نامشخص» اورانیوم غنیشده ایران ابراز نگرانی کرد. او با طرح این ادعا که ایران از سال ۲۰۱۹ تعهداتش بر اساس برجام را نقض کرده، ایران را به گفتگو دعوت کرد و مدعی شد که تروئیکا به دنبال راهکار صلحآمیز بوده است!
«رزماری دیکارلو» معاون دبیرکل سازمان ملل متحد در امور سیاسی و صلحسازی به قرائت بخشهایی از گزارش دبیرکل سازمان ملل درباره برنامه هستهای ایران و قطعنامه ۲۲۳۱ پرداخت و بر لزوم یک راهکار مذاکرهمحور برای تضمین ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای ایران تاکید کرد.
نماینده ایران در نشست شورای امنیت گفت: ایران مواضع روسیه و چین را در مخالفت با این نشست تأیید میکند. قطعنامه ۲۲۳۱ دارای بندی است که به صراحت تاریخ پایان آن را اکتبر ۲۰۲۵ اعلام کرده و پس از آن هیچ پایه قانونی برای ادامه وظایف این قطعنامه وجود ندارد.
بنابراین، قطعنامه ۲۲۳۱ به پایان قطعی خود رسیده و هیچ مسئولیتی بر عهده ندارد. دبیرکل سازمان ملل نباید بیانیه صادر کند، گزارش ارائه دهد یا نشستی در چارچوب برنامه عدم اشاعه شورای امنیت برگزار نماید، زیرا این نشست نقض صریح مقررات شورای امنیت است.
ادامه اعمال قطعنامه ۲۲۳۱، چه از سوی ریاست شورا و چه از طریق سازوکارهای دیگر، کاملاً بیپایه و اساس است و شورای امنیت هیچ مسئولیتی در این زمینه ندارد.
- 10
- 3
