در حالی که نقش و نفوذ روسیه در سوریه و ونزوئلا در سال های اخیر توجه بسیاری را به خود جلب کرده است، کرملین در سکوت در حال پیدا کردن متحدانی در آفریقا با همان روش سه مرحله ای همیشگی خود است که از آن برای توسعه نفوذش در دیگر نقاط جهان استفاده کرده است.
اولین مرحله از این نقشه سه مرحله ای، فروش تسلیحات نظامی است. چنین مراودات تجاری از لحاظ درآمد مالی، ایجاد روابط و همچنین آزمایش عملی تجهیزات نظامی بسیار به سود روسیه خواهد بود. برای مثال، پس از آنکه دولت اوباما تحویل تجهیزات نظامی مقرر شده به مصر را متوقف کرد، روسیه به یکی از بزرگ ترین کشورهای تامین کننده سلاح این کشور مهم آفریقایی تبدیل شد.
در سال ۲۰۱۵، قاهره بیش از یک میلیارد دلار صرف خرید تجهیزات نظامی ضد هوایی ساخت روسیه کرده و انتظار می رود که تا سال ۲۰۲۰ بیش از ۵۰ فروند جت نظامی نیز از این کشور خریداری کند. در قدم دوم، روسیه نیروهای مسلح کمپانی های نظامی خصوصی را برای درک بهتری و عمیق تری از شرایط کشور مقصد بدون اینکه کرملین به طور رسمی در آن دخالتی داشته باشد به آن کشور می فرستد.
معمولاً شبه نظامیان خصوصی از رهبران محلی محافظت کرده، نیروهای نظامی آن ها را آموزش داده و نحوه استفاده از سلاح های روسی را به آن ها آموزش می دهند. برای مثال، کمپانی نظامی خصوصی واگنر (Wagner)، متعلق به یووگنی پریگوژین، دوست قدیمی ولادیمیر پوتین، است در مقابل اعطای امتیازات نفتی ویژه، خدماتی را به ژنرال خلیفه حفتر، فرمانده ارشد ارتش ملی لیبی که در حال فتح طرابلس است می دهد.
ارتش ملی لیبی به رهبری ژنرال حفتر، کنترل قسمت شرقی کشور که ذخایر غنی نفتی کشور در آن قرار دارند را در اختیار دارد و نیروهای کمپانی واگنر در مواردی حتی سلاح ها و گلوله های پیشرفته در اختیار نیروهای ژنرال حفتر قرار می دهند که در بالا بردن قدرت این نیروها بسیار موثر بوده است. عمر البشیر، رییس جمهور و دیکتاتور اخیراً مخلوع شده سودان نیز که در ۳۰ سال اخیر بر این کشور حکومت کرده، نیز در زمان درگیری های نظامی با بخش جنوبی و تظاهرات مخالفان که در نهایت به سقوط او منتهی شد، از دولت روسیه درخواست کمک نظامی کرده بود.
در پاسخ به این درخواست، گروه هایی از شبه نظامیان متعلق به کمپانی های نظامی خصوصی روسیه از سوریه و اوکراین به سودان فرستاده شدند تا از رژیم دیکتاتوری بشیر محافظت کنند. اوایل سال جاری، شبه نظامیان روسی به سرکوب اعتراضات مردم سودان در خارطوم کمک کردند.
با این وجود، در آوریل نیروهای نظامی سودانی عمرالبشیر را از قدرت به زیر کشیدند. همچنین در حدود ۲۰۰ شبه نظامی متعلق به شرکت واگنر در اواخر سال ۲۰۱۷ و اوایل ۲۰۱۸ به جمهوری آفریقای مرکزی اعزام شدند. آن ها مسئولیت تامین امنیت فاوستین آرکانج توادرا، رییس جمهور این کشور، را بر عهده گرفت و دسترسی بدون محدودیتی به حلقه داخلی او برنامه زمانی او پیدا کردند.
نزدیکی این شبه نظامیان روسی به رییس جمهور آفریقای مرکزی به حدی است که یکی از فرماندهان نظامی ایالات متحده در آفریقا عنوان کرده که این افراد رسماً در کابینه دولت حضور دارند. قصر برنگو و ۴۰ هکتار زمین های اطراف آن برای ساخت یک کمپ نظامی و پایگاه آموزشی در اختیار این نیروها قرار گرفته است. وظیفه اصلی این شبه نظامیان روسی محافظت از حکومت توادرا در مقابل ۱۴ گروه شورشی مخالف وی است.
سومین و آخرین مرحله نیز حضور رسمی نیروهای نظامی متعلق به روسیه در آن کشورهاست که لازم نیست عمیق و پرهزینه باشد، همان اتفاقی که در سوریه رخ داده است. این مرحله با فرستادن کارشناسان نظامی که هدف آن ها آموزش نیروهای محلی آن کشور و مراقبت از تسلیحات نظامی روسی است آغاز می شود. این موضوع اخیراً در جمهوری کنگو رخ داده است، جایی که رییس جمهور دنیس انگوسو ، ۲۲ سال پیش قدرت را در کشور بدست گرفت.
بر اساس گفته های وزارت امور خارجه روسیه، کنگو هنوز هم از بسیاری از تجهیزات نظامی آن دوران که توسط اتحاد جماهیر شوروی ساخته شده بود استفاده می کند. روسیه اخیراً این قرارداد نظامی را تجدید کرده و معاون وزیر امور خارجه این کشور آن را «تجدید یک داستان بسیار زیبا به نام همکاری نظامی-تکنولوژیکی» دانسته است.
بر اساس قانون اساسی روسیه، «همکاری نظامی-تکنولوژیکی» به معنای این است که مسکو می تواند به این کشور سلاح بفروشد اما در صورت وقوع جنگی واقعی برای این کشور نخواد جنگید. برای چنین رابطه ای، دو کشور باید وارد مرحله بعدی شوند و آن همکاری نظامی است. تابستان سال گذشته، کرملین یک قرارداد همکاری نظامی با جمهوری آفریقای مرکزی منعقد کرد. ۹ ماه بعد، افتتاح دفتر وزارت دفاع روسیه در این کشور آفریقایی اعلام شده و یک محموله سلاح و مهمات به صورت مجانی در اختیار این کشور قرار گرفت.
برنامه مداخله کرملی در بخشی از کشورهای آفریقایی بسیار موفقیت آمیز بوده است، از جمله در جمهوری آفریقای مرکزی و جمهوری کنگو که تسلط مسکو در منطقه برای بهره برداری از منابع زیرزمینی دست نخورده این منطقه را فراهم ساخته است.
برای تثبیت همکاری های موجود و آغاز همکاری های جدید، پوتین در حال آماده شدن برای میزبانی از اولین نشست روسیه-آفریقا در ماه اکتبر آینده در شهر سوچی است. انتظار می رود که سران تقریباً تمام کشورهای آفریقایی به این نشست دعوت شوند. به نظر می رسد که به دلیل ارتباطات قدیمی اتحاد جماهیر شوروی در این منطقه، پیدا کردن متحدان جدید در آفریقا برای روسیه بسیار آسان تر شده است. فرستادن چند صد نظامی روسی به این کشورها هزینه زیادی برای این کشور ندارد اما بر تعداد متحدان این کشور خواهد افزود، چیزی که روسیه در سال های اخیر کمتر داشته است.
- 12
- 2
