رصد تابش‌های عجیب از ستاره مرده

اخترشناسان جدیدا مجموعه تابش هایی را از یک ستاره مرده رصد کرده اند که تا به حال چنین چیزی دیده نشده بود.

به گزارش ایسنا و به نقل از فیز، یک همکاري جهانی میان تلسکوپ ها من جمله رصدخانه آژانس فضایی اروپا (ESA) ترکیبی منحصر به فرد از تابش پرتوها از یک ستاره مرده را در کهکشان راه شیری کشف کرده است، چیزی که قبلاً هرگز در این نوع ستارگان دیده نشده بود و امکان دارد رمز و رازهای دیرینه کیهانی را حل کند.

مگنتار (Magnetar) یا ستاره مغناطیسی (مغنااختر) نوعی ستاره نوترونی است که میدان مغناطیسی بسیار نیرومندی دارد. مگنتارها بقایای ستاره ای همراه با بعضی از شدیدترین میدان های مغناطیسی در دنیا هستند. زمانی که آن ها فعال میشوند، میتوانند تابشی کوتاه از پرتوهای پر انرژی تولید کنند که بطور معمول حتی یک ثانیه هم طول نمی کشد، ولی میلیاردها برابر درخشان تر از خورشید هستند.

در نجوم رادیویی، یک انفجار سریع رادیویی (FRB) یک پالس رادیویی گذرا با طول کسری از یک میلی ثانیه تا چند میلی ثانیه است که ناشی از بعضی فرآیندهای نجومی با انرژی بالا است که هنوز درک نشده اند.

انفجارهای سریع رادیویی یکی از رازهای حل نشده نجوم هستند. آن ها برای نخستین بار در سال ۲۰۰۷ کشف شدند، جایی که پیش از محو شدن به صورت موج های رادیویی فقط برای چند میلی ثانیه درخشیدند و به ندرت دوباره دیده می شوند. ماهیت واقعی آن ها هنوز ناشناخته است و هنوز چنین چیزی در کهکشان راه شیری با منشأ شناخته شده و یا انتشار هر نوع تابش دیگر در خارج از حوزه امواج رادیویی مشاهده نشده است.

در اواخر ماه آوریل شش سال قبل، یک مگنتار به اسم "SGR ۱۹۳۵+ ۲۱۵۴" در صورت فلکی "Vulpecula" کشف شد و بعد از پشت سر گذاشتن تابش قابل توجهی از پرتوهای ایکس، دوباره فعال شد. خیلی زود اخترشناسان متوجه یک پدیده جنجال برانگیز شدند؛ این مگنتار نه تنها اشعه ایکس معمول خود را تابش میکرد، بلکه امواج رادیویی را نیز منتشر می کرد.

ستاره شناسان در زمین، به صورت پشت سر هم امواج رادیویی کوتاه و بسیار درخشانی را از "SGR ۱۹۳۵+ ۲۱۵۴" با استفاده از تلسکوپ رادیویی CHIME در کانادا در یک روز و در یک مقطع زمانی بعد از  انتشار اشعه ایکس رصد و ثبت کردند.

"ساندرو مرگتی" ستاره شناس حاضر در این مطالعه می گوید: ما هرگز تاکنون شاهد انفجار سریع امواج رادیویی که شبیه به یک انفجار سریع رادیویی در یک مگنتار است، نبوده ایم.

"ولودیمیر ساوچنکو" اخترشناس دانشگاه ژنو سوئیس می گوید: تلسکوپ Integral به ما اجازه داد تا منشاء انفجار را دقیقاً مشخص کنیم. بسياري از دیگر ماهواره های درگیر در مطالعه مشترک این رویداد قادر به اندازه‌گیری موقعیت آن در آسمان بودند و این در تعیین اینکه انتشار در واقع از "SGR۱۹۳۵+ ۲۱۵۴" آمده است، بسیار مهم بود.

"ساندرو" می افزاید: این نخستین ارتباط مشاهده ای است که بین مگنتارها و انفجارهای سریع رادیویی دیده می شود. این واقعاً یک کشف بزرگ است و کمک می کند تا منشاء این پدیده های اسرارآمیز مورد توجه قرار گیرد.

این ارتباط به شدت از این ایده پشتیبانی می کند که انفجارهای سریع رادیویی از مگنتارها می آیند و نشان می دهد که تابش های ناشی از این اجرام بسیار مغناطیسی میتواند در طول موج های رادیویی مشاهده شود.

مگنتارها بطور فزاینده ای در نزد منجمان محبوب هستند، زیرا تصور می شود نقش مهمی در رخداد تعدادی از رویدادهای متفاوت گذرا در جهان، از انفجار ابرنواخترهای فوق العاده درخشان گرفته تا انفجار پرتوهای گامای پر انرژی در دوردست بازي می کنند.

تلسکوپ "اینتگرال" که در سال ۲۰۰۲ راه اندازی شد، دارای مجموعه ای از چهار ابزار است که قادر به رصد و تصویر‌برداری همزمان از اجرام کیهانی در پرتوهای گاما، اشعه ایکس و نور مرئی هستند.

این مطالعه در مجله Astrophysical Journal Letters منتشر شده است.