واکنش ناسا به خروج روسیه از ایستگاه فضایی در سال ۲۰۲۴

رییس آژانس فضایی روسیه به تازگی خبر خروج این کشور از ایستگاه فضایی بین المللی در سال ۲۰۲۴ را داده و این خبر با واکنش های زیادی از سوی جامعه جهانی همراه بوده است.

به گزارش ایسنا، خبر خروج روسیه از ایستگاه فضایی بین المللی در سال ۲۰۲۴ در روز ۲۶ ژوئیه/ ۴ مرداد و تنها کمی بعداز توافق آژانس فضایی روسیه و ناسا مبنی بر ارسال فضانوردان روس با فضاپیمای دراگون شرکت آمریکایی اسپیس ایکس منتشر شد. با این وجود جامعه جهانی هنوز بر سر جدی بودن این تهدید اختلاف نظر دارند.

جان لاگزدون (John Logsdon) مورخ فضایی و تحلیلگر سیاسی دانشگاه جورج واشنگتن گفته است که منظور روسیه از اعلام این خبر جدی تر شدن تصمیم آنها برای کناره گیری از ایستگاه فضایی پس از سال ۲۰۲۴ است. او گفت که این بیانیه قصد روسیه برای خروج از ایستگاه فضایی و اختصاص کارمندان و منابع مالی برای توسعه یک ایستگاه فضایی مستقل را نشان می دهد.

براساس این خبر روسیه در سال ۲۰۲۴ ارسال فضانورد (Astronaut) به ایستگاه فضایی بین المللی را متوقف خواهد کرد و ایستگاه فضایی خود را توسعه خواهد داد.

خبرگزاری دولتی تاس گزارش می دهد که یوری بوریسوف (Yuri Borisov) اعلام کرده است روسیه در واکنش به تحریم های اعمال شده علیه این کشور در پی جنگ با اوکراین، از ایستگاه فضایی بین المللی خارج خواهد شد.

یوری بوریسوف، رییس آژانس فضایی روسیه موسوم به روسکاسموس می گوید:ما در چارچوب همکاري های بین المللی در ایستگاه فضایی بین المللی کار می کنیم و به تمام تعهدات خود در قبال شرکا عمل خواهیم کرد. تصمیم خروج از این ایستگاه برای زمانی پس از سال ۲۰۲۴ گرفته شده است.

او همچنین ایده ساخت یک ایستگاه خدمات مداری روسی (Russian Orbital Service Station) به اختصار ROSS را مطرح کرد و گفت: ما مأموریت های سرنشین دار را طبق برنامه های تائید شده ادامه خواهیم داد. اولویت اصلی ساخت یک ایستگاه فضایی مداری روسی خواهد بود. این امکان وجود دارد که ROSS تا سال ۲۰۲۵ آماده شود.

بوریسوف جایگزین دیمیتری روگوزین است که از سال ۲۰۱۸ تا چندي پیش در این سِمَت مشغول به کار بود. روگوزین در تاریخ ۲۴ تیر برکنار شد. بوریسوف پیش از این در سِمَت معاون نخست وزیر مشغول به کار بوده است. این یکی از نخستین اقدامات بوریسوف به عنوان رئیس جدید روسکاسموس بوده است. به نقل از رویترز در بیانیه او آمده است که این توافق به نفع روسیه و آمريکا است و توسعه همکاري ها در چارچوب برنامه های ایستگاه فضایی بین المللی را ارتقاء خواهد داد.

بوریسوف به ولادیمر پوتین، رییس جمهور روسیه گفته است: البته که ما به همه تعهدات خود در قبال شرکای خود عمل خواهیم کرد اما تصمیم برای ترک ایستگاه فضایی پس از سال ۲۰۲۴ گرفته شده است. وی افزود:من فکر می کنم تا آن زمان ما ساخت یک ایستگاه مداری روسی را آغاز کرده ایم و این اولویت اصلی برنامه های فضایی خواهد بود. واکنش پوتین نیز به این اظهارات مثبت بوده است.

در حال حاضر هفت فضانورد در ایستگاه فضایی بین المللی حضور دارند که سه نفر از آن ها روس، سه نفر فضانورد ناسا و یک نفر فضانورد آژانس فضایی اروپا (ESA) است.

جابه جایی این خدمه قرار است در تاریخ ۲۱ سپتامبر/۳۰ شهریور ماه از قزاقستان انجام شود و فضاپیمای سایوز MS- ۲۲ سرگئی پروکوپیف (Sergey Prokopyev) و دیمیتری پتلین (Dmitry Petelin) از روسکاسموس و فرانک روبیو از ناسا را به ایستگاه فضایی بین المللی می برد.

در روز ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۲/ هفت مهر نیز ناسا و اسپیس ایکس خدمه مأموریت کرو- ۵ که شامل نیکول مان (Nicole Mann) و جاش کاسادا (Josh A. Cassada) از ناسا و کویچی واکاتا (Koichi Wakata) از آژانس فضایی ژاپن و آنا کیکینا (Anna Kikina) روس می شود را به ایستگاه فضایی بین المللی ارسال می کنند. این نخستین باری خواهد بود که یک فضانورد روس سوار بر یک فضاپیمای اسپیس ایکس از ایالات متحده آمریکا به فضا می رود. چنین سفرهایی نتیجه توافقی است که فضانوردان هر آژانس را قادر می سازد تا سوار بر فضاپیمای کشورهای مختلف شوند.

