نفتکش‌های ایران و ناوگان جنگی آمریکا در آب‌های ونزوئلا/هشدار ظریف و دفاع ایران از معامله بنزینی با ونزوئلا

برخی شایعه‌ها در هفته‌های اخیر درباره تبادلات تجاری میان تهران و کاراکاس، سخنگوی دولت را به واکنش واداشت؛ علی ربیعی در این باره تاکید کرد که «ما و ونزوئلا دو دولت مستقل هستیم و تبادل کالاهای مختلف داریم و دست روی دست نمی‌گذاریم و نفت خود را می‌فروشیم.» این در حالی است که طی روزهای اخیر واشنگتن تلاش دارد تا مانع از انجام برخی مبادلات بین ایران و ونزوئلا که هر دو توسط آمریکا تحریم‌ شده‌اند، شود. یکی از مقامات ارشد دولت ترامپ روز پنج‌شنبه ۲۵ اردیبهشت (۱۴ مه) به خبرنگار رویترز گفته بود که آمریکا در حال بررسی اقداماتی است تا مانع از تحویل بنزین ایران به ونزوئلا شود. در این راستا آمریکا با فرستادن چند ناو جنگی به منطقه کارائیب بر آن است تا مانع از تحویل بنزین ایران به ونزوئلا شود.

ایران و ونزوئلا دو دولت مستقل هستند

علی ربیعی عصر روز شنبه، ۲۷ اردیبهشت در حاشیه یک نشست، در جمع خبرنگاران تاکید کرد: «ایران و ونزوئلا دو کشور و دولت مستقل هستند. ما به علاوه همه دنیا با ونزوئلا نیز مبادلات تجاری داریم.» به گزارش مشرق، سخنگوی دولت تاکید کرد: «ایران کالاهایی به ونزوئلا می‌دهد و اجناسی هم می‌گیرد. این موضوع در دنیا به کسی ارتباط ندارد.»

هشدار ظریف نسبت به 'مزاحمت آمریکا' در ارسال سوخت از ایران به ونزوئلا

محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در نامه ای به آنتونیو گوترش، ‌دبیرکل سازمان ملل متحد نسبت به اقدام آمریکا در "ایجاد مزاحمت در انتقال سوخت ایران به ونزوئلا" هشدار داده است.

آقای ظریف در این نامه تهدیدهای آمریکا را "خطرناک، تحریک آمیز و دزدی دریایی" توصیف کرده و آن را خطری بزرگ برای صلح و امنیت بین المللی دانسته است.

عباس عراقچی، معاون وزیر امورخارجه ایران نیز یکشنبه با احضار سفیر سوییس در تهران که حافظ منافع دولت آمریکا در این کشور است، نسبت به هرگونه اقدام آمریکا علیه محموله سوخت ایران هشدار داده است.

به گفته آقای عراقچی، "هرگونه تهدید علیه نفتکش‌های ایرانی با واکنش فوری و قاطع ایران مواجه خواهد شد و دولت آمریکا مسئول عواقب آن است."

قمار جدید ترامپ

یک مقام ارشد دولت آمریکا که حاضر به افشای نامش نشد روز شنبه به خبرگزاری رویترز گفت که واشنگتن در حال بررسی اقدامات مناسب برای واکنش نشان دادن به انتقال بنزین توسط ایران به ونزوئلا است. بنابر این گزارش، ایران و ونزوئلا  در اقدامی یک‌جانبه و غیرقانونی از سوی آمریکا تحریم شده‌اند.

اخبار دریافت شده از منابع مطلع حاکی است که نیروی دریایی آمریکا ۴ ناو جنگی به همراه هواپیمای «پی۸ پوسایدون» Boeing P-۸ Poseidon از اسکادران VP-۲۶ را به منطقه کارائیب اعزام کرده است. تقویت حضور نظامی آمریکا در منطقه کارائیب با هدف مقابله با انتقال بنزین از سوی ایران به ونزوئلا صورت گرفته است. جمهوری اسلامی ایران آمریکا را با «دزدان دریایی» مقایسه کرده و سیاست ترامپ را یک «قمار سیاسی» دانسته است. گفته می‌شود که یک نفتکش ایرانی حامل سوخت از بندرعباس به سوی ونزوئلا در حرکت است. اپوزیسیون ونزوئلا مدعی شده است که ایران تصمیم دارد پنج نفتکش حامل سوخت به سوی ونزوئلا بفرستد. خبرگزاری رویترز روز شنبه ۱۶ مه با انتشار گزارشی از دبی، به نخستین واکنش ایران نسبت به تهدید آمریکا پرداخته است. گفته می‌شود که آمریکا با فرستادن چند ناو جنگی به منطقه کارائیب بر آن است تا مانع از تحویل بنزین ایران به ونزوئلا شود. جمهوری اسلامی رسما تا زمان انتشار این گزارش نسبت به خبری که از سوی خبرگزاری رویترز و به نقل از یک مقام ارشد دولت ترامپ منتشر کرده اعلام موضع نکرده است.

