به گزارش عصرایران به نقل از گاردین، برای نخستین بار در هند موضوع آلودگی هوا دست مایه اعتراض و تجمع خیابانی شد.
همزمان با اینکه مه دودآلود عصرگاهی دهلی را فرا گرفت، جمعیت صدها نفری شروع به تجمع کردند. مادران و کودکان، دانشجویان، بازنشستگان و فعالان محیط زیست همگی با یک خواسته اساسی اما ناامیدانه متحد شده بودند: حق تنفس ایمن در پایتخت هند.
"رادیکا آگاروال" ۳۳ ساله، مهندسی که به اعتراضات پیوست، گفت: "دهلی دیگر شهری قابل سکونت نیست، یک تله مرگ است."
وی گفت:" همینطور که اینجا ایستاده‌ام، هوایی را تنفس می‌کنم که می‌دانم دارد مرا می‌کشد. اما ما چیزی جز شکست دولت در انجام هر کاری برای متوقف کردن این وضعیت و پاکسازی آلودگی نمی‌بینیم. هیچ سیاستی، هیچ اقدام واقعی. بنابراین من اینجا هستم تا برای شهرم بجنگم."
آلودگی ثابت همیشگی در ۲ فصل سرد سال
دهلی در دهه گذشته عنوانِ ننگین آلوده‌ترین شهر جهان را به خود اختصاص داده است. فصل آلودگی به اندازه باران‌های موسمی عادی شده است، چرا که مه دود خفه‌کننده‌ای از ماه اکتبر بر فراز شهر می‌پیچد و این وضعیت می‌تواند بیش از ۴ ماه ادامه داشته باشد.
در هفته‌های گذشته، شاخص کیفیت هوا (AQI) به طور منظم گاهی تا حد بیش از ۱۰۰ برابر بالاتر از حد مجاز تعیین شده توسط سازمان بهداشت جهانی افزایش یافته است و ساکنان معمولا این شهر را شبیه به یک "اتاق گاز" توصیف می‌کنند. آلودگی اکنون در دهلی بیشتر از چاقی یا دیابت جان افراد را می‌گیرد.
اجتناب‌ناپذیر بودن ظاهری آلودگی و عدم انجام هیچ کار جدی توسط دولت‌های ایالتی متوالی در مورد آن، به این معنی است که اغلب آلودگی هوای این شهر موضوعی پذیرفته شده در اذهان مردم بوده است. اما روز یکشنبه، همزمان با فوران یک اعتراضِ نادر و بی سابقه علیه کیفیت رو به وخامت هوای دهلی، این وضعیت بی تفاوتی با فورانی از خشم و ناامیدی مواجه شد.
سرکوب پلیس
فراخوان اعتراض روز یکشنبه، تجمع در "دروازه هند" شهر دهلی، یادبود مشهور شهدای این کشور بود. اما در روزهای قبل از اعتراض، پلیس صدها تماس و بازدید از خانه‌های کسانی که فراخوان اعتراض را سازماندهی می‌کردند، انجام داده بود تا آنها را برای لغو آن تحت فشار قرار دهد و حتی آنها را تهدید به اقدام قانونی کرده بود.
"سوراو داس" ۲۶ ساله، از جمله کسانی بود که پس از انتشار فراخوان اقدام علیه آلودگی در رسانه‌های اجتماعی، تحت فشار پلیس قرار گرفت. او اگرچه جوان و سالم بود، اما اخیرا به دلیل هوای کثیف، به برونشیت آلرژیک مبتلا شده است.
داس گفت: "ما می‌خواستیم به طور مسالمت‌آمیز در دروازه هند تجمع کنیم تا پیامی بلند و واضح بفرستیم که مردم از سیاست‌های شکست‌خورده و بی‌تفاوتی دولت که در مبارزه با آلودگی هوا شکست خورده‌اند،خسته شده اند. در عوض، با نیرویی بی‌رحمانه و غیرضروری مواجه شدیم."
روز یکشنبه پلیس دروازه هند را برای جلوگیری از اعتراض بست و ظرف چند ساعت، ماموران امنیتی به شدت محل تجمع را پاکسازی کردند و تقریبا ۱۰۰ معترض را تا اواخر شب در ایستگاه‌های پلیس بازداشت کردند که در میان آنها افراد مسن، مادران و کودکان نیز بودند. روز بعد، پرونده‌ای علیه برگزارکنندگان تجمع در پلیس تشکیل شد.
