اخیراً جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی با سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه دیدار کردهاند. اگرچه این دیدار به مناسبت «روز مجلس» انجام شد، اما با توجه به حساسیتهای کنونی عرصه سیاست خارجی کشور، بررسی آنچه در این جلسه میان نمایندگان پارلمان با رئیس دستگاه دیپلماسی مطرح شده، از اهمیت بالایی برخوردار است؛ بهویژه آن که در هفتههای اخیر، موضوع احتمال شکلگیری دور جدیدی از مذاکرات میان ایران و آمریکا توسط برخی رسانهها و تحلیلگران سیاسی کشور بیان شده است، اگرچه اخیراً آیتالله خامنهای، رهبر انقلاب اسلامی، تلاش ایران برای ارسال پیام به ایالات متحده از طریق واسطهها را «دروغ محض» خواندند و انجام هرگونه مذاکره با آمریکاییها را فعلاً منتفی دانستند.
در هفتههای اخیر، دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده بارها تأکید کرده است که «ایران بهدنبال مذاکره با آمریکا است، اما این را بهصراحت نمیگوید.» اما مسئولان دستگاه اجرایی ایران از جمله فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت گفتهاند که «پیامهایی از طریق واسطهها از آمریکاییها دریافت شده است.» با این وجود، به نظر میرسد که در حال حاضر جمهوری اسلامی حاضر به انجام هیچگونه مذاکرهای با آمریکاییها نیست.
در این میان، تصویب قطعنامه اخیر شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی علیه برنامه هستهای کشورمان در ۲۹ آبانماه نیز روابط ایران با غرب را پیچیدهتر کرده است. شورای حکام در این قطعنامه مدعی شده است که ایران به تعهدات پادمانی خود عمل نمیکند و از زمان جنگ ۱۲روزه به بعد، اطلاعات شفافی درباره وضعیت ذخایر اورانیوم غنیشده و تأسیسات تحت پادمان خود در اختیار آژانس قرار نداده است.
در همین راستا درباره مباحث مطرحشده در جلسه میان جمعی از نمایندگان مجلس با وزیر امور خارجه، احتمال شکلگیری دور جدیدی از مذاکرات میان ایران و آمریکا در آینده نزدیک، موضع جمهوری اسلامی درباره پیششرطهای ایالات متحده، آخرین وضعیت همکاریهای ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی و احتمال حمله آمریکا یا اسرائیل به گروههای مقاومت در عراق یا یمن با توجه به تهدیدات مطرحشده توسط مقامات آمریکایی و اسرائیلی در هفتههای اخیر، دیده بان ایران با فداحسین مالکی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، نماینده زاهدان در مجلس شورای اسلامی و دبیرکل اتحادیه بینالمجالس جهانی گفتوگو کرده است.
مشروح گفتوگو با فداحسین مالکی، نماینده مجلس دوازدهم را درا دامه میخوانید:
بررسی موضوع مذاکرات و سایر مباحث عرصه دیپلماسی در جلسه نمایندگان مجلس با عراقچی
فداحسین مالکی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در ابتدای اظهارات خود درباره جلسه جمعی از نمایندگان مجلس با سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه به دیده بان ایران گفت: این جلسه روز سهشنبه ۱۱ آذر به مناسبت «روز مجلس» برگزار شد و در آن، جمعی از دوستانی که قبلاً دیپلمات بودند و مسئولیتهای کلیدی مختلفی در وزارت خارجه داشتند و اکنون نماینده مجلس هستند، به همراه آقای عراقچی، وزیر امور خارجه، حضور داشتند. البته چنین جلساتی در مجلس یازدهم هم میان دیپلماتهای سابق که اکنون نماینده مجلس هستند، با وزیران امور خارجه برگزار میشد، به نحوی که ما در دوره قبلی مجلس هم با شهید امیرعبداللهیان و هم با دکتر ظریف، جلسات مشابهی برگزار میکردیم.
