کشف سیاره‌ای با احتمال زیست‌پذیری

به گزارش ایسنا به نقل از لایوساینس، دانشمندان پنجمین سیاره را در کمربند حیات یک ستاره همسایه کشف کردند، جایی که شرایط احتمالاً میتواند از آب مایع و بطور بالقوه از حیات پشتیبانی کند.

منظومه «L۹۸-۵۹» که در حدود ۳۵ سال نوری از زمین قرار دارد، یک ستاره کوتوله سرخ خنک و کم‌نور است که میزبان یک منظومه فشرده از سیارات کوچک و سنگی است.

منظومه «L۹۸-۵۹» یک منظومه سیاره‌ای است که شامل چندین سیاره فراخورشیدی است. این منظومه در فاصله حدود ۳۵ سال نوری از زمین و در صورت فلکی «ماهی پرنده»(Volans) قرار دارد و تاکنون وجود حداقل سه سیاره در این منظومه تایید شده است که دو سیاره اول موسوم به «L۹۸-۵۹b» و «L۹۸-۵۹c» هستند و یک سیاره دیگر با نام «L۹۸-۵۹d» نیز احتمالاً وجود دارد. 

آخرین مشاهدات انجام شده به سرپرستی دانشمندان «موسسه پژوهش سیاره‌های فراخورشیدی تروتیر»(Trottier Institute for Research on Exoplanets) در «دانشگاه مونترال»(UdeM)، منجر به کشف سیاره فراخورشیدی «L۹۸-۵۹f» در این منظومه شد. این سیاره فراخورشیدی یک ابرزمین با حداقل جرم ۲/۸ برابر جرم زمین است.

این سیاره فراخورشیدی تازه کشف‌شده، در یک مدار کاملاً دایره‌ای ۲۳ روزه به دور ستاره خود می‌چرخد. این سیاره تقریباً همان مقدار انرژی ستاره‌ای را که زمین دریافت می‌کند، دریافت می‌کند که آن را در منطقه حیات ستاره قرار می‌دهد. این منطقه شامل محدوده‌ای از فواصل است که در آن آب مایع می‌تواند در شرایط جوی مناسب وجود داشته باشد. 

«چارلز کدیو»(Charles Cadieux) دانشمند فوق دکترا و نویسنده ارشد این مطالعه گفت: یافتن یک سیاره معتدل در چنین منظومه فشرده‌ای، این کشف را بسیار هیجان‌انگیز می‌کند. این موضوع، تنوع چشمگیر منظومه‌های سیاره‌ای فراخورشیدی را برجسته می‌کند و استدلال برای مطالعه جهان‌های بالقوه قابل سکونت در اطراف ستارگان کم‌جرم را تقویت می‌کند.

سیاره «L۹۸-۵۹f» با بررسی مجدد داده‌های ابزار طیف‌سنجی «جستجوگر سیاره با سرعت شعاعی با دقت بالا»(HARPS) و «طیف‌نگار اشل برای مشاهدات سیارات فراخورشیدی سنگی و طیف‌سنجی پایدار»(ESPRESSO) در «رصدخانه جنوبی اروپا»(ESO) کشف شد.

از آنجا که این سیاره فراخورشیدی از دیدگاه ما، از مقابل ستاره میزبان خود عبور نمی‌کند، ستاره‌شناسان آن را با ردیابی تغییرات ظریف در حرکت ستاره که ناشی از کشش گرانشی سیاره است، شناسایی کردند.

پژوهشگران با ترکیب داده‌های طیف‌سنجی و مشاهدات «ماهواره نقشه‌بردار فراخورشیدی گذران»(TESS) یا «تلسکوپ تس» و «تلسکوپ فضایی جیمز وب»(JWST) ناسا همراه با استفاده از تکنیک‌های پیشرفته برای فیلتر کردن نویز ستاره‌ای، توانستند اندازه، جرم و ویژگی‌های کلیدی هر پنج سیاره را تعیین کنند.

این مطالعه نشان می‌دهد که سیاره «L۹۸-۵۹b» که درونی‌ترین سیاره است، ۸۴ درصد اندازه زمین و نیمی از جرم آن را داردکه آن را به یکی از کوچک‌ترین سیارات فراخورشیدی اندازه‌گیری‌شده تبدیل می‌کند.

نیروهای کِشَندی ممکن است فعالیت‌های آتشفشانی را در دو سیاره داخلی این منظومه ایجاد کنند، در حالی که چگالی غیرمعمول پایین سیاره سوم نشان می‌دهد که می‌تواند دنیایی غنی از آب و متفاوت از هر سیاره‌ای در منظومه شمسی ما باشد.

اعضای تیم مطالعه می‌گویند: این تنوع، فرصتی نادر برای بررسی شکل‌گیری و تکامل منظومه‌های سیاره‌ای، فراتر از منظومه شمسی خودمان ارائه می‌دهد.

«کدیو» گفت: این نتایج جدید، کامل‌ترین تصویری را که تاکنون از منظومه جذاب «L۹۸-۵۹» داشته‌ایم، ارائه می‌دهد. این یک نمایش قدرتمند از آن چیزی است که می‌توانیم با ترکیب داده‌های تلسکوپ‌های فضایی و ابزارهایی با دقت بالا روی زمین به دست آوریم، همچنین اهداف کلیدی را برای مطالعات جوی آینده با «جیمز وب» در اختیار ما قرار می‌دهد.

از آنجا که منظومه «L۹۸-۵۹» کوچک و نزدیک است، سیارات آن به ویژه برای مطالعات جوی تکمیلی مناسب هستند. اگر سیاره «L۹۸-۵۹f» دارای جو باشد، تلسکوپ‌هایی مانند «جیمز وب» ممکن است بتوانند بخار آب، کربن دی‌اکسید یا حتی نشانه‌های زیستی را تشخیص دهند.

این مطالعه در مجله Earth and Planetary Astrophysics منتشر شده است.