برنامهی بلندپروازانهی ناسا برای قرار دادن نخستین زن روی سطح ماه تا سال ۲۰۲۴، اکنون با الهام از خدابانوی یونانی ماه و خواهر دوقلوی آپولو، خدای خورشید، آرتمیس نامیده میشود. برنامهی مشهور آپولو ناسا که بیش از نیمقرن پیش آغاز بهکار کرد، نخستین انسانها (مردان) را در اواخر دههی ۶۰ و ابتدای دههی ۷۰ میلادی روی سطح ماه قرارداد؛ اما اکنون ناسا تمرکزش را به قرار دادن زنان روی ماه معطوف کرده و بههمین منظور، نام یک خدابانو را برای برنامهی جدید بازگشت به ماه برگزیده است.
جیم برایدنستاین، مدیر ناسا دربارهی نامگذاری اخیر گفت:من تصور میکنم این بسیار زیبا است که ۵۰ سال پس از آپولو، برنامهی آرتمیس مردان و نخستین زنان را به سطح ماه حمل خواهد کرد. من دختری ۱۱ ساله دارم و میخواهم بتواند خودش را در همان نقشی ببیند که زنان بعدی با رفتن به ماه برعهده خواهند داشت.
مدیر ناسا نام جدید را روز دوشنبه ۱۳ می (۲۳ اردیبهشت) و پس از انتشار بهروزرسانی بودجهی درخواستی این سازمان برای سفر به ماه تا سال ۲۰۲۴ اعلام کرد. در ماه مارس، مایک پنس، معاون رئيسجمهور آمریکا از ناسا درخواست کرد که در برنامهاش برای بازگشت به ماه تعجیل کند و نخستین انسانها پس از پایان برنامهی آپولو را ظرف مدت ۵ سال آینده روی سطح ماه فرود بیاورد. پس از سخنرانی پنس، برایدنستاین مصمم به آن بوده است که نخستین انسانها برای بازگشت به ماه را مردان و زنان تشکیل دهند. او ماه آوریل درخلال کنفرانس سمپوزیوم فضایی در کلرادو اسپرینگز کلرادو گفت:
تا ۵ سال آینده، نخستین زن آمریکایی روی ماه فرود خواهد آمد. این اعلانیهای غیرمتعارف و مطالبهای است که ما میخواهیم آن را در ناسا برآورده کنیم.
اصلاحیه بودجه درخواستی ناسا
طرح مفهومی ایستگاه فضایی گیتوی ناسا علاوهبر تعیین نام جدید برنامهی بازگشت به ماه، سرانجام جزئیات تازهی این پروژه و مبلغ اضافی درخواستی برای بودجهی سال آیندهی خود را نیز اعلام کرد. برهمین اساس ناسا برای تسریع مأموریتهای انسانی به مقصد ماه و بازگرداندن انسانها به سطح قمری تا سال ۲۰۲۴، مبلغ ۱.۶ میلیارد دلار اضافی را برای بودجهی ۲۰۲۰ خود درخواست خواهد کرد. این مبلغ اضافی درخواستی جدا از بودجهی ۲۱ میلیارد دلاری درخواستشده توسط رئیسجمهور محسوب میشود.
از میان ۱.۶ میلیارد دلار خواستشده، ۶۵۱ میلیون دلار به تسریع توسعهی وسایل نقلیهای اختصاص خواهد یافت که ناسا هماکنون در حال کار روی آنها است؛ از جمله راکتی جدید و غولپیکر بهنام اسپیس لانچ سیستم (SLS) و کپسولی مسافربری برای حمل فضانوردان بهنام اوریون. فضاپیمای اوریون قصد دارد سوار بر راکت SLS انسانها را به اعماق فضا و مدار ماه حمل کند. انتظار میرود این دو وسیله نخستین بار در سال ۲۰۲۰ بههمراه یکدیگر پرواز کنند؛ بااینحال، قطعیت این تاریخ هنوز تا حد زیادی نامشخص است.
