سه شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲
کد مقاله: ۱۴۰۱۰۳۰۰۰۴

قانون اساسی چیست و چه ویژگی هایی دارد؟

قانون اساسی,قانون اساسی چیست,تاریخچه قانون اساسیهمه کشورهای جهان، بر مبنای قانون اساسی مخصوص به خودشان اداره می‌شوند
سلسله مراتب خاصی برای قوانین و مقررات کشور وجود دارد که قانون اساسی در رأس شان است. موضوعات مختلف قانون اساسی باعث شده تا شیوه حکومت، مملکت داری، ازادی های مشروع افراد و اداره امور کشور با نظم ویژه ای انجام شود. در این مطلب از سرپوش درباره قانون اساسی توضیحاتی داده شده است، با ما همراه باشید.

قانون اساسی

قانون اساسی بعنوان عالی ترین سند حقوقی یک کشور به شمار میرود و علاوه‌براین نوعی راهنمایی برای تنظیم قوانین دیگر می باشد. قانون اساسی، تعيين و تضمین کنندهٔ حقوق شهروندان کشور میباشد و به تعریف اصول سیاسی، ساختار، سلسله مراتب، جایگاه و حدود قدرت سیاسی دولت یک کشور می پردازد. هیچ قانونی، مخالف قانون اساسی نیست.

به عبارت دیگر، قانون اساسی وظیفه دارد که نظام حاکم را تعيين کند؛ علاوه‌براین ، از مضامین قابل توجه قانون اساسی می توان به پرچم ملی،   نشان ملی،  سرود ملی،  پایتخت کشور و اصول حاکم بر سیاست های اقتصادی، برنامه های فرهنگی و روابط خارجی کشور اشاره کرد. در سال ۱۶۰۰ میلادی قدیمی ترین قانون اساسی ملی نوشته شد و به جمهوری سان مارینو در جنوب اروپا تعلق گرفت.

تاریخچه قانون اساسی

واژه انگلیسی( constitutional law) به معنی قانون اساسی می باشد. رهبران مشروطه، این ترجمه را در آغاز انقلاب مشروطه  عرضه کردند و از آن به بعد در زبان فارسی، رواج پیدا کرد.

اغلب کشورهای آسیایی در طول قرن بیستم، سیستم حکومت استبدادی را در اثر تحوّلات داخلی، کنار زدند و موفق به تأسیس حکومت پارلمانی و نظام قانونی شدند. یک قانون بنیادی و تعداد فراوانی قوانین عادی در همه ی این کشورها وجود دارد. تهیّه و تصویب قانون اساسی در همۀ کشورها برعهده ی مجلس منتخب خاصّی میباشد و یا اینکه برای تصویب نهایی، وقتی که قوانین در آن مجلس به تصویب رسید؛ توسط ملّت به آراء عمومی گذاشته می شود.

قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

نخستین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸ ایجاد شد. این قانون که با رأی اکثریت مردم انتخاب شد؛ شامل موضوعات مرتبط با حقوق ملت، حکومت داری و غیره می باشد. جمعیت بسیاری در آن سال به قانون اساسی، رأی مثبت دادند و در سال ۱۳۶۸ قانون اساسی با انجام اصلاحات و بازنگری هایی تکامل یافت.

قانون اساسی در همه پرسی سال ۱۳۵۸ به تصویب رسید و ۱۰ سال بعد، مورد بازنگری قرار گرفت. به این ترتیب قانون اساسی برای تنظیم و تعیین وظایف و اختیارات حکومتی در قبال شهروندان و حقوق آنها ، ۱۷۷ اصل را دربر گرفت. این قانون به عنوان مادر تمامی قوانین کشور شناخته میشود، بدین دلیل که اعمال قانون درخصوص موارد گوناگون در تمامی بندها و اصول آن مورد بررسی قرار میگیرد. همچنین وظایف دیگر قانون اساسی، شامل نحوه تشکیل قوای حاکمیت، حقوق آحاد ملت و سایر موارد می باشد.

