کپسول کوچکی که حاوی نمونه های ارزشمندی از سیارک ریوگو بود شامگاه روز( ۱۵ آذر ماه) در منطقه ممنوعه وومرا استرالیا بر زمین افتاد.
به گزارش فرادید، این نمونه ها میلیون ها کیلومتر دورتر از زمین توسط مأموریت هایابوسا- ۲ جمع آوری شده بود. هایابوسا- ۲ سیارک ریوگو را از تیر ۱۳۹۷ تا آبان ۱۳۹۸ از فاصله ۹۰۰ متری مورد بررسی قرار داد.
سلف هایابوسا- ۲ نخستین ماموریتی بود که اقدام به آوردن نمونه های خاک سیارک ها می کرد. مأموریت هایابوسای اولی در سال ۱۳۸۹ یک میلی گرم از سیارک سنگی ایتوکاوا را به زمین آورد. انتظار میرود که هایابوسا- ۲ توانسته باشد ۱۰۰ میلی گرم نمونه از سیارک ریوگو را به زمین بیاورد.
پیشینه عملیات
هایابوسا- ۲ در دی ماه ۱۳۹۳ با وزن ۶۹۰ کیلوگرم پرتاب شد و ۶ تیر ماه ۱۳۹۷ به سیارک ریوگو رسید. از آن زمان مشغول به بررسی این سیارک شد. برای این کار چندین کاوشگر کوچک را بسوی آن فرستاد و یک سطح نشین. یک بار هم با شلیک گلوله ای مسی گودال و گردوخاکی در سیار سیارک ایجاد که بعد برای جمع آوری آن گردوخاک ها به سیارک نزدیک شد.
در ۲ اسفند ۱۳۹۷ فضاپیمای ژاپنی هایابوسا- ۲ لحظاتی پس از لمس سیارک ریوگو( Ryugu) موفق به ثبت تصویری از آن شد. گروه توسعه فضاپیمای ژاپنی هایابوسا- ” در مطالعه اخیرشان خبر هایی از مشاهداتشان از سیارک ریوگو منتشر کرده اند.
سیارک ریوگو از فاصله ۲۰ کیلومتری خاکستری و بی رنگ بنظر میرسد ، ولی نگاهی از نزدیکتر رنگ های بیشتری را نشان می دهد.
این فضاپیما که بیش از یک سال و نیم همراه سیارک ریوگو بوده در آبان ۱۳۹۸ ریوگو را ترک نموده و با نمونه های جمع آوری شده راهی زمین شده بود. طبق برنامه ریزی های انجام گرفته، همان طور که انتظار می رفت، فضا پیما در اواخر پائیز سال ۱۳۹۹ از کنار زمین عبور کرد و نمونه های خود را توسط کپسول ورود مجدد( Reentry Capsule)، به زمین فرستاد تا آنالیز دقیقی بر روی آن ها در آزمایشگاه های سراسر جهان انجام شود.
در مطالعه ای که اخیراً در مجله “Science” منتشر شده است، پژوهشگران گروه فضاپیمای هایابوسا- ۲ از مشاهدات خود در مورد فرایند نمونه برداری از سطح این سیارک گزارشی ارائه و در آن اعلام کردند که چه اندازه گیری هایی از سطح ریوگو میتواند به ما در درک تکامل آن کمک کند. این مشاهدات داستان مسافری کیهانی را روایت می کند که از کمربند اصلی سیارک سفرش را شروع کرد و قبل از اینکه در مداری در همسایگی ما مستقر شود گذری کوتاه از نزدیکی خورشید داشت و در نهایت بعنوان سیارکی نزدیک به زمین نام گرفت.
