علی ماجدی، که حدود دوماه پیش در پی اجرای قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان، از مسوولیت سفارت ایران در آلمان کنار رفت، در گفت‌وگو با «ایسنا» با بیان اینکه اروپایی‌ها به‌دنبال اخذ موافقت آمریکایی‌ها در مورد SPV هستند، گفت: «در اروپایی‌ها اراده سیاسی برای حمایت و حفظ برجام وجود دارد اما اجرای این اراده سیاسی باید با توافق آمریکا همراه باشد.
آنها از نظر گفتاری و رسانه‌ای از برجام حمایت کرده‌اند و این حمایت واقعی است؛ چراکه نگاه آنها به این توافق یک نگاه امنیتی است و اروپا در کنار آمریکا، چین و روسیه صحنه‌گردان مذاکرات برجام بودند؛ بنابراین طبیعی است که اروپایی‌ها بخواهند این دستاورد را از نظر سیاسی و اقتصادی حفظ کنند، اما در صحنه اقتصادی آنچه ما مشاهده می‌کنیم در هم‌تنیدگی ساختار اقتصادی اروپا با آمریکا و نقش بلامنازع دلار در سیستم مالی و بانکی دنیا است. با توجه به این موضوع اروپایی‌ها می‌خواهند سازوکار SPV را به نحوی طراحی کنند که این سازوکار اجرایی و عملیاتی شود و شرکت‌ها بتوانند در چارچوب این سازوکار فعالیت کنند، در همین راستا موافقت ضمنی آمریکا را لازم دارند. آنها به‌خوبی می‌دانند که اگر این توافق حاصل نشود اجرای SPV مشکل خواهد بود.»
یک سال اول برجام را از دست دادیم
سفیر سابق ایران در آلمان ابراز کرد: «از برجام یکسری انتظاراتی وجود داشت که این انتظارات قابل تحقق نبود و در ظرفیت برجام نیز نبود. اما با اجرای این توافق تحولاتی نیز رخ داد از جمله اینکه دست ما برای فروش نفت باز شد و تعدادی از شرکت‌های اروپایی برای حضور در بازار ایران به کشورمان سفر کردند و اقداماتی را در این زمینه انجام دادند. در ارتباط با فاینانس و تامین مالی پروژه‌‌ها نیز مذاکرات و توافقات خوبی صورت گرفت، ولی ما نتوانستیم در عمل در این زمینه توفیقی به‌دست بیاوریم.
در آلمان،ژاپن و ایتالیا توافقات خوبی در این زمینه به‌دست آمد ولی عملیاتی نشد که البته غیر از مسائل داخلی و ضعف‌هایی که وجود داشت بحث آمدن ترامپ و صحبت‌هایی که علیه این توافق مطرح کرد در این زمینه موثر بود چرا که تمام کانال‌های مالی منتظر بودند که ببینند عملا دونالد ترامپ چه سیاستی را برابر برجام اتخاذ می‌کند.» او با بیان اینکه یک سال اول اجرای برجام فرصت بسیار خوبی بود، ولی متاسفانه این فرصت را از دست دادیم، افزود: «کندی دستگاه‌های مالی و دولتی باعث شد که ما نتوانیم در سال اول که همچنان دموکرات‌ها در آمریکا روی کار بودند بهره‌برداری لازم را از این توافق داشته باشیم.»
ایران نباید خود را برابر ترامپ قرار می‌داد
علی ماجدی در ادامه افزود: «مساله دومی که باید توجه داشت این است که درحال‌‌حاضر شرکت‌های اروپایی تحت نظارت شدید آمریکا قرار دارند و آنها به دو علت ترس از تنبیه شدن از سوی آمریکا و همچنین از دست دادن بازار خود در این کشور تمایلی برای حضور در بازار ایران ندارند، چراکه تنیدگی مالی آنها با آمریکا اصلا قابل مقایسه با تنیدگی‌شان با ایران نیست. او ابراز کرد: «در مقطعی که ترامپ روی کار آمد، خیلی‌ها می‌گفتند که ایران نباید خود را برابر آمریکا قرار دهد، ولی کسانی که ایران را به این سمت بردند براساس یک تفکر اشتباه فکر می‌کردند که این به نفع کشور است.»
آمریکا هژمونی برتر دنیا است
سفیر سابق ایران در آلمان افزود: «متاسفانه ما فقط یاد گرفته‌ایم دشمنی کنیم. باید بپذیریم که آمریکا هژمونی برتر دنیا است. ما چه دوست داشته باشیم و چه نداشته باشیم این یک حقیقت است. در زمان اوباما او سعی می‌کرد که با توافق و یارگیری امور را در صحنه جهانی به پیش ببرد ولی ترامپ تلاش دارد که با قلدری کار را انجام دهد. در همین چارچوب اکنون می‌بینیم که رابطه فراآتلانتیکی آمریکا دچار مشکل شده است یا اینکه واشنگتن و پکن در امور اقتصادی با یکدیگر اختلاف نظرات جدی دارند ولی در کنار این اختلاف نظرها، نقش هژمونی برتر آمریکا سر جایش باقی است.