علل آلودگی هوا
ترکیبی مرگبار از انتشار گازهای گلخانه‌ای ده‌ها میلیون خودرو، آتش‌سوزی‌هایی که توسط کشاورزان در ایالت‌های همسایه ایجاد می‌شود، کارخانه‌هایی که زباله‌های شهر را می‌سوزانند، نیروگاه‌های زغال‌سنگ و آتش‌های کوچک‌تری که مردم فقط برای گرم نگه داشتن خود روشن می‌کنند؛ از دلایل اصلی تشدید آلودگی هوا در فصل های سرد در پایتخت هند است. هوای سرد و کمبود باد و باران نیز بر وخامت هوا می افزاید و باعث می‌شود که مه دود، دهلی و بخش بزرگی از شمال هند را خفه کند.
با این حال، هیچ سیاست ایالتی و ملی برای مقابله با علل ریشه‌ای وجود ندارد. در عوض، کسانی که می‌توانند، خود را با دستگاه‌های تصفیه هوای گران‌قیمت در داخل خانه حبس می‌کنند یا به کوه‌ها و سواحل ایالت‌های دیگر فرار می‌کنند و هوای پاک را به لوکس‌ترین کالای دهلی تبدیل می‌کنند - کالایی که برای اکثر ۳۰ میلیون نفر از ساکنان شهر غیرقابل دسترس است.
روز یکشنبه، بخش عمده‌ای از خشم معترضان متوجه دولت دهلی بود. در ماه فوریه، حزب حاکم بهاراتیا جاناتا (BJP)، که دولت ملی را نیز به رهبری نخست وزیر "نارندرا مودی" اداره می‌کند، در انتخابات ایالتی دهلی پیروز شد و این امید را در میان ساکنان برانگیخت که ممکن است سرانجام سیاست‌های اساسی ضد آلودگی را در سطح ایالتی و ملی آغاز کند.
اتهام دستکاری عمدی داده های آلودگی هوا
در عوض، دولت جدید ایالتی حزب بهاراتیا جاناتا نه تنها به دادگاه‌ها مراجعه کرد تا اجازه آتش‌بازی "سبز" را در طول جشن‌های "دیوالی" صادر کند - که به یکی از آلوده‌ترین فصل‌های جشنواره شهر در سال‌های اخیر کمک کرده است - بلکه توسط مخالفان به تلاش برای دستکاری داده‌های آلودگی شهر، چه با متوقف کردن گزارش‌های مراکز نظارت بر کیفیت هوای شهر و چه با پاشیدن آب روی دستگاه‌های سنجش آلودگی هوا برای کاهش اعداد، متهم شده است.
حزب بهاراتیا جاناتا دستکاری در آمار آلودگی را رد کرد و این اتهام را "با انگیزه سیاسی" خواند و دولت قبلی را مسئول مشکل آلودگی مداوم دانست.
آزمایش چند میلیون روپیه‌ای بارورسازی ابرها توسط حزب بهاراتیا جاناتا - تلاشی برای ایجاد باران با استفاده از مواد شیمیایی به منظور کاهش سطح آلودگی - با شکست مواجه شد.
سوفی ۳۳ ساله گفت: "دیگر نمی‌توانم در این شهر نفس بکشم، نمی‌توانم بدون سردرد وحشتناک قدم بزنم. احساس می‌کنم در دنیا ماسک کافی برای قابل تنفس کردن این هوا وجود ندارد."
بسیاری از کسانی که در این اعتراض جمع شده بودند، مادرانی بودند که فرزندانشان را همراهی می‌کردند و پلاکاردهایی با پیام‌هایی مانند "تنفس مرا می‌کشد" به دست گرفته بودند. ساختمان‌های دبیرخانه مرکزی و پارلمان در نزدیکی محل تجمع، به دلیل مه دود قهوه‌ای عصرگاهی، تقریبا نامرئی شده بودند، زیرا شاخص کیفیت هوا (AQI) شهر به ۵۰۰ رسید؛ در حالی که شاخص سالم هوا ۵۰ است.
"گوپش سینگ" ۵۸ ساله، گفت: "هر شهر دیگری که این هوا را تنفس می‌کرد، تا الان وضعیت اضطراری بهداشتی اعلام کرده بود. چند میلیون نفر دیگر باید بمیرند تا دولت اقدامی کند؟"
- 18
- 6