قانون اساسی چیست,قانون اساسی,مشخصات قانون اساسیقانون اساسی دارای بحث‌های مهم حکومتی است

همچنین شما قادر به بررسی موضوعات قانون اساسی نظیر طرز تشکیل قوای سه گانه هستید. بطور کلی اغلب کشورهای جهان از قرن هجدهم میلادی، قانون اساسی را برای خود تنظیم نموده اند تا حاکمیت، توانایی اداره ی کشور با استفاده از این قانون اساسی را داشته باشد.

بازنگری در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

در سال ۱۳۶۸ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مورد بازنگری قرار گرفت. رهبر انقلاب اسلامی در قانون اساسی، مجوز صدور فرمان تجدیدنظر یا بازنگری را دارد. بازنگری در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بر اساس اصل ۱۷۷ قانون اساسی، در موارد ضروری زیر انجام می شود و وقتی که مقام رهبری با مجمع تشخیص مصلحت نظام، مشورت کرد؛ موارد اصلاح قانون اساسی را طی حکمی خطاب به رییس جمهور به شورای بازنگری قانون اساسی که از گروه‌های زیر، تشکیل شده؛ پیشنهاد می کند.

- اعضای شورای نگهبان

- روسای قوای سه گانه

- اعضای ثابت مجمع تشخیص مصلحت نظام

- پنج نفر از اعضای مجلس خبرگان رهبری

- ده نفر به انتخاب مقام رهبری

- سه نفر از هیئت وزیران

- سه نفر از قوه قضاییه

- ده نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی

- سه نفر از دانشگاهیان

مشخصات قانون اساسی

مشخصات قانون اساسی به شرح زیر میباشد:

> وظیفه ی قانون اساسی هر مملكت، بیان موضوعات كلی است درحالیکه وظیفه ی قانون عادی، تشریح جزئیات مسائل است.

>  همخوانی قانون اساسی با مبانی اعتقادی یك جامعه از دومین ویژگی این قانون به شمار می رود. درصورت عدم تطابق قانون اساسی با مبانی اعتقادی مردم، جنبه ی عملی پیدا نمی كند. بنابراین حقوقدان باید آشنا به مبانی اعتقادی مردم باشد و به آن احترام بگذارد. قانونگذار ، قانونی را با توجه به این مطلب، وضع كند كه با اعتقاد و باورهای مردم، هماهنگ باشد.

>  از سومین ویژگی قانون اساسی می توان به قابلیت اجراء اشاره کرد. قانون باید قابلیت اجراء را داشته باشد. قابلیت اجرا به این منظور است كه اولا باید هماهنگ با منافع ملی باشد و ثانیا موجب به چالش کشیدن باورهای مردم نشود. درصورت وضع قانون در راستای منافع ملی، بدون تردید اجرا میشود و مردم آن را تطبیق می كنند.

> از دیگر مشخصات قانون اساسی می توان به تطابق این قانون با اصول حقوقی اشاره کرد؛ اگر چنین نباشد قابلیت اجرا را پیدا نمی كند.

> یكی دیگر از ویژگیهای قانون اساسی، تحت عنوان عدم تعارض شناخته میشود. مواد قانون اساسی باید با هم هماهنگ باشند و با هم متفاوت نباشند. درصورت نبود این ویژگی در هر قانون اساسی، قابل اعتبار نیست. در صورتی که یك ماده از مواد قانون اساسی، نقض کننده ی ماده ی دیگر باشد؛ باعث تردید و دودلی در مردم میشود و دیگر قابلیت اجرا ندارد.

>  از دیگر ویژگیهای قانون اساسی می توان فصل بندی منظم را نام برد. در هر كشوری كه قانون اساسی مدون، وجود داشته باشد؛ فصل بندی منظم دارد. این ویژگی در قانون اساسی افغانستان نیز وجود دارد که دوازده فصل و یكصد و شصت و دو ماده را شامل میشود. هر فصل مشخص در یك موضوع است. دولت، به عنوان فصل اول این قانون محسوب میشود.

