دانشمندان در مطالعه جدیدی دریافته اند که اولین زنبورها بالغ بر ۱۲۰ میلیون سال پیش پدید آمدند، ولی سرعت تکثیر و افزایش تنوع آنها خيلي سریعتر از انتظارات قبلی ما بوده است. این موجودات از انقراض دایناسورها جان سالم به در بردند، اما حالا در عصر حیات انسان ها با تهدیدی جدّي روبرو شده اند.
گروهی از پژوهشگران از دانشگاه هایی مثل دانشگاه ایالت واشنگتن و دانشگاه سائوپائولو در تحقیقی دریافته اند که نخستین زنبورها در گوندوانای غربی پیدا شده اند. گوندوانا ابرقاره ای در گذشته های دور بود که شامل آفریقا و آمریکای جنوبی امروز می شد. این نخستین بار است که شواهد نشان می دهد زنبورها در نیم کره جنوبی پدید آمده اند.
محققان برای انجام این تحقیق دنباله ژنتیکی بیش از ۲۰۰ گونه زنبور را به دست آوردند و آنها را با هم مقایسه کردند. آن ها برای فهم تاریخ تکامل و شکل توزیع این موجودات، این ژن ها را با ژن های ۱۸۵ فسیل و گونه مقرض شده از زنبورها نیز مقایسه کردند. این مطالعه یکی از جامع ترین مطالعات انجام گرفته در طول تاریخ درباره زنبورها بوده است.
زنبورها نخستین بار کجا دیده شدند؟
دانشمندان در پژوهش های قبلی فهمیده بودند که قدیمی ترین زنبورها از زنبورهای وحشی بی عسل بوجود آمده اند، و به جای شکار به گردآوری شهد و گرده روی آورده اند. اکنون این تحقیق جدید می گوید این تغییر در اوایل دوره کرتاسه در مناطق خشک گوندوانای غربی رخ داده است.
با شکل گیری قاره ها، زنبورها به سمت شمال کوچک کردند، متنوع تر شدند و در کنار گیاهان گل دار تکامل یافتند. آنها در طول زمان در هند و استرالیا خانه کردند و به سراسر نقاط جهان رسیدند. نکته جالب این جاست که همه خانواده های اصلی زنبورها تا پیش از دوره ترشیاری یعنی زمانی که دایناسورها منقرض شدند، به وجود آمده بودند.
زنبورها نقش مهمی را در اکوسیستم ایفا می کنند و یک چهارم تمام گل ها میزبان اصلی این موجودات هستند. محققان می خواهند در آینده به مطالعه روی گونه های بیشتری از زنبورها، ژنتیک و تاریخ آن ها ادامه دهند.
نتایج این تحقیق در مجله Current Biology منتشر شده است.
- 11
- 2
