به گزارش حمایت، بر اساس نظریه غالب، کره ماه اندکی بعد از شکل‌گیری منظومه شمسی حدود ۴.۵ میلیارد سال پیش با برخورد سنگی به‌اندازه سیاره مریخ به کره زمین به وجود آمد. شاید جالب‌ترین ویژگی ماه این باشد که همیشه یک‌طرف از صورت خود را به ما نشان می‌دهد اما باوجوداینکه ماه و زمین هر دو به دور خود و خورشید می‌چرخند چگونه چنین چیزی ممکن است؟ مدت‌ها قبل، اثرات گرانشی زمین موجب آهسته شدن چرخیدن ماه حول محور خودش شد. این آهسته شدن تا‌جایی پیش رفت که با چرخش ماه به دور خورشید تطابق و هماهنگی پیدا کرد و تثبیت شد. بسیاری از قمرهای سیارات دیگر نیز رفتاری شبیه به این دارند. وقتی ماه به دور زمین می‌چرخد، زمانی را بین زمین و خورشید می‌گذراند و نیمه‌ای از قسمت روشن ماه رودرروی ما قرار می‌گیرد. در واقع برخلاف باور عموم، ماه نیمه‌تاریک ندارد و تنها نیمه‌ای است که ما هرگز نمی‌بینیم.
خواهر ماه
آیا ماه تنها قمر کره زمین است؟ در حال حاضر بله، اما ممکن است تا ابد این‌طور نباشد! در سال ۱۹۹۹ دانشمندان دریافتند یک شهاب‌سنگ به‌عرض ۵ کیلومتر در حال حرکت به‌سمت مدار زمین است و ممکن است توسط اثرات گرانشی زمین در مدار زمین گرفتار شود. دانشمندان نام این شهاب‌سنگ را "کرویتن" (Cruithne) گذاشتند و تخمین زدند که ۷۷۰ سال طول خواهد کشید تا این شهاب‌سنگ در یک مدار نعل‌اسبی حول زمین قرار بگیرد و برای ۵ هزار سال باقی بماند و تبدیل شود به خواهر ماه، دومین قمر کره زمین.
کیسه‌بوکسی به‌اسم ماه
سطح پر از چاله درنتیجه برخوردهای شدید اجرام آسمانی بین ۴.۱ تا ۳.۸ میلیارد سال پیش با سطح این کره است. زخم‌های حاصل از این جنگ اکنون به‌صورت چاله‌های متعدد در سطح این کره قابل‌مشاهده است. اما اینکه چرا این چاله‌ها در طول این مدت دچار فرسایش زیادی نشدند به دو دلیل است. اول اینکه کره ماه از نظر زمین‌شناسی فعال نیست، بنابراین زلزله‌ها، آتش‌فشان‌ها و تشکیل کوه‌ها روی این کره به‌اندازه کره زمین موجب تخریب سطح آن نمی‌شود. دوم اینکه ماه تقریباً فاقد جو است، بنابراین باد و بارانی در ماه شکل نمی‌گیرد.
قمر تخم‌مرغی
ماه، گرد یا کروی نیست و در واقع به‌شکل یک تخم‌مرغ است. بنابراین هسته ماه دقیقاً در مرکز هندسی آن قرار ندارد، بلکه حدود دو کیلومتر با مرکز هندسی آن فاصله دارد. دانشمندان می‌گویند هسته ماه احتمالاً داغ و به‌شکل مذاب است، درست مانند هسته زمین. درحالی‌که اطلاعات به دست آمده از کاوشگر ناسا در سال ۱۹۹۹ نشان داد هسته کره ماه دو تا چهار درصد از جرم آن را تشکیل می‌دهد، در صورتی که هسته زمین ۳۰ درصد از جرم آن را تشکیل داده است.
آیا ماه یک سیاره است؟
ماه از سیاره پلوتو بزرگ‌تر است و حدود یک‌چهارم زمین قطر دارد. برخی دانشمندان فکر می‌کنند که ماه بیشتر شبیه به یک سیاره است. بنا به همین دلیل زمین و ماه را همراه باهم یک سیاره در نظر می‌گیرند. به این حالت "دوسیاره" گفته می‌شود. سیاره پلوتو و قمرش که "کارُن" (Charon) نام دارد نیز به‌مانند زمین و ماه یک "دوسیاره" در نظر گرفته می‌شوند.
کشش ماه
ماه بیشترین اثر را در جزر و مد زمین دارد البته در این زمینه خورشید نیز اثرگذار است. گرانش ماه اقیانوس‌های زمین را به‌سمت خود می‌کشد. اوج مد دریا زمانی رخ می‌دهد که اقیانوس هم‌زمان با چرخش زیرین زمین در راستای ماه قرار می‌گیرد. یک اوج مد دیگر نیز در قرینه این اتفاق، آن طرف زمین رخ می‌دهد، چراکه ماه بیشتر از اینکه آب را به‌سمت خود بکشد، زمین را می‌کشد و مد رخ می‌دهد. خفیف‌ترین جزر و مدها نیز در یک‌چهارم ابتدایی و انتهایی ماه اتفاق می‌افتند. همه این کشش‌ها یک دلیل جالب دیگر نیز دارند و آن این است که هرساله مقداری از انرژی چرخشی زمین توسط ماه دزدیده می‌شود و این اتفاق موجب آهسته شدن چرخش سیاره ما به‌میزان ۱.۵ میلی‌ثانیه در هر قرن می‌شود.
خدانگه‌دار ماه!
همین حالا که در حال خواندن این متن هستید ماه در حال دور شدن از ما است. هرساله ماه مقداری از انرژی چرخشی زمین را می‌گیرد و از آن برای بزرگ‌تر کردن مدار خود استفاده می‌کند و هرسال حدود ۳.۸ سانتی‌متر از زمین دور می‌شود. محققان می‌گویند فاصله ماه از زمین در زمان شکل‌گیری‌اش تقریباً ۲۲ هزار و ۵۳۰ کیلومتر بوده است درحالی‌که اکنون حدوداً در ۳۸۵ هزار کیلومتری سیاره ما قرار دارد.
- 12
- 4
