به گزارش قانون، رای‌گیری در پاكستان برای گزینش ۲۷۲ نماینده مجلس ملی این کشور بامداد روز چهارشنبه برگزار شد كه تکلیف بالاترین پست‌های سیاسی این کشور یعنی نخست وزیری و ریاست جمهوری را برای مدت پنج سال روشن خواهد کرد.برخی به آن لقب کثیف‌ترین انتخابات را داده‌اند و اتهامات گسترده‌ای در آن به نیروهای مسلح زده شده که گمان می‌رود از عمران خان حمایت می‌کنند.
در حالی که مقام‌های انتخاباتی پاکستان حزب عمران خان، سیاستمدار ۶۶ ساله طرفدار حقوق بشر و قهرمان پیشین ورزش کریکت را به عنوان برنده انتخابات پارلمانی چهارشنبه گذشته این کشور اعلام کردند، از روز جمعه به سراغ تشکیل یک دولت ائتلافی رفته چراکه اکثریت مطلق را به دست نیاورده است.
این به معنی آن است که حزب عمران خان موسوم به حزب تحریک انصاف پاکستان، درصدد یافتن هم‌پیمانانی به منظور ائتلاف با آن‌هاست، هرچند که او در اولین سخنرانی خود بعد از اعلام پیروزی‌اش در انتخابات در روز پنج‌شنبه موضعی سرسخت علیه فساد در پاکستان گرفت و این می‌تواند کار او را دشوار کند. جدیدترین نتایج انتخابات نشان داده كه احزاب مذهبی که بیش از هر زمان در این انتخابات کاندیدا معرفی کرده بودند، در به دست آوردن کرسی مجلس شورای ملی پاکستان شکست خورده‌اند.
محمد پيرملازهي،كارشناس مسائل شبه قاره، معتقد است كه عمران خان با تشكيل دولت نمي‌تواند به وعده هاي خود عمل كند.پاكستان داراي مشكلات زيادي است وارتش نفوذ زيادي در اين كشور دارد.درادامه، گفت‌وگوی «قانون» با محمد پيرملازهي را می خوانید.
آيا ارتش از عمران خان براي پيروزي در انتخابات پاكستان حمايت كرده است؟
نشانه هايي از حمايت ارتش وجود دارد و همين حمايت مي تواند او را در موقعيت مساعد قرار بدهد تا بتواند دولت ائتلافي خود راتشكيل و ادامه قدرت دهد.درمجموع احزاب مخالف كه مدعي تقلب در انتخابات شدند ومعتقدند ارتش دخالت داشته و به نوعي پيروزي عمران خان مهندسي شده بود،تاحدي مي توانند مقاومت بكنند.اگر مقاومت‌شان به اصطلاح از جنبه مدني خارج بشود و براي اعتراض به خيابان ها بيايند و براي دولت جديد مشكلاتي را ايجاد بكنند،در اين صورت ارتش وارد عمل خواهد شد واز اين اقدام جلوگيري مي‌كند.
به نظر بنده حتي احزاب سياسي كه بين خود رايزني مي كنند تا چه سياستي را در پيش بگيرند،باتوجه به واقعيت هاي موجود در پاكستان نمي توانند به وحدت نظري برسند.دو گزينه پيش روي آن هاست :گزينه اول، وارد پارلمان مي شوند ودولت تشكيل مي دهند واپوزيسيون قدرتمندي را در مقابل دولت ايجاد مي‌كنندو گزينه دوم دولت جديد را نمي پذيرند ودست به مقاومت مي زنند كه اين خطر وجوددارد اگر اوضاع از كنترل خارج شود،ارتش قدرت را دردست بگيرد كه ضررآن براي احزاب سياسي بيشتر خواهد بود.ممكن است مدتي طول بكشد تا به جمع بندي برسند اما گزينه اول براي آن ها مناسب تر خواهد بود.
ارتش به عنوان قدرت اصلي در پاكستان نقش ايفا مي كند؟
بله ؛ ضرب المثلي در پاكستان است كه مي‌گويد:همه كشورهاي دنيا ارتش دارند اما در پاكستان اين ارتش است كه يك كشور را دارد.اين نشان مي دهد قدرت ارتش زياد است كه علت اين است كه درتمامي زمينه ها حرف اول و آخر را مي زند.اگر تاريخ ٧٠ساله پاكستان را نگاه كنيد ،تقريبا دوسوم اين دوران ارتش در رأس قدرت بوده و هيچ گاه اجازه نداده احزاب سياسي دوره پنج ساله قدرت خود را به پايان برسانند.تنها استثنا دوره قبلي حكومت حزب مردم است و اكنون دومين دوره بود كه اجازه دادنداحزاب سياسي دوره پنج ساله خود را به پايان برسانند.