پل بایرن استاد دانشگاه ترینیتی کالج دوبلین خاطرنشان کرد:من دانشمندی سیاره ای هستم و علاقه مندم تا بدانم چرا اجرام سیاره ای آن گونه ای که می بینیم عمل می کنند. با درک بهتر این موضوع که چگونه و چرا ظاهر فعلی سیارک “ریوگو” به وجود آمده است ، مدلی جامع تر برای چگونگی شکل گیری و پیشرفت اجرام منظومه شمسی از جمله سیارک های کربنی نوع سی( C- type) معمولی که ریوگو یکی از آنهاست، خواهیم داشت. دانشمندان در این مطالعه جدید توضیح داده اند که چگونه بعضی از بخش های ریوگو آبی تر و بخش های دیگر قرمزتر به نظر می رسند.
این اصطلاحات مربوط به تغییرات ظریف رنگ سطح سیارک در طیف مرئی است. تیم هایابوسا- ۲ دریافتند که خط استوا و قطب های سیارک آبی تر هستند در حالیکه بخش عرض های میانی قرمزتر هستند. به طرز قابل توجه ای، این تفاوت رنگ ممکن است با سن سیارک یا اینکه چه مدت مواد به طور مستقیم در معرض فضا قرار می گیرند، مرتبط باشد. به همین خاطر است که آن قسمت هایی که در معرض فرسایش فضایی قرار گرفته اند تیره تر و قرمزتر هستند. فرسایش فضایی اصطلاحی است که برای چند فرایند مختلف مربوط به تأثیری که محیط در فضای فرازمینی بر روی اجرام فضایی دارد به کار می رود. فرسایش فضایی این سیارک ممکن است توسط ریز شهاب سنگ ها، ذرات خورشیدی و کیهانی و گرمای خورشید رخ داده باشد.
هنگامی که هایابوسا- ۲ شلیک را از فاصله حدود یک متری انجام داد و سپس پیشران هایش را برای دور شدن از سیارک روشن کرد، ابر های قرمزتر، سنگ ریزه های تیره و دانه های ریز به بیرون پرتاب شدند و سپس دوباره بر روی سطح نشستند. گروه مأموریت نتیجه گرفت این ذرات که در اصل فقط روی سطوح بیرونی سنگ ها قرار داشتند، روی سرتاسر محل نمونه برداری نشستند و رنگ آن را از آبی کمرنگ به قرمز کم رنگ تبدیل کردند.
این مشاهدات به دانشمندان بینشی در مورد نوار های عرض جغرافیایی روی سطح سیارک ریوگو ارائه کرد. مواد در معرض خورشید و فرسایش فضایی قرمز می شوند و به آرامی تحت گرانش ضعیف این سیارک از استوا و قطب های عارضه نگاری بالا حرکت می کند و به عرض های میانی با عارضه نگاری کم حرکت می کنند. این حرکت، مواد تازه و آبی تر را در خط استوا و قطب ها قرار می دهد و ماده قرمز شده در آن میان را ذخیره می کند. موضوع هیجان انگیز این بود که از تجزیه و تحلیل اندازه و رنگ دهانه ریوگو، تیم هایابوسا- ۲ نتیجه گرفتند که این سیارک زمانی باید به خورشید نزدیک تر بوده باشد که نشان می دهد چرا بخش هایی از سیارک قرمزتر شده.
با استفاده از دو مدل مختلف برای محاسبه سن دهانه ها، این گروه تخمین می زند که این قرمزی ناشی از گرم شدن خورشید باید یا هشت میلیون سال پیش یا ۳۰۰ هزار سال پیش اتفاق افتاده باشد.
این آمار درباره دهانه که طبق تصاویر جمع آوری شده توسط فضاپیما هایابوسا- ۲ به دست آمده ، نشان می دهد که سن سطح سیارک به خودی خود احتمالاً بیش از ۱۷ میلیون سال نیست. به این ترتیب است که عمل ساده شلیک گلوله ای کوچک فلزی به سیارکی که که خیلی هم چشمگیر نیست، داستان مفصلی از زندگی این سیارک را آشکار کرده است.
- 16
- 5
