محسن غرویان، استاد حوزه و دانشگاه معتقد است که اصلاح‌طلبان برای بازگشت به سیاست ایران، باید وارد مذاکره با مراجع و علمای قم شوند.
تحرکات در اردوگاه اصلاح‌طلبان آنجا که به سفر به قم و دیدار با مراجع و علما رسیده است، با وجود نتایج مثبتی که داشته اما برای برخی هم نگرانی‌هایی را به همراه دارد. بیم از نپذیرفتن درخواست مذاکره از سوی برخی چهره‌های روحانی موضوعی است که از تجربه گذشته و اختلافاتی که بین جریان اصلاح‌طلبی و بدنه روحانیت وجود داشته، حاصل می‌شود.
به همین منظور اصلاح‌طلبان به ابزاری نیازمندند که بتواند پیوند مناسبی بین آنان و علما و مراجع برقرار سازد. ابزاری که محسن غرویان روحانی اصولگرا، بهترین آن را بلد بودن «زبان روحانیت» می‌داند و می‌گوید: «باید کسانی پرچم‌دار این مذاکره باشند که زبان روحانیون و حوزه را بلد باشند. زبان حوزه را درست بفهمند. مسائلی را مطرح نکنند که باعث تنش شود.»
مشروح گفتگوی خبرآنلاین با حجت الاسلام غرویان را در ادامه بخوانید:
به عنوان یک چهره اصولگرا فکر می‌کنید که چرا اصلاح‌طلبان برای بازگشت به عرصه سیاسی ایران، گزینه مذاکره با علما و مراجع قم را انتخاب کرده‌اند؟
واقعیت این است که در کشور ما دین نقش بسیار پررنگ، موثر و مهمی را در زندگی مردم ایفا می‌کند. این امر به همین مساوات در مورد مسائل سیاسی و اجتماعی نیز مصداق دارد. از سوی دیگر، نظام جمهوری اسلامی یک نظام دینی است و اکثریت مردم جامعه هم دینی و مذهبی هستند. در چنین فضای مذهبی که بر کشور ما حاکم است، مراجع و علمای دین، نقش بسیار موثری خواهند داشت.
علما حرف دین را می‌زنند و مردم دیندار و پیرو علما گوش به حرف آنان هستند. بر کسی پوشیده نیست که حرف عالمان دینی برای مردم بسیار تاثیرگذار است، بنابراین گروههای سیاسی و احزاب اگر بخواهند در جامعه نفوذ کنند، رای اکثریت را داشته باشند، در رقابت‌های سیاسی پیروز شوند و گفتمان‌شان در انتخابات گفتمان موثری باشد تا بتوانند اکثریت را به سمت خود جذب کنند، باید از عالمان دین و مراجع کمک بگیرند. ارتباط خود را با مرجعیت و حوزه‌ها و روحانیون زیاد کنند تا مردم نسبت به آنها، اقبال بیشتری داشته باشند.
به عنوان یک روحانی، توصیه‌تان به اصلاح‌‌طلبانی که قرار است با افرادی از طیف روحانیت مذاکره کنند، چیست؟
اصلاح‌طلبان باید از اهرم مذاکره با علما و مراجع استفاده کنند. البته علما نظرات مختلفی در قبال اصلاح‌طلبان دارند؛ بعضی گرایشات افراطی دارند، برخی تفریطی هستند و برخی هم از دسته اعتدالیون هستند. اصلاح‌طلبان باید با علمایی ارتباط خود را بیشتر کنند که تفکرات روشنفکرانه دینی داشته و آینده‌‌نگر هستند؛ به علم و دانش توجه زیادی دارند و دیدگاهشان این است که کشور باید براساس علم و دانش اداره شود. اصلاح‌طلبان باید این نکات را در نظر بگیرند و با علمای پیوند خود را قویتر کنند.
فکر می‌کنید که بحث فاصله گرفتن اصلاح‌طلبان با علمای قم، چگونه به این حد رسیده که نیازمند مذاکره و گفت‌وگو شده است؟ فکر نمی‌کنید که با حضور برخی تندروها این هدف اصلاح‌طلبان عملا به جایی نمی‌رسد؟
این مساله علل و عوامل زیادی دارد. در این فرصت کوتاه نمی‌توان به آن پرداخت اما، افراط و تفریط‌هایی در هر دو جناح اصولگرایی و اصلاح‌طلبی وجود داشته و دارد. این افراد اگر به مسیر عقلانیت، علم و اعتدال بازگردند، به نظر من این رابطه می‌تواند برقرار شود.
اصلاح‌طلبان با کدام گروه و طیف از علما می‌توانند این پیوند را برقرار کرده و رایزنی‌های خود را آغاز کنند؟ آنطور که از دعواهای سیاسی مشخص است شاید این مذاکره با برخی از چهره‌ها جواب ندهد.
با گروههای مختلف از جامعه روحانی؛ هم با طلاب و هم اساتید جوانتر و هم با مراجع باید این ارتباطات را داشته باشند. از سوی دیگر روحانیت و اهالی حوزه‌ها در سطوح مختلف باید تلاش کنند که با همه این افراد ارتباط خود را داشته باشند. که البته هرکدام از این موارد از یک هنر و مهارت و ظرافت خاصی برخوردار است.
فکر می کنید این پیشنهاد اصلاح‌طلبان مورد توجه علما و طلاب قرار می‌گیرد؟ با توجه به گذشته‌ای که این جریانات سیاسی گذرانده‌اند علما قبول خواهند کرد که پای میز مذاکره بیایند؟ یا حتی بحث اصلی می‌تواند این باشد که آیا علما اصل مذاکره را قبول دارند؟
بله، در بین علما، فضلا، طلاب و اساتید هستند کسانیکه با اصلاح‌طلبان و اعتدالیون می‌توانند دور یک میز بنشینند و این ارتباط را بین عقل و علم و دین برقرار کنند. البته باید اهلش را پیدا کرد و کسانیکه می‌خواهند این ارتباط را برقرار کنند باید خیلی ظرافت به خرج دهند تا گفت‌وگوها باعث تنش نشود.
منظورتان از ظرافت به خرج دادن چیست؟
یعنی باید کسانی پرچم‌دار این مذاکره باشند که زبان روحانیون و حوزه را بلد باشند. زبان حوزه را درست بفهمد. مسائلی را مطرح نکنند که باعث تنش شود. مسائلی را بیان کنند و ورود و خروج‌شان در مباحث به گونه‌ای باشد که بتوانند آن ارتباط مورد نظر آنان برقرار شود. چون این موضوع ظرافت و ادبیات خاصی را لازم دارد.
تصور می کنید اصلاح‌طلبان از این طریق می‌توانند به هدف اصلی خود که بازگشت به عرصه سیاسی کشور است، دست یابند؟ روش خوب و کارسازی را انتخاب کرده‌اند؟
به نظرم اصلاح‌طلبان روش خوبی را انتخاب کرده‌اند اما به شرطها و شروطها که در بالا به آن اشاره کرده‌ام. افراد معتدلی می‌خواهد که حرفهای تنش‌زا مطرح نکنند. با این روش اصلاح‌طلبان می‌توانند از انرژِی و توانایی حوزه علمیه بطور کامل استفاده کنند.
- 12
- 2
