جمعه ۱۳ تیر ۱۴۰۴
۱۲:۱۳ - ۱۳ تير ۱۴۰۴ کد خبر: ۱۴۰۴۰۴۰۵۵۴
نجوم و فضا

سفر در زمان با «جیمز وب» برای کشف سرگذشت کهکشان راه شیری

کهکشان راه شیری,سفر در زمان با جیمز وب برای کشف سرگذشت کهکشان راه شیری
اخترشناسان با استفاده از تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST)، نقش باستان‌شناس‌های کیهانی را ایفا کردند و بیش از ۱۰۰ کهکشان صفحه‌ای را از دوره‌ای تا ۱۱ میلیارد سال پیش مورد بررسی قرار دادند. درست همان‌طور که آثار باستانی کشف‌شده روی زمین داستان انسان‌ها را بازگو می‌کنند، این کهکشان‌ها نیز می‌توانند داستان کهکشان راه شیری را روایت کنند.

به گزارش ایسنا به نقل از اسپیس، هدف این پژوهش، درک چرایی ساختار کهکشان‌هایی مانند راه شیری بود؛ کهکشان‌هایی که از یک دیسک ضخیم از ستارگان تشکیل شده‌اند و در دل آن‌ها یک دیسک نازک قرار دارد. هر یک از این دیسک‌ها، جمعیتی متفاوت از ستارگان را با حرکت‌های خاص خود در بر دارند.

گروه پژوهشی قصد داشتند بفهمند این ساختار «دولایه» چگونه و چرا شکل می‌گیرد. آن‌ها به سراغ ۱۱۱ کهکشان دیسکی رفتند که از دید ناظران زمینی به‌صورت «لبه‌ای» یا از پهلو دیده می‌شوند. این نخستین بار بود که ساختار دیسک ضخیم و دیسک نازک در کهکشان‌هایی که در مراحل ابتدایی شکل‌گیری جهان وجود داشتند از حدود ۲٫۸ میلیارد سال پس از مه‌بانگ، بررسی می‌شد.

رهبر تیم، تاکافومی تسوکویی از دانشگاه ملی استرالیا، در بیانیه‌ای گفت: این اندازه‌گیری منحصربه‌فرد از ضخامت دیسک‌ها در انتقال به سرخ بالا یعنی در زمان‌های دوردست کیهانی) معیاری برای مطالعات نظری است که تنها با کمک جیمز وب ممکن شده است. به طور معمول ستاره‌های قدیمی‌ترِ دیسک ضخیم بسیار کم‌نور هستند و ستاره‌های جوانِ دیسک نازک، کل کهکشان را تحت‌الشعاع قرار می‌دهند.

اما به‌لطف وضوح بالای جیمز وب و توانایی منحصربه‌فردش در عبور از غبار و نمایان ساختن ستارگان کم‌نور و پیر، اکنون می‌توان ساختار دوسطحی کهکشان‌ها را شناسایی و ضخامت هر بخش را به‌طور جداگانه اندازه گرفت.

روایت تاریخ کهکشان راه شیری

گام نخست گروه تحقیقاتی، دسته‌بندی ۱۱۱ کهکشان به دو گروه بود: کهکشان‌های دارای دیسک دوتایی و کهکشان‌های تک‌دیسکه.

نتایج نشان داد که کهکشان‌ها ابتدا دیسک ستاره‌ای ضخیم خود را تشکیل می‌دهند و سپس در مرحله‌ای بعدی، دیسک نازک در دل آن شکل می‌گیرد.

پژوهشگران معتقدند که زمان‌بندی این فرآیند به جرم کهکشان بستگی دارد. کهکشان‌های پرجرمِ تک‌دیسکه حدود هشت میلیارد سال پیش در جهانی که تقریبا ۱۴ میلیارد سال سن دارد به ساختار دوتایی تبدیل شدند و دیسک نازک در آن‌ها شکل گرفت. کهکشان‌های کم‌جرم‌تر این تحول را حدود چهار میلیارد سال پیش طی کردند.