مشخصات قانون اساسی,تاریخچه قانون اساسی,قانون اساسی چند اصل داردقانون اساسی در دوره قاجاریه به تصویب رسید

>  هفتمین ویژگی قانون اساسی، وضوح و قاطعیت، نام دارد. هر ماده ی قانون اساسی باید به گونه ای باشد که در آن ابهام نباشد بلکه واضح و روشن باشد. همچنان به منظور عدم وجود مشکل در تفسیر و تبیین قانون اساسی نباید از كاربرد واژه هایی استفاده کرد كه بیانگر چندین معنی و تعبیرات گوناگون هستند.

>  مباحث مربوط به رهبری در فصل هشتم قانون اساسی شرح داده شده است. مردم موظفند رهبر خود را انتخاب کنند.

>  بررسی قوه مجریه و مسائل مربوط به آن، نهمین فصل قانون اساسی میباشد که عالیترین مقام رسمی کشور، پس از مقام رهبری رییس جمهور است و وظیفه ی آن اجرای قانون اساسی و ریاست قوه مجریه میباشد.

>  فصل دهم قانون اساسی به سیاست خارجی کشور مربوط میشود. عواملی که باعث پایداری سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران شده است؛ نظیر حفظ استقلال همه جانبه و تمامیت ارضی کشور، نفی هر گونه سلطه جویی و سلطه پذیریدفاع از حقوق همه مسلمانان و عدم تعهد دربرابر قدرت های سلطه گر و روابط صلح آمیز متقابل با دول غیر محارب می باشد.

>  قوه قضاییه، یازدهم فصل قانون اساسی را تشکیل می دهد. قوه ای که به صورت مستقل، مسئول تحقق بخشیدن به عدالت و پشتیبان حقوق فردی و اجتماعی است؛ قوه قضاییه می گویند.

>  در فصل دوازدهم قانون اساسی به مباحثی از جمله صدا و سیما و چگونگی اداره آن اشاره کرده است. مواردی همچون ازادی بیان و نشر افکار با رعایت موازین اسلامی و مصالح کشور در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، باید تأمین گردد. مقام رهبری، وظیفه ی نصب و عزل رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران را بر عهده دارد و این سازمان توسط شورایی مرکب از نمایندگان رییس جمهور و رئیس قوه قضاییه و مجلس شورای اسلامی( هر کدام دو نفر) نظارت میشود. قانون نیز موظف به تعيين خط مشی و ترتیب اداره سازمان و نظارت بر آن می باشد.

>  شورای عالی امنیت ملی در فصل سیزدهم قانون اساسی مورد پیش بینی قرار گرفته است. شورای عالی امنیت ملی، تشکیل دهنده ی شوراهای فرعی به تناسب وظایف خود میباشد که یکی از این شوراها، شورای دفاع و شورای امنیت کشور نام دارد. رئیس جمهور یا یکی از اعضای شورای عالی، ریاست هر یک از شوراهای فرعی را برعهده دارد که از طرف رییس جمهور تعيين می شود. قانون باید حدود اختیارات و وظایف شوراهای فرعی را تعیین کند؛ سپس تشکیلات آن ها به تصویب شورای عالی می رسد. وقتی که مقام رهبری، مصوبات شورای عالی امنیت ملی را تائید کرد؛ قابل اجراست.

>  نحوه بازنگری در قانون اساسی را فصل چهاردهم قانون اساسی تشکیل می دهد. وقتی که مقام رهبری با مجمع تشخیص مصلحت نظام، مشورت کرد؛ موارد اصلاح یا تتمیم قانون اساسی برطبق حکمی خطاب به رئیس جمهور به شورای بازنگری قانون اساسی پیشنهاد می شود.