ادعای جدید کاخ سفید

یک نفتکش حامل سوخت ایران که در ماه مارس در بندرعباس بارگیری کرده بود، روز چهارشنبه ۱۳ مه از کانال سوئز عبور کرد. بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی خبرگزاری رویترز، این نفتکش مسیر ونزوئلا را در پیش گرفته است. در ماه آوریل نیز، جمهوری اسلامی ایران با انجام چند پرواز توسط ماهان ‌ایر، مواد مورد نیاز پالایشگاه‌های ونزوئلا را به آن کشور حمل کرده بود. ونزوئلا که یکی از کشورهای تولیدکننده نفت عضو اوپک است، در اثر تحریم‌ها و کمبود سرمایه قادر به بهره‌گرفتن از ظرفیت پالایشگاهی خود نیست و از این رو با کمبود بنزین روبه‌رو است. دولت آمریکا تحویل مواد مورد نیاز پالایشگاه‌های ونزوئلا از سوی جمهوری اسلامی را محکوم کرده است. آمریکا با اعلام حمایت خود از خوان گوایدو، رئیس‌جمهور خودخوانده ونزوئلا، مخالف هرگونه کمکی به دولت نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهوری ونزوئلا است. افزون بر آن، آمریکا مدعی شده است که جمهوری اسلامی ایران در ازای تحویل سوخت به ونزوئلا از آن کشور چند تن طلا دریافت کرده و این اقدام را مغایر با تحریم‌های نفتی ایران می‌داند.

تحلیل بلومبرگ

حرکت نفتکش ایرانی به سمت ونزوئلا مورد توجه رسانه‌ها و ناظران بین‌المللی قرار گرفته است، به گونه‌ای که آمریکا نیز به حرکت این نفتکش ایرانی به سمت کشور دیگری یعنی ونزوئلا ـ که تحت تحریم واشنگتن است ـ واکنش نشان داد و همان‌طور که پیشتر گفته شد یک مقام بلندپایه دولت آمریکا، پنج‌شنبه گذشته به رویترز گفت که ایالات‌متحده، در حال بررسی تدابیری علیه اقدام ایران به ارسال محموله سوخت به ونزوئلاست که دچار بحران کمبود سوخت است. گفتنی است، داده‌های روز چهارشنبه پایگاه اطلاع‌رسانی«ریوینیتیو ایکون» درمورد ردیابی شناور‌ها، حاکی از آن است که دست‌کم یک تانکر دریایی در بندر ایران بارگیری کرده و به سوی ونزوئلا به راه افتاده تا به این کشور در کاستن از کمبود سوخت خود کمک کند. صفحه رسمی نیروی دریایی آمریکا در توییتر خبر داد که کشتی‌های جنگی دیترویت، لسن، پریبل و فارگات در واکنش به حرکت نفتکش ایرانی به سمت ونزوئلا به دریای کارائیب اعزام شدند. به گزارش تابناک، چندی پیش نیز یکی از مقامات ایالات متحده اعلام کرد که ۹تن شمش طلا توسط ماهان ایر، از ونزوئلا به ایران، در مقابل خدمات نفتی منتقل شده است.