کهکشان راه شیری,سفر در زمان با جیمز وب برای کشف سرگذشت کهکشان راه شیری

امیلی ویسنوسکی، از اعضای تیم تحقیق و پژوهشگر دانشگاه ملی استرالیا، در بیانیه‌ای گفت: این نخستین‌بار است که می‌توان دیسک‌های نازک ستاره‌ای را در انتقال به سرخ بالا مشاهده کرد. چیزی که واقعا نوآورانه است، این است که می‌توان زمان آغاز شکل‌گیری این دیسک‌ها را کشف کرد. اینکه دیسک‌های نازک را هشت میلیارد سال پیش یا حتی زودتر در جای خود ببینیم، بسیار شگفت‌انگیز بود.

ریشه‌یابی شکل‌گیری دیسک‌ها

در ادامه، گروه تحقیقاتی تلاش کرد مشخص کند چه چیزی باعث این تحولات در کهکشان‌ها می‌شود. برای این منظور، آن‌ها فراتر از نمونه‌ی ۱۱۱ کهکشان رفتند و بررسی کردند که گازها چگونه در اطراف آن‌ها حرکت می‌کنند.

آن‌ها از داده‌های حرکت گازها که توسط آرایه میلی‌متری/زیرمیلی‌متری بزرگ آتاکاما (ALMA)  که مجموعه‌ای از ۶۶ آنتن در شمال شیلی است که به‌صورت یک تلسکوپ واحد عمل می‌کند و سایر رصدخانه‌های زمینی جمع‌آوری شده بود، بهره گرفتند.

این داده‌ها نشان داد که در جهان ابتدایی، گازهای آشفته باعث انفجارهای شدید تشکیل ستاره‌ها می‌شوند و به‌این‌ترتیب، دیسک ضخیم ستاره‌ای کهکشان‌ها شکل می‌گیرد. با شکل‌گیری این ستاره‌ها، گاز به‌تدریج پایدار و از آشفتگی خارج می‌شود و نازک‌تر می‌گردد و این آغاز تشکیل دیسک نازک در دل دیسک ضخیم است.

گروه تحقیقاتی می‌گوید این فرآیند در کهکشان‌های پرجرم و کم‌جرم زمان متفاوتی می‌برد؛ چراکه کهکشان‌های پرجرم گاز را کارآمدتر به ستاره تبدیل می‌کنند. در نتیجه، منابع گاز سریع‌تر مصرف می‌شود و این کهکشان‌ها زودتر به مرحله‌ای می‌رسند که دیسک نازک‌شان شکل بگیرد.

این یافته‌ها با وضعیت کهکشان راه شیری نیز همخوانی دارد. بازه‌ زمانی این تحولات مطابق با دوره‌ای است که به‌نظر می‌رسد راه شیری دیسک نازک خود را شکل داده است.

در مجموع، پژوهش تیم نشان می‌دهد که تلسکوپ جیمز وب قادر است به گذشته‌های دور کیهان بنگرد و کهکشان‌هایی را بیابد که فرآیند تکامل‌شان با کهکشان ما مشابه است. کهکشان‌هایی که همچون «جانشینانی تاریخی» داستان راه شیری را بازگو می‌کنند.

گام بعدی پژوهش

گام بعدی این تحقیق، افزودن داده‌های بیشتر برای سنجش پایداری این روابط و یافته‌ها خواهد بود.

تسوکویی می‌گوید: هنوز چیزهای زیادی برای کشف وجود دارد. می‌خواهیم اطلاعاتی را که معمولا از کهکشان‌های نزدیک به‌دست می‌آید مانند حرکت ستاره‌ها، سن و فلزینگی یعنی میزان عناصر سنگین‌تر از هیدروژن و هلیوم را نیز اضافه کنیم.

با انجام این کار، می‌توانیم درکمان را درباره‌ تشکیل دیسک‌ها در کهکشان‌های نزدیک و دور به هم پیوند دهیم و فهم‌مان را از فرگشت کهکشان‌ها دقیق‌تر کنیم.