یک مقام ارشد ناسا در واکنش به اعلامیه یوری بوریسف در روز سه شنبه گفت که ایالات متحده هیچ گونه "اعلام رسمی" از سوی روسیه حول محور برنامه های تازه اعلام شده آن برای خروج از ایستگاه فضایی بین المللی پس از سال ۲۰۲۴ دریافت نکرده است.

رابین گیتنز (robyn gatens)، مدیر ایستگاه فضایی ناسا طی کنفرانسی گفت: ما هیچ اعلام رسمی از طرف شریک خود در مورد اخبار امروز دریافت نکرده ایم. او می گوید که شاید روسیه در حال برنامه ریزی برای یک ایستگاه فضایی در آینده است. او افزود:من فکر می کنم روس ها درست مانند ما به آینده شان فکر می کنند.

وی در پاسخ به این سوال که آیا می خواهد روابط فضایی آمریکا و روسیه پایان یابد پاسخ داد: مطلقا نه. آن ها مانند همه شرکای ما شرکای خوبی بوده اند و ما می خواهیم به همکاري خود در فعالیت در ایستگاه فضایی در طول دهه آینده ادامه دهیم.

قرارداد چندملیتی ایستگاه فضایی بین المللی قرار است در سال ۲۰۲۴ منقضی شود. در ماه دسامبر سال گذشته کاخ سفید از قصد خود برای تمدید این قرارداد تا سال ۲۰۳۰ خبر داد.

مدیر برنامه ایستگاه فضایی نیز نسبت به تمدید کار این ایستگاه فضایی ابراز اطمینان کرده است. جوئل مونتالبانو (Joel Montalbano) گفت: ما به سال ۲۰۳۰ می رویم. هرکسی که فکر می کند برنامه متفاوتی وجود دارد، اشتباه می کند. ما به سال ۲۰۳۰ خواهیم رفت.

اگرچه اروپا، ژاپن و کانادا با تمدید فعالیت این ایستگاه موافقت می کنند ولی شریک اصلی آن یعنی روسیه مسیر خود را جدا کرده است. این موضوع اهمیت زيادي دارد زیرا به گفته ناسا طرف های روسی و آمریکایی به شدت به یکدیگر وابسته هستند. برای مثال می توان به تامین نیروی این ایستگاه توسط ایالات متحده و دسترسی روسیه به نیروی محرکه برای مانورهای مداری اشاره کرد.

این که ایستگاه فضایی چگونه پس از خروج روسیه عملیات خود را تغییر خواهد داد، سوال پیچیده ای است.

لاگزدون می گوید که مانورهای ایستگاه فضایی بین المللی توسط کنترل کنندگان ماموریت مسکو هدایت می شوند که این امر باعث می شود دیگر شرکا نتوانند از بخش کنترل زمینی آن را کنترل کنند. یک فضاپیمای خصوصی آمریکایی به نام سیگنوس (Cygnus) ماه گذشته برای اولین بار مانوری برای حفظ ایستگاه فضایی در مدار انجام و نشان داد که امکان دارد یک مسیر جایگزین وجود داشته باشد.

همچنین باید مشخص شود که چه کسی در صورت خروج روسیه از این تسهیلات استفاده می کند. لاگزدون در پاسخ به این سوال که آیا روسیه خواهان استفاده انحصاری از بخش خود در غیاب این مشارکت است، گفت: شما نمی توانید کشورهای دیگر را خارج کنید. در مورد اینکه چگونه سایر کشورها امکان دارد بخش روسیه را تصاحب کنند باید گفت و گو شود.

ناسا قصد دارد این ایستگاه فضایی را که نمادی از وحدت پس از جنگ سرد است پس از ۳۲ سال در سال ۲۰۳۰ بازنشسته کند. فعالیت های این ایستگاه به سایر ایستگاه های فضایی تجاری منتقل خواهد شد و به گفته گیتنز روسیه ممکن است به دنبال نقل مکان خود باشد.

بیل نلسون، رییس ناسا نیر در بیانیه ای گفت:ناسا به ادامه عملیات ایمن ایستگاه فضایی بین المللی تا سال ۲۰۳۰ متعهد بوده و در حال انجام هماهنگی ها با شرکای خود است.

او ادامه داد: ناسا از تصمیمات هیچ یک از شرکای خود هنوز مطلع نشده است ولی همچنان به ساخت قابلیت هایی برای اطمینان از حضور در مدار پایین زمین ادامه می دهد.

ایالات متحده نیز در روز سه شنبه از اعلام خبر خروج روسیه از ایستگاه فضایی ابراز تاسف کرد و این خبر را غافلگیر کننده خواند.

ند پرایس (Ned Price)، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفت: باتوجه به کارهای علمی مهمی که در ایستگاه فضایی انجام شده، همکاري های حرفه ای ارزشمند آژانس های فضایی ما در طول سالها و به خصوص باتوجه به توافق مجدد ما برای همکاری در پروازهای فضایی، این یک فرآیند ناخوشایند است. او به خبرنگاران گفت که می دانم از بیانیه عمومی غافلگیر شده اید.

با همه ی این موارد کارشناسان می گویند که روسیه همچنان فرصتی برای ماندن در ایستگاه فضایی بعداز سال ۲۰۲۴ برای خود باقی می گذارد.

ایستگاه فضایی بین المللی در سال ۱۹۹۸ به فضا پرتاب شد و از نوامبر سال ۲۰۰۰ تاکنون بطور مداوم میزبان فضانوردان ملل های مختلف بوده است.