گزارش «میدل ایست آی» از روابط محرمانه عربستان و اسرائیل / از مذاکره بر سر استفاده از آسمان ریاض برای حمله به تهران تا دیدار روسای موساد و سازمان اطلاعاتی سعودی

به گزارش انتخاب، اولین کوریدورزمینی که منبع نگرانی اسرائیلی هاست به هلال شیعی معروف است.

این کوردیور حاصل اقدامات ایرانی ها در حنگ داخلی سوریه و عراق است. تهران مسیر زمینی مستقیمی را از ایران از طریق مناطق شیعه نشین در عراق به سمت سوریه و سپس به سمت حزب الله در لبنان و سواحل مدیترانه باز کرده است.

ایران دشمن مشترک اسرائیل و عربستان است. بر اساس این ضرب المثل قدیمی دشمن دشمن من دوست من است، بنابراین اسرائیل و عربستان سطح روابطشان را افزایش داده اند و وارد فاز محرمانه ای از روابط شده اند. اما این روابط به یک راه زمینی دیگر نیز گره خورده است.

به طور رسمی اسرائیل و عربستان هنوز در جنگند. عربستان در کنار سایر کشورهای عربی ارتش کوچکی را بین سالهای ۱۹۴۸ تا ۱۹۶۷ به جنگ اسراییل فرستاده بود. این کشور بایکوت نفتی آمریکا و اروپا را در سال ۱۹۷۳ اعلام کرد و این اقدام به همراهی مصر و سوریه در راستای مبارزه مشترکشان با اسرائیل بود.

بر اساس قوانین اسرائیل، عربستان سعودی به عنوان کشور متخاصم نام برده شده است. اما از سال ۱۹۸۱ پادشاه عربستان و ولیعهدش حضور بیشتری در گفت و گوهای صلح میان اعراب و اسرائیل پیدا کردند. آنها برنامه های متعددی را برای حل بحران فلسطین و اسرائیل پیشنهاد دادند.

طرح ابتکاری صلح اعراب که تحت عنوان ابتکار عمل سعودی شناخته می شود نیز در سال ۲۰۰۲ طرح  شد و در دیگر نشست سالیانه اتحادیه عرب در سال ۲۰۰۷ تکرار شد.

طرح ابتکاری سعودی خواستار عادی شدن روابط بین اعراب و اسرائیل بود و در ازای آن خواستار عقب نشینی اسراییل از سرزمین های اشغالی شامل شرق اورشلیم بود. این طرح پیشنهاد حل و فصل مشکلات پناهجویان فلسطینی بر اساس قطع نامه ۱۹۴ سازمان ملل را داده بود.

از آن زمان بین دو رژیم منافع مشترکی شکل گرفت به ویژه در دو دهه اخیر. به طور اخص هر دو رژیم خواستار مقابه با تلاش های اتمی تهران و همچنین توقف نفوذ منطقه ای ایران و تبدیل شدن این کشور به هژمون منطقه بودند.

در نتیجه استراتژی های مشترکی میان مقامات اسرائیلی در ارتش و اطلاعات ایجاد شد و این مقامات شروع به دیدار با همتایان عربستانی شان کردند.

رییس سازمان اطلاعات اسرائیل موساد با رییس سازمات اطلاعات عربستان و رییس شورای امنیت ملی این کشور دیدار داشت.

بر اساس گزارش ها ایهوت اولمرت نخست وزیر وقت اسرائیل نیز با بندر بن سلطان زمانی که رییس سازمان اطلاعات و به طور همزمان رییس شورای امنیت ملی کشورش بود دیدار کرده بود.

میر داگان رییس موساد بین سالهای ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۰ با ریاض درباره احتمال پذیرش طرح اسرائیلی برای پرواز بر فراز حریم هوایی عربستان در صورت نیاز به حمله به سایت های هسته ای ایران گفت و گو کرده بود.

همه این دیدارها و گفت و گو ها به شدت طبقه بندی شده و محرمانه بوده است. مقامات اسرائیل میدانند که هر نوع تاییدی بر این دیدارها به شدت آل سعود را شرمنده خواهد کرد.

از دوران نتانیاهو تنها صحبت های مبهمی درباره منافع مشترک جهان سنی با اسرائیل علنی شده است. اما اکثر ناظران و تحلیل گران میدانند که چنین عباراتی در واقع به صورت رمزی به عربستان و امارات و بحرین و عمان و حتی قطر اشاره دارد.

یاریو لوین وزیر گردشگری اسرایل در سفر اخیر خود به لهستان گفته بود از آمریکا برای گفت و گو میان وزارت خانه اش با کشورهای مختلف خلیج فارس درخواست کمک کرده است.

مسیر زمینی دیگری که درباره آن صحبت کردیم مسیر ریلی بین اسرائیل و اردن و عربستان و قطر و عمان و امارات است.

اسرائیل ۶۰ کیلومتر مسیر ریلی از بندر حیفا به بیت شین در اردن دارد. این رژیم میخواهد این مسیر را به اندازه ۶ کیلومتر دیگر در مرز اسرائیل و اردن امتداد دهد. این میتواند برای انتقاد کالا با قطار به جای استفاده از کامیون مثمر ثمر باشد.

مرحله بعدی بر اساس برنامه های اسرائیلی ها این است که اردن امتداد این مسیر ریلی را بسازد. از مرزهای این کشور به سمت عربستان و امارات . مقامات اسراییل و اردن سه سال پیش درباره این ایده گفت و گو کرده اند اما ماه های اخیر مذاکرات مربوط به این خط ریلی مجددا آغاز شده است.

بر اساس اسناد دولتی منتشر شده توسط خود دولت مسیر منطقه ای صلح از اسرائیل به عنوان پل زمینی و از اردن به عنوان خط مواصلاتی استفاده میکند.

این یعنی این ابتکار عمل علاوه بر تمرکز بر اقتصاد اسرائیل و تقویت اقتصاد اردن ،اسراییل را به منطقه وصل کرده و کمپ عملگرایی را علیه ایران و هلال شیعی در منطقه ایجاد خواهد کرد.

همکاری های منطقه ای بسیار حایز اهمیت است . بر اساس اسناد به دلیل جنگ در سوریه و عراق و بسته شدن مسیر های مواصلاتی این همکاری مهم تر هم خواهد شد. این برای جلوگیری از اقدامات ایران نیز که تهدیدی برای مسیر دریایی در خلیج فارس به شمار می رود مهم است.

با همه این ها روابط اقتصادی و تجاری بین اسرائیل و عربستان هم اکنون نیز بدون جدی شدن مسیر ریلی آغاز شده است.

اسرائیل محسولات کشاورزی ، اطلاعاتی و سایبری و همچنین تکنولوژی های امنیتی اش را به بحرین ، عمان و عربستان و امارات می فروشد.

بیشتر این مبادلات از طریق یک کشور سوم مانند اردن و عراق و کردستان و یا قبرس انجان می شود و برخی از آنها به صورت مستقیم.

محصولات صنایع پتروشیمی نظیر مواد خام نیز از عربستان و از طریق اردن به دست اسرائیل می رسد.

اخیرا پیشنهاد پرواز هواپیماهای اسراییل بر فراز حریم هوایی سعودی از مسیر هند نیز مورد پذیرش عربستان قرار گرفته است. اما چنین اقدامی هنوز در ابتدای راه دو رژیم تلقی می شود. عربستان خود را خادم حرمین میداند و به سختی میتواند این خبر رابه خورد مردم بدهد به ویژه با توجه به اینکه هیچ پیشرفتی در جبهه اسرائیل و فلسطین رخ نداده است.