علاوهبر این، براساس سند بودجهی انتشاریافته توسط ناسا، یک میلیارد دلار نیز صرف آغاز توسعهی سطحنشین جدیدی خواهد شد که فضانوردان را از مدار ماه به سطح ماه و بالعکس حمل خواهد کرد. هرچند برنامهی ساخت سطحنشین شاهد افزایش بودجهای چشمگیر است؛ اما ناسا درعین حال قصد دارد اهمیت دیگر برنامههای قمری را کاهش دهد.
ناسا بهعنوان بخشی از ابتکارات قمری درصدد آن است که ایستگاه فضایی جدیدی را بهنام گیتوی (Gateway) در اطراف ماه توسعه دهد. این پلتفرم جدید قصد دارد بهعنوان پایگاهی برای فضانوردان قمری بهکار رود و به آنها کمک کند تا پیش از سفر به سطح ماه در آن زندگی و تمرین کنند. ناسا گیتوی را بهعنوان مجموعهای متشکل از ماژولهای مختلف متصل بههم بهتصویر کشیده است که با هدف تأمین مسکن، انرژی و نیروی محرکه طراحی شدهاند.
اما بهگفتهی برایدنستاین، اکنون که ناسا درصدد تعجیل برای بازگشت به ماه است، احتمالا بر ساخت نسخهای کوچکشده از گیتوی تمرکز خواهد کرد که صرفا از ماژول انرژی و ماژولی کوچکی بهعنوان سکونتگاه تشکیل شده است. در درخواست بودجهی اولیهی رئيسجمهور، گیتوی مبلغ ۸۲۴ میلیون دلار دریافت کرد؛ اما اصلاحیهی اخیر کاهش ۳۲۱ میلیون دلاری این بودجه را خواستار شده است.
علاوهبر اینها، ۱۳۲ میلیون دلار نیز برای توسعهی فناوری تازهای کنار گذاشته خواهد شد که برای برای بازگشت به ماه مورد نیاز است؛ نظیر انواع جدیدی از نیروهای محرکه و سختافزارهایی که بتوانند یخ احتمالی موجود روی ماه را به آب تبدیل کنند. ۹۰ میلیون دلار باقیمانده نیز به پژوهشهایی اختصاص خواهد یافت که اکتشافات رباتیک مناطق قطبی ماه را پیش از مأموریت انسانی افزایش خواهند داد.
مقامات ناسا همچنین بهوضوع اعلام کردند که در تلاش برای بازگشت به ماه با شرکتهای هوافضا و سازمانهای فضایی بینالمللی همکاری خواهند کرد. مارک سیرانگلو، دستیار ویژهی مدیر ناسا و مسئول کارزار ماه به مریخ این سازمان درجریان کنفرانس مطبوعاتی گفت:
ما بهتنهایی پیش نخواهیم رفت. ما بهدنبال روشهای مختلفی خواهیم رفت که بتوانیم با شرکای تجاری، شرکای بینالمللی و دانشگاههایمان همکاری کنیم.
طرح مفهومی سطحنشینی قمری تعدادی از شرکتهای تجاری هماکنون مشتاق همکاری با ناسا هستند. پس از آنکه پنس راهبرد بلندپروازانهی قمری آمریکا را اعلام کرد، شرکتهای متعدد از جمله لاکهید مارتین و بلو ارجین، بهمنظور کمک به ناسا برای بازگشت سریعتر به سطح ماه اعلام آمادگی کردند. ناسا هنوز بر سر اینکه از کدام شرکتها باید استفاده کند، تصمیمگیری نکرده است؛ اما این سازمان میگوید احتمالا تا ماه سپتامبر یا اکتبر امسال (اواخر تابستان) مناقصه برای سطحنشینهای قمری را برگزار خواهد کرد.
برنامهی آرتمیس ناسا هنوز درابتدای راه قرار دارد. وسایل نقلیهی مورد نیاز برای رسیدن به ماه هنوز باید آزمایش شوند و همچنین اصلاحیهی بودجهی اخیر نیز کماکان برای تصویب به تاییدیهی کنگره نیاز دارد. درنتیجه هرچند برنامهی سفر به ماه نامی دوستداشتنی دارد و جزئیات بودجهی آن نیز اعلام شده؛ اما تا موفقیت آرتمیس هنوز راه درازی باقی مانده است.
- 13
- 3