شبکه بلومبرگ نیز به نقل از منابع آگاه خاطرنشان کرده است که مسوولان ونزوئلا در اواخر آوریل، مبادرت به گشودن سخاوتمندانه ذخایر طلای این کشور و دادن چند تن شمش طلای ناب به هم‌پیمان خود در تهران در ازای دریافت سوخت و کمک‌های لجستیکی به پالایشگاه‌های این کشور کرده‌اند. شبکه بلومبرگ در همان زمان به نقل از منابع آگاه آورد که مسوولان دولتی، نزدیک به ۹ تن طلا به ارزش ۵۰۰ میلیون دلار را سوار بر هواپیماهایی به مقصد تهران، روانه کردند که درحکم پرداخت بدهی در ازای کمک ایران به احیای پالایشگاه‌های متوقف‌شده بنزین در ونزوئلاست. این ادعاها از سوی ایران تکذیب شد. کارشناسان معتقدند این رفتار ایران پیام سیاسی مشخصی در به چالش کشیدن تحریم‌ها برای آمریکا دارد. در همین رابطه، کانال تلگرامی اخبار سوریه نوشت: «فقط یک ابرقدرت می‌تواند همزمان پنج کشتی حامل سوخت را راهی آن سوی دنیا کند بدون آنکه مهم باشد آن یکی ابرقدرت دیگر چه می‌گوید.» اخبار سوریه نوشت: «سال گذشته نفتکش ایرانی هنگام عبور از تنگه جبل الطارق توسط نیروی دریایی انگلیس ربوده شد و امروز پنج تانکر پر از سوخت در یک خط پشت سر هم از همین منطقه در حال عبور هستند و خبری از نیروی دریایی ملکه نیست و ارباب آن سوی آتلانتیک هم که در این منطقه چند پایگاه دریایی دارد، جرات نزدیک شدن به این حامل‌های سوخت که به سمت ونزوئلا در حرکت هستند را ندارد.» حال باید دید تنش‌های میان آمریکا و ایران فراتر از خلیج‌فارس و خاورمیانه خواهد رفت و در دریای کارائیب بروز خواهد یافت؟ بدون تردید وقوع هرگونه تنش در کارائیب منجر به تشدید درگیری تهران و واشنگتن در خلیج فارس خواهد شد. باید دید ترامپ ریسک یک درگیری دیگر با ایران در ماه‌های منتهی به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را خواهد پذیرفت یا خیر؟

هشدار توییتری میرسلیم

از سوی دیگر عضو حزب موتلفه و نماینده تهران در مجلس یازدهم در توییتی در این رابطه نوشت: «به دزدان دریایی کارائیب هشدار می‌دهیم که عین‌الاسد را نباید فراموش کنید.» به گزارش خبرآنلاین، سید مصطفی میرسلیم، در حساب کاربری خود در توییتر با اشاره به اقدام آمریکایی‌ها در مقابل نفتکش‌های ایرانی در دریای کارائیب نوشت: «به اعتبار خون شهیدان و اقتدار موشکی خود، تحریم را می‌شکنیم، با کشتیرانی تحت پرچم مقدس جمهوری اسلامی ایران سینه اطلس را می‌شکافیم و با کنار گذاشتن دلار در مبادلات تجاری معاملات خود را با هر طرفی که اراده شود، برقرار می‌کنیم.» وی افزود: « به دزدان دریایی کارائیب هشدار می‌دهیم که عین‌الاسد را نباید فراموش کنید.»

پادزهر» ایران و ونزوئلا در مقابل تحریم

روزنامه «وطن امروز» با انتشار اخبار مربوط به اعزام نفتکش‌های ایران به سوی ونزوئلا به اهمیت مناسبات دو کشور که «هر دو تحریمی» هستند پرداخته و نوشته است تقویت روابط تجاری و صعنتی میان ایران و ونزوئلا می‌تواند «به مثابه یک پادزهر به کمک هر دو کشور بیاید»؛ مبادلاتی که با واسطه‌هایی غیر از ارزهای رایج انجام می‌شود.

این روزنامه به یکی از مهم‌ترین معضلات در برابر ایران و ونزئلا یعنی مسدود بودن دسترسی آنها به چرخه دلار و ناممکن بودن روابط بانکی بین‌المللی اشاره کرده و گفته است استفاده از طلا نیز برای تسویه معاملات اگرچه اقدام رایجی است اما محدودیت ذخایر طلای کشورها، دوام این روش را به خطر می‌اندازد.

وطن امروز به راهکارهای دیگری پرداخته که منوط است به گسترده شدن فهرست کشورهای طرف جنگ اقتصادی با آمریکا که می‌تواند این امکان را به آنها بدهد که بخش قابل‌توجهی از مبادلات مالی خود را از طریق ارزهای یکدیگر تسویه کنند. این روزنامه به چین به عنوان «یکی از فعال‌ترین کشورهای جهان در استفاده از پیمان‌های پولی برای تسویه معاملات بدون نیاز به چرخه دلار» اشاره کرده و نوشته است «بزرگی حجم اقتصاد چین این فرصت را به دیگر کشورهای طرف مقابل آمریکا می‌دهد تا از رهگذر اجرای پیمان‌های پولی، بخش عظیمی از مساله بانکی خود را حل کنند.