نماینده زاهدان در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: در جلسه اخیر جمعی از نمایندگان مجلس با دکتر عراقچی، موضوعات متعددی مطرح شد؛ از جمله این که جایگاه وزارت خارجه در شرایط خاص کنونی منطقهای و بینالمللی و تأثیر دستگاه دیپلماسی در تبیین سیاستهای کلان نظام مورد بررسی قرار گرفت. در این جلسه، هم برخی اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی که قبلاً دیپلمات بودند، حضور داشتند و هم افرادی مثل دکتر مصری، دکتر متکی و دکتر توسلی که عضو کمیسیونهای دیگری غیر از کمیسیون امنیت ملی هستند، ولی قبلاً در وزارت خارجه مسئولیت داشتند، در جلسه حاضر بودند.
وی در ادامه بیان کرد: یکی از مباحث مطرحشده در جلسه میان نمایندگان مجلس با وزیر امور خارجه، بحث مذاکرات بود و در این جلسه، تأکید همه حاضران از جمله خود دکتر عراقچی این بود که باید همان سیاست کلان ترسیمشده توسط مقام معظم رهبری را در زمینه مذاکره با آمریکا در پیش بگیریم. در واقع، جمعبندی صحبتهای دوستان مجلس و مسئولان وزارت خارجه، همان نکاتی بود که در فرمایشات رهبری مطرح شده بود، چون ما معتقدیم که همه راهها را برای مذاکره را رفتیم، ولی در نهایت منجر به جنگ شد. به همین جهت، دیوار بیاعتمادی بین ایران و غرب بخصوص آمریکا، بالا است و هر روز بالاتر میرود.
توجه هدفمند وزارت خارجه به کشورهای همسایه برای توسعه روابط تجاری
مالکی با بیان این که موضوع سفر اخیر وزیر خارجه ترکیه و سفر چند ماه قبل وزیر دفاع عربستان به ایران نیز در جلسه نمایندگان مجلس با وزیر امور خارجه مورد بحث قرار گرفت، به دیده بان ایران گفت: تأکید همه حاضران در جلسه، این بود که با توجه به ضربات سنگینی که ایران در جنگ ۱۲روزه به رژیم صهیونیستی زد، جمهوری اسلامی اکنون به کانون توجه بسیاری از کشورهای منطقه و جهان تبدیل شده است. به همین دلیل، رزمایش نظامی ضدتروریستی کشورهای عضو سازمان شانگهای در ایران و در تبریز برگزار میشود. اتفاقاتی از این دست نشان میدهد که جمهوری اسلامی مصمم است که بتواند از ظرفیتهای خود و همه کشورهای دوست و همسایه استفاده کند.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ادامه داد: توجه هدفدار و هدفمند به کشورهای همسایه برای توسعه روابط اقتصادی و تجاری از جمله دستورکارهای وزارت خارجه است که در جلسه میان نمایندگان مجلس با دکتر عراقچی هم روی این مسأله بحث شد و هم موضوع دیپلماسی استانی برای گسترش روابط تجاری میان استانهای مختلف کشور با کشورهای اطراف مورد توجه قرار گرفت. جمعبندی حاضران در جلسه این بود که این موضوع، حرکت مهمی است که توسط وزارت خارجه پیگیری میشود و میتواند به بهبود شاخصهای اقتصادی استانهای گوناگون بهویژه استانهای مرزی کمک کند.
ایران به هیچ وجه پیششرطهای آمریکا مثل غنیسازی صفر را نمیپذیرد
مالکی در پاسخ به این پرسش که با توجه به صحبتهای انجامشده در جلسه میان جمعی از نمایندگان مجلس با وزیر امور خارجه، آیا قرار است که در آینده نزدیک، مذاکراتی میان ایران با آمریکا یا اروپا انجام شود یا خیر، توضیح داد: آمریکاییها بهدنبال مذاکره با ایران هستند و در ماههای اخیر، پیامهایی از مسیرهای مختلف به کشورمان ارسال کردهاند. اما جمهوری اسلامی نسبت به آمریکا بیاعتماد است، زیرا ما معتقدیم که طرف مقابل بهدنبال آن است که از طریق مذاکره، مواضع خود را به کشورمان دیکته کند، ولی ایران میخواهد مذاکرهای انجام دهد که از مسیر آن، حقوق خود را دنبال کند. بهعنوان مثال، آنها برای مذاکره با کشورمان، پیششرطی مثل غنیسازی صفر را مطرح میکنند، در حالی که ایران به هیچ وجه این شرط را نمیپذیرد.