علت اين امر ناشي از شرايط داخل نبود بلكه از شرايط منطقه‌اي و بين المللي بود كه ايجاب نمي كرد ارتش دست به كودتا بزند.اكنون كه ارتش نمي توانست كودتا كند ،راه ميانه اي را پيدا كردند و حزب سومي را در مقابل حزب مردم وحزب نواز علم كردندواز آن حمايت كردند تا بتوانند از طريق سياسي و حزب انصاف اهداف خود را پيش ببرند.در يك كلام اگر خلاصه كنيم ارتش قدرت اول در پاكستان است واز لحاظ سياسي و نظامي نفوذ دارد واز لحاظ اقتصادي بخش هاي اصلي بانك ها وبنگاه‌ها در اختيار ارتش است.
به نظر شما عمران خان موفق به تشكيل دولت ائتلافي خواهد شد؟
هرچند كه دولت ائتلافي خواهد بود و اين‌گونه دولت ها تا حدي شكننده هستند،عمران خان مي‌تواند دولت تشكيل دهد.
سياست خارجي و استراتژي هاي او چه خواهد بود؟با اين نظرموافق هستيد كه عمران خان وعده هاي بزرگي را داده كه توانايي عمل به آن را ندارد؟
اگر بپذيريم كه ارتش حرف اول را در پاكستان مي‌زند كه در طول ۷۰ سال گذشته همين‌طور بوده و نشانه اي از تعديل سياست ارتش به دست نيامده است؛دراين صورت مي توان گفت عمران خان سياست و استراتژي مستقلي از ارتش نمي تواند داشته باشد.يك واقعيت وجود دارد كه اكنون ارتش پاكستان بعد از آن كه ترامپ سياست واستراتژي خود را در رابطه با شبه قاره هندوجنوب آسيااعلام كرد؛ ديگركمك هاي مالي و نظامي دريافتي از آمريكا را نداشتند.ارتش بر سر دوراهي قرار گرفته است و بايد تصميم بگيرد كه آيا همچنان به عنوان متحد با آمريكا باقي مي ماند و از كمك هاي مالي ونظامي آن برخوردار مي شود يا به سمت نيروها و جايگزين‌هاي ديگر مي‌رود.
به نظر مي آيد هنوز ارتش تصميم قطعي خود را نگرفته است كه به طور كامل از سمت غرب بيرون بيايد و به سمت روسيه و چين برود.هنوز فكرمي‌كنند توانايي ايجاد تعديل در مناسبات منطقه‌اي ميان ايران و عربستان،درسطح بين المللي ميان چين و روسيه و آمريكا و اروپا دارند و از اين راه منافع خود را تامين كنند.به نظر بنده تصميم ارتش، خط مشي دولت عمران خان و حزب تحريك انصاف پاكستان را تعيين خواهد كرد.
باتوجه به اينكه هند ،پاكستان را متهم به حمايت ازچندين گروه شبه نظامي ضد هند مي كند؛رابطه هند وپاكستان با آمدن عمران خان بهبود مي يابد؟
گروه هاي اسلامي راديكال كه در كشمير براي دولت هند مي جنگند،همان گروه هايي بودند كه در انتخابات از عمران خان حمايت مي كردند.گروه‌هايي مانند لشكر طيبه وجيش محمد بخش سياسي تشكيل دادند ودر انتخابات در كنار عمران خان شركت كردند.
حمايت آن ها ازعمران خان باتوجه به پيوستگي‌اي كه گروه هاي كشميري با ارتش پاكستان و آي اس آي دارند،روابط پاكستان و هند پيچيده تر خواهد شد.حتي در حدي كه نواز شريف از خود واكنش مثبت نشان داد، ديداري كه با نارندرا مودي داشت و تجارت بين دوكشور را راه اندازي كرد؛به نظر بنده در اين سطح هم متوقف خواهد شد و مناسبات هند و پاكستان در دوران عمران خان تيره‌ترخواهد شد.
به ساختن پاكستان جديد خوش بين نيستم.پاكستان از نظر اقتصادي تقريبا ورشكسته است(تصوركنيد تمام كارخانجات پاكستان با كمترين ظرفيت به دليل نبودن سوخت وانرژي به كارخود ادامه مي دهند)،ازنظر اجتماعي ازهم گسيخته است،از نظرمناسبات خارجي وضعيت روشني ندارد كه همه اين ها نشان مي دهد وقتي تمام كارها به دست ارتش است، عمران خان نمي‌تواند در موقعيتي قرار بگيرد و اين مشكلات را حل وفصل كند.
فاطمه خسروی
- 14
- 1