  • 11
  • 6
۵۰%
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
هیثم بن طارق آل سعید بیوگرافی هیثم بن طارق آل سعید؛ حاکم عمان

تاریخ تولد: ۱۱ اکتبر ۱۹۵۵ 

محل تولد: مسقط، مسقط و عمان

محل زندگی: مسقط

حرفه: سلطان و نخست وزیر کشور عمان

سلطنت: ۱۱ ژانویه ۲۰۲۰

پیشین: قابوس بن سعید

ادامه
بزرگمهر بختگان زندگینامه بزرگمهر بختگان حکیم بزرگ ساسانی

تاریخ تولد: ۱۸ دی ماه د ۵۱۱ سال پیش از میلاد

محل تولد: خروسان

لقب: بزرگمهر

حرفه: حکیم و وزیر

دوران زندگی: دوران ساسانیان، پادشاهی خسرو انوشیروان

ادامه
صبا آذرپیک بیوگرافی صبا آذرپیک روزنامه نگار سیاسی و ماجرای دستگیری وی

تاریخ تولد: ۱۳۶۰

ملیت: ایرانی

نام مستعار: صبا آذرپیک

حرفه: روزنامه نگار و خبرنگار گروه سیاسی روزنامه اعتماد

آغاز فعالیت: سال ۱۳۸۰ تاکنون

ادامه
یاشار سلطانی بیوگرافی روزنامه نگار سیاسی؛ یاشار سلطانی و حواشی وی

ملیت: ایرانی

حرفه: روزنامه نگار فرهنگی - سیاسی، مدیر مسئول وبگاه معماری نیوز

وبگاه: yasharsoltani.com

شغل های دولتی: کاندید انتخابات شورای شهر تهران سال ۱۳۹۶

حزب سیاسی: اصلاح طلب

ادامه
زندگینامه امام زاده صالح زندگینامه امامزاده صالح تهران و محل دفن ایشان

نام پدر: اما موسی کاظم (ع)

محل دفن: تهران، شهرستان شمیرانات، شهر تجریش

تاریخ تاسیس بارگاه: قرن پنجم هجری قمری

روز بزرگداشت: ۵ ذیقعده

خویشاوندان : فرزند موسی کاظم و برادر علی بن موسی الرضا و برادر فاطمه معصومه

ادامه
شاه نعمت الله ولی زندگینامه شاه نعمت الله ولی؛ عارف نامدار و شاعر پرآوازه

تاریخ تولد: ۷۳۰ تا ۷۳۱ هجری قمری

محل تولد: کوهبنان یا حلب سوریه

حرفه: شاعر و عارف ایرانی

دیگر نام ها: شاه نعمت‌الله، شاه نعمت‌الله ولی، رئیس‌السلسله

آثار: رساله‌های شاه نعمت‌الله ولی، شرح لمعات

درگذشت: ۸۳۲ تا ۸۳۴ هجری قمری

ادامه
نیلوفر اردلان بیوگرافی نیلوفر اردلان؛ سرمربی فوتسال و فوتبال بانوان ایران

تاریخ تولد: ۸ خرداد ۱۳۶۴

محل تولد: تهران 

حرفه: بازیکن سابق فوتبال و فوتسال، سرمربی تیم ملی فوتبال و فوتسال بانوان

سال های فعالیت: ۱۳۸۵ تاکنون

قد: ۱ متر و ۷۲ سانتی متر

تحصیلات: فوق لیسانس مدیریت ورزشی

ادامه
حمیدرضا آذرنگ بیوگرافی حمیدرضا آذرنگ؛ بازیگر سینما و تلویزیون ایران

تاریخ تولد: تهران

محل تولد: ۲ خرداد ۱۳۵۱ 

حرفه: بازیگر، نویسنده، کارگردان و صداپیشه

تحصیلات: روان‌شناسی بالینی از دانشگاه آزاد رودهن 

همسر: ساناز بیان

ادامه
محمدعلی جمال زاده بیوگرافی محمدعلی جمال زاده؛ پدر داستان های کوتاه فارسی

تاریخ تولد: ۲۳ دی ۱۲۷۰

محل تولد: اصفهان، ایران

حرفه: نویسنده و مترجم

سال های فعالیت: ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۴

درگذشت: ۲۴ دی ۱۳۷۶

آرامگاه: قبرستان پتی ساکونه ژنو

ادامه
ویژه سرپوش