در زمینه برجام ترامپ معتقد بود که این توافق دستاوردی برای آمریکا نداشته است. او می‌گفت اروپایی‌ها به‌خاطر مسائل امنیتی به برجام احتیاج دارند، درحالی‌که آمریکا از نظر امنیتی مشکلی ندارد.
چرا در وضعیت اجبار مذاکره می‌کنیم؟
ماجدی در پاسخ به این سوال که ایران باید وارد مذاکره مجدد با آمریکا در رابطه با موضوع برجام می‌شد، گفت: «به نظر من مشکلی نداشت که ما وارد مذاکره شویم. ما همیشه نشان داده‌ایم که وقتی دچار اجبار می‌شویم مذاکره می‌کنیم چرا باید این گونه باشد؟ ما حتی نتوانستیم طی این مدت اعتماد اروپایی‌ها را جلب کنیم. اروپایی‌ها با ما کار می‌کنند ولی به ما اعتمادی ندارند. می‌بینیم که طی این چند وقت چه مسائلی بین ایران و اتحادیه اروپا رخ داده است. من نمی‌خواهم مسائل را بازگو کنم ولی این اتفاقات باعث شده که اعتماد اروپایی‌ها به ایران از بین برود. با دو، سه عمل اشتباه، اعتمادی که درحال ایجاد شدن بود از بین رفت.»
نسبت به اقدامات خودسرانه هوشیار باشیم
علی ماجدی در ادامه با بیان اینکه باید به کسانی که معتقدند با انجام برخی از عملیات‌ها یا خودسری‌ها می‌توان منافع ملی کشور را تامین کرد، به صراحت گفت تصور آنها اشتباه است و اقدامات آنها نه در راستای افزایش قدرت ایران بلکه ضد قدرت است، افزود: «حداقل شاید بتوان گفت این عملیات‌ها به نام ایران صورت می‌گیرد.
ما نیاز داریم که یک نوع احساس امنیت و اعتماد نسبت به ایران در دنیا ایجاد کنیم و از انجام مواردی که باعث خدشه‌دار شدن این اعتماد می‌شود پرهیز کنیم، وی در ادامه افزود: «اگر کسانی مثلا منافقین به نام ایران اقدام به انجام برخی از عملیات‌های خرابکارانه می‌کنند، باید بتوانیم آن را اثبات کنیم و این اعتماد را به‌وجود بیاوریم که این اقدامات درحالی به اسم تهران صورت می‌گیرد که از سوی ایران انجام نشده است. باید آن‌قدر در دستگاه‌های امنیتی‌مان تسلط درباره این موضوعات وجود داشته باشد که اول مطمئن شویم که کسانی در داخل کشور این گونه اقدامات را انجام نمی‌دهند و اگر اندک ایرانیانی در خارج از کشور به نام ایران این اقدامات را انجام می‌دهند باید بتوانیم این موضوع را اثبات کنیم. ایجاد اعتماد امری زمانبر است ولی تخریب آن راحت است.»
نشست ورشو را حیثیتی نکنیم
او همچنین با اشاره به موضوع نشست ضدایرانی ورشو گفت: «در بحث ورشو نیز به‌جای اینکه این موضوع را تبدیل به چالش و یک موضوع حیثیتی کنیم باید آن را مدیریت کنیم. سیاست خارجی امری ظریف و هنرمندانه است. بیشتر به هنر نزدیک است، ریزه‌کاری‌هایی در آن وجود دارد که اگر به آن توجه نکنیم، به ضررمان تمام می‌شود. ما به‌جای اینکه در ارتباط با این موضوع سروصدای رسانه‌ای به راه اندازیم باید آن را مدیریت و با کشورهای دیگر رایزنی کنیم و بگوییم مهم امنیت خاورمیانه است و اگر آنها به‌دنبال صلح و امنیت در منطقه هستند باید کل خاورمیانه را مدنظر بگیرند و اینکه در این‌گونه اجلاس‌ها باید طرح ایران و دیگر کشورها برای تحقق صلح در منطقه موردتوجه قرار بگیرد. ما باید به برگزار‌کنندگان این نوع اجلاس‌ها بگوییم که اگر شما دلسوز منطقه هستید باید کل منطقه را مدنظر قرار دهید. باید این نشست را به یک موضوعی تقریبا کم‌ارزش تبدیل کنیم، آن را مدیریت و سعی کنیم به‌جای پرداخت رسانه‌ای از زوایای دیگر به آن بپردازیم.»
- 13
- 2