دبیرکل اتحادیه بینالمجالس جهانی تأکید کرد: هیچ کشوری که عضو آژانس بینالمللی انرژی اتمی باشد، حاضر نیست غنیسازی صفر را بپذیرد، زیرا این حق قانونی همه کشورهای عضو NPT است که بتوانند در داخل کشور خود، اورانیوم را غنی کنند. این در حالی است که رژیم صهیونیستی که نه عضو آژانس است و نه عضو NPT، نهتنها اورانیوم را تا بیش از ۹۰ درصد غنی میکند، بلکه به تولید بمب اتم هم میپردازد و بازرسان آژانس در دو دهه اخیر حتی یکبار هم نتوانستهاند به اسرائیل سفر کنند و از مراکز هستهای این رژیم بازدید کنند.
همکاریهای ایران با آژانس همچنان در حالت تعلیق قرار دارد
مالکی در پاسخ به این سؤال که با توجه به تصویب قطعنامه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی علیه ایران در آبانماه و فعال شدن مکانیسم ماشه در مهرماه، آیا ایران همچنان بر موضع قبلی خود یعنی تعلیق همکاریها با آژانس باقی مانده است یا خیر، توضیح داد: تعلیق همکاریها با آژانس بینالمللی انرژی اتمی، مصوبه مجلس شورای اسلامی است و براساس توافق قاهره که میان وزیر خارجه ایران و مدیرکل آژانس امضا شد، قرار بود که اگر اقداماتی مثل مکانیسم ماشه متوقف شود، مسیر بازرسیها نیز هموار شود. اما اکنون اگر آژانس درخواست بازرسی بدهد، صرفاً بعد از این که بتواند امنیت دانشمندان و مراکز هستهای ما را تأمین کند، ممکن است در صورت صدور مجوز از سوی شورای عالی امنیت ملی، اجازه بازدید از تأسیاست هستهای کشورمان را به بازرسان آژانس بدهیم.
مالکی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس خاطرنشان کرد: آمریکا برای مذاکره پیغام فرستاده اما جمهوری اسلامی بنای مذاکره ندارد غربیها بهدنبال تحمیل فشارهای مضاعف بر ایران هستند و موضوعاتی نظیر اسنپبک و قطعنامه اخیر شورای حکام علیه کشورمان نیز برای این بود که ما را وادار کنند تا هرچه را که آمریکاییها میخواهند، بپذیریم. در حالی که ما معتقدیم هر آنچه را که در میز مذاکره نتیجهگیری شود، خواهیم پذیرفت و تا قبل از انجام مذاکرات، آنها حق ندارند بگویند که الزاماً باید چنین نتیجهای از مذاکرات به دست آید. تحمیل پیششرط از سوی آمریکاییها ابداً برای ما پذیرفتنی نیست.
بسیاری از کشورهای عربی حاضر نسیتند با طناب پوسیده آمریکا به ته چاه بروند
مالکی درباره احتمال حمله اسرائیل یا آمریکا به گروههای مقاومت در عراق یا یمن نیز گفت: از رژیم صهیونیستی هر کاری برمیآید، یعنی ممکن است این رژیم دست به هر اقدامی بزند که نتیجه آن، چیزی جز خودکشی رژیم نیست. به نظر میرسد که اکنون آمریکاییها و اسرائیلیها بدجور در گوشه رینگ قرار گرفتهاند و منزوی شدهاند، زیرا اکنون میبینیم که آنها به هر دری میزنند تا بتوانند آشوبی در منطقه ایجاد کنند، ولی در رسیدن به اهداف خود ناکام هستند. امروزه بسیاری از کشورهای عربی که حتی روابط خوبی هم با آمریکا دارند، متوجه شدهاند که طناب آمریکاییها، یک طناب پوسیده است که نباید به آن چنگ بزنند، زیرا با این طناب به ته چاه میروند. همانطور که دیدیم، قطر که با آمریکا روابط خوبی داشت، از حمله رژیم صهیونیستی در امان نماند.
وی در پایان تصریح کرد: با وجود این که در ساعتهای اولیه جنگ ۱۲روزه به هر دلیلی دچار غفلت شدیم و جمعی از دانشمندان هستهای و فرماندهان نظامی ارشدمان به شهادت رسیدند، اما دشمن میداند که اکنون جمهوری اسلامی ایران بسیار آمادهتر از قبل است و آمادگی لازم را برای پاسخ به هر تعرض احتمالی دارد.
- 9
- 1
