بهارستان به‌دنبال خروج از برجام؟

نمایندگان مجلس در جلسه علنی صبح روز گذشته با ۲۳۲ رأی موافقت کردند که طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها را به صورت دو‌فوریتی بررسی کنند. محمد‌باقر قالیباف، رئیس مجلس، بعد از تصویب این طرح، گفت: «ان‌شاءالله این طرح در دستور هفته جاری مجلس شورای اسلامی قرار بگیرد و بتواند بُعد امکانات صنعت هسته‌ای را تقویت کرده و جلوی یاوه‌گویی‌ها و اقدامات تروریستی دشمنان را بگیرد».

این طرح به دنبال کاهش ارتباط با آژانس بین‌المللی اتمی و در صورت رفع‌نشدن تحریم‌ها، خروج از برجام است. هرچند مخالفان طرح روز گذشته تصویب و‌اجرای آن را اقدامی متقابل در برابر ترور دانشمند هسته‌ای ایران نمی‌دانستند و خواستار خروج از برجام و NPT بودند.

شهادت فخری‌زاده و ترور دهشتناک او بر بررسی دوفوریت طرح اقدام راهبردی سایه افکنده بود و در فضای اندوهگین از‌دست‌دادن دانشمند هسته‌ای کشور مجلس به دنبال انتقامی قاطع از آمران و عاملان ترور بود؛ انتقامی که از دید بهارستانی‌ها با خروج از NPT و در نهایت برجام می‌تواند سرسختانه باشد.

این در حالی است که همین برجام نیم‌بند بعد از خروج آمریکا از این معاهده، توانست تحریم‌های تسلیحاتی ما را لغو کند و آمریکا نتوانست دنیا را برای ادامه تحریم‌های تسلیحاتی با خود همراه کند؛ شکستی که انزوا و تحقیر بسیاری برای دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، به همراه داشت. از سویی با شکست ترامپ در رقابت انتخاباتی ۲۰۲۰ و نزدیک‌شدن به زمان بازگشت آمریکا به برجام شاهد تلاش دشمنان ایران برای ایجاد تنش در منطقه هستیم تا مانع اجرای دوباره برجام و رفع تحریم‌ها شوند.

از سوی دیگر بسیاری از کارشناسان سیاسی نیز معتقدند اسرائیل که نقش مهمی در اجرای ترور دانشمندان هسته‌ای ما از گذشته تا امروز داشته، در تلاش است تا قبل از پایان ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، ایران را در شرایط سخت تحریم‌های اقتصادی و حتی شاید جنگی قرار دهد. حال نمایندگان مجلس با این طرح به برخورد با لغو‌نشدن تحریم‌‌ها پرداخته‌اند که اگر در نهایت تحریم‌ها در سه ماه لغو نشود، خروج از برجام و NPT رقم خواهد خورد.

البته در شرایطی دوفوریت طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها تصویب شده که موافقان آن بر لزوم توقف اجرای پروتکل الحاقی تأکید داشته و مخالفان، این طرح را واکنش قاطعی برای مقابله با اقدامات آمریکا نمی‌دانستند.

کریمی‌قدوسی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، گفته: «این کمیسیون جلساتی برای بررسی این طرح تشکیل داد؛ اما اقدام راهبردی و فوری برای پاسخ به ترور شهید فخری‌زاده نیست. پنج گام برای لغو محدودیت‌ها برداشته شد و آژانس هم روی پنج گام گزارش می‌دهد؛ مبنی بر اینکه ایران سانتریفیوژهای جدید را نصب کرده و سطح غنی‌سازی را بالا برده و ذخیره غنی‌سازی را افزایش داده است؛ پس در این طرح کار جدیدی صورت نگرفته. باید در این طرح توقف اجرای پروتکل الحاقی را دنبال کنیم. در این طرح موضوع جدیدی نیامده و می‌خواهند همان پنج گام دولت در کاهش تعهدات برجامی به قانون تبدیل شود که اتفاق خوبی است؛ اما باید در صورت برداشته‌نشدن تحریم‌ها در مدت سه تا شش ماه آینده از سوی اروپایی‌ها، خروج از NPT را در دستور کار قرار داد».

او مدعی است زمانی که آقای آمانو به تهران آمد، دو خواسته بازدید از پارچین و مصاحبه با یکی از دانشمندان هسته‌ای را داشت که این دو اتفاق رخ داد و او برگشت و آژانس هم پرونده PMD را بست. بعد از این برجام امضا شد و اینها زمینه نفوذ و اطلاعات به دشمن و طراحی دشمن برای رخ‌دادن این فجایع بزرگ در کشور شد که ضربه از ناحیه نفوذ است. محمدرضا صباغیان، نماینده بافق و مهریز، نیز گفت: «آمریکا و کشورهای غربی نشان دادند به هیچ نوع تعهدی پایبند نیستند؛ پس چرا باید هر روز منتظر افزایش تحریم‌ها باشیم؟ بلکه باید تصمیم قاطعانه‌ای گرفته شود. شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی و محسن فخری‌زاده نشان داد که منفعلانه‌عمل‌کردن درست نیست.  اظهار عجز پیش دشمن خطاست؛ چون اگر دشمن بفهمد در دفاع از خود شک داریم، جسورتر می‌شود؛ پس اگر قرار به تهیه طرحی باشد، باید قاطعانه بوده و دشمنان را وادار به اجرای تعهدات خود کنیم».

او گفته دشمن خواب‌های آشفته‌ای برای ما دیده. باید مشکلات را از درون حل کرد تا دشمن بداند ایران یک‌صدا و همگام است. اگر قرار است این قانون عملیاتی نشود، تصویب آن چه فایده‌ای دارد؛ پس باید تصمیم سنجیده‌ای گرفته شود».

پایان  دوران  بزن  در‌رو

علی خضریان، نماینده تهران هم در موافقت با دوفوریت این طرح عنوان کرد: «نمایندگان تصمیم به انجام اقدامی گرفتند که مردم از این مجلس انقلابی انتظار دارند. با شعار نمی‌توان کاری را از پیش برد. باید از ابزار نظارتی استفاده کرد. در شرایطی قرار داریم که آژانس در سال ۲۰۱۸، ۴۵۰ مورد بازرسی انجام داد؛ آن‌هم وقتی آمریکا هنوز در برجام بود. بعد از خروج آمریکا از برجام دولت امتیازات بیشتری به آژانس داد و بازرسی‌ها به ۵۲۰ مورد رسید؛ یعنی در قبال کم‌کاری غربی‌ها و خروج آمریکا از برجام و رفع‌نشدن تحریم‌ها از سوی اروپا، شاهد ارائه خدمات بیشتر از سوی آقایان غرب‌گرا بوده‌ایم».

او ادامه داد: «ما خروج از پروتکل الحاقی را در کمیسیون امنیت ملی دنبال می‌کنیم تا در صحن تصویب شود، طبعا راهبرد منطقی در حوزه سیاست خارجی این است که نباید به سناریوهای غربی‌ها وارد شد. ما در جمهوری اسلامی ایران به جای ارسال پالس ضعف و قرار‌گرفتن در تله بزرگ صبر استراتژیک، می‌خواهیم با اصلاح این روند و خروج از پروتکل‌ الحاقی به غربی‌ها این پیام را بدهیم که دوران بزن در‌رو تمام شده است».

با تصویب دوفوریت این طرح احتمال تصویب آن قبل از بازگشت به برجام آمریکا وجود دارد که به معنای ادامه شرایط سخت اقتصادی و اعمال تحریم‌های بیشتر خواهد بود.