تاریخچه قانون اساسی,بازنگری قانون اساسی در ایران,قانون اساسی ایرانقانون اساسی اصلاح شده در سال ۱۳۶۸ به رسمیت شناخته شد

گردآوری: بخش سیاسی سرپوش

  • 13
  • 4
۵۰%
همه چیز درباره
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۱
در انتظار بررسی: ۹
غیر قابل انتشار: ۱۱
جدیدترین
قدیمی ترین
یک سری از بنده واصول قانون اساسی اگر هم دیده بشه الان اجرا نمیشه چرا؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
مشاهده کامنت های بیشتر
علی نصیریان بیوگرافی علی نصیریان؛ پیشکسوت صنعت بازیگری ایران

تاریخ تولد: ۱۵ بهمن ۱۳۱۳

محل تولد: تهران

حرفه: بازیگر، نویسنده و کارگردان

آغاز فعالیت: ۱۳۲۹ تاکنون

تحصیلات: دانش آموخته مدرسه تئاتر در رشته هنرپیشگی

ادامه
رودریگو هرناندز بیوگرافی «رودریگو هرناندز»؛ ستاره ای فراتر از یک فوتبالیست | هوش و تفکر رمز موفقیت رودری

تاریخ تولد: ۲۲ ژوئن ۱۹۹۶

محل تولد: مادرید، اسپانیا

حرفه: فوتبالیست 

پست: هافبک دفاعی

باشگاه: منچسترسیتی

قد: ۱ متر ۹۱ سانتی متر

ادامه
بیژن بنفشه خواه بیوگرافی بیژن بنفشه خواه بازیگر خوش سابقه سینمای ایران

تاریخ تولد: ۱ فروردین ۱۳۵۲

محل تولد: دروازه شمیران، تهران، ایران

حرفه: بازیگر

آغاز فعالیت: ۱۳۷۳

تحصیلات: فارغ‌التحصیل رشته نمایش از دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد

ادامه
یان کوم بیوگرافی یان کوم؛ بنیانگذار برنامه واتس اپ

تاریخ تولد: ۲۴ فوریه ۱۹۷۶

محل تولد: اوکراین، کی یوف

ملیت: آمریکایی

حرفه: تاجر، برنامه نویس، کارآفرین

دلیل شهرت: راه اندازی واتساپ

ثروت: ۱۵/۱ میلیارد دلار

ادامه
جلال الدین مارشاریپوف بیوگرافی جلال الدین مارشاریپوف بازیکن قوی ازبکی

تاریخ تولد: ۱ سپتامر ۱۹۹۳

محل تولد: گرگانج، ازبکستان

حرفه: فوتبالیست

پست: وینگر

باشگاه کنونی: استقلال تهران

قد: ۱ متر ۷۲ سانتی متر

ادامه
بیوگرافی و اشعار عثمان بختیاری زندگینامه عثمان بختیاری شاعر سده پنجم و ششم

تاریخ تولد: بین سال های ۴۵۷ تا ۴۶۹ هجری قمری

ملیت: ایرانی

زمینه فعالیت: شاعر و حماسه سرا

آثار: شهریار نامه - هنرنامه یمینی

وفات: بین سال‌ های ۵۱۲ تا ۵۴۸

ادامه
ابو حتوف بن حارث انصاری زندگینامه ابوحتوف بن حارث انصاری از دشمنی با امام علی تا شهادت در کربلا

محل زندگی: کوفه

دوران زندگی: همزمان با دوران زندگی امام حسین (ع)

از یاران: امام حسین (ع)

شهادت: روز دهم محرم

ابو حتوف بن حارث انصاری در سپاه عمر سعدزندگینامه ابو حتوف بن حارث انصاری

ادامه
محمد نادری بیوگرافی محمد نادری بازیگر سینما و تلویزیون

تاریخ تولد: ۱۰ تیر ۱۳۵۷

محل تولد: اردبیل

حرفه: بازیگر، فیلمنامه نویس، صدا پیشه، مجری

تحصیلات: کارشناسی ارشد کارگردانی تئاتر از دانشگاه تربیت مدرس

آغاز فعالیت: ۱۳۸۸ تاکنون

ادامه
محمد بن راشد آل مکتوم بیوگرافی محمد بن راشد آل مكتوم حاکم موفق دبی

تاریخ تولد: ۱۵ ژوئیه ۱۹۴۵

محل تولد: دبی

ملیت: امارات متحده عربی

لقب: والاحضرت شیخ محمد

حرفه: حاکم دبی

ادامه

مجلس

دولت

ویژه سرپوش