دیده‌بان ایران نوشت: «تعدادی از بلندگوهای اعلان عمومی در میادین اصلی شهر نصب شده و در حال توسعه است. در شرایط بحرانی اطلاع‌رسانی با گوشی روش درستی نیست و می‌توان از بلندگو استفاده کرد.» این سخنان مهدی بابایی، عضو شورای شهر تهران است که پس از جنگ ۱۲ روزه و در توضیح اقدامات شهرداری برابر حمله احتمالی اسرائیل گفته است. اما شنیده‌ها حاکی از آن است که در صورت حمله مجدد یا در روزهای خاص از این سازه‌ها برای پخش مداحی یا آهنگ‌های حماسی استفاده خواهد شد. مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران نیز به صورت تلویحی این موضوع را تایید کرده و گفت که شاید در شرایط و روزهای خاص مانند عاشورا مداحی هم پخش شود. اگر این اقدام صورت گیرد، شهرداری پایتخت، تهران را به دوره جنگ و دهه ۶۰ برمی‌گرداند، درست به همان زمان که صدای آهنگران در شهر طنین افکن می‌شد، چراکه پخش صدای آژیر در تهران بدون پناهگاه معنایی پیدا نمی‌کند.
کپی‌برداری بدون پشتوانه در تهران
شهرداری تهران نصب این سازه‌های هشدار را به جنگ نسبت می‌دهد. برخی هم معتقدند که در اسرائیل هشدار این سازه‌ها جان شهروندان را حفظ می‌کند. این موضوع در حالی مطرح می‌شود که رژیم اسرائیل از ابتدا با جنگ‌های بسیاری دست به گریبان بوده و ساکنان آن، فرهنگ جنگ را کاملا از حفظ هستند و پس از آژیر خطر به سرعت خود را به جای امن می‌رسانند و به قول برخی از مدیران، ساکنان رژیم اسرائیل اگر از پناهگاه دور باشند، حتی در جوی‌ها پناه می‌گیرند. این در حالی است که به قول مهدی چمران، مردم و مسئولان در ایران به جای پناهگاه به پشت‌بام‌ها می‌روند تا ببیند کجا را زده‌اند.
روغن ریخته را نذر امامزاده می‌کنند
بسیاری از کارشناسان معتقدند که نیازی به پخش آژیر در شهر نیست و این اقدام را همچون دوران جنگ ایران و عراق می‌توان برعهده صدا و سیما گذاشت. از سوی دیگر، در عصر کوانتوم می‌توان از طریق تلفن‌های همراه به مردم هشدار داد. اما شهرداری که این سازه‌ها را پیش از این و برای پخش اذان تهیه کرده و پس از حمله اسرائیل به ایران تصمیم دارد با عنوان جنگ و آژیر هشدار این سازه‌ها را به شهر تحمیل کند. به قول قدیمی‌ها روغن ریخته را نذر امامزاده کرده‌اند.
البته این موضوع جدیدی نیست که مدیریت کنونی شهر تهران درباره آن سخن می‌گویند. ۱۹ اسفند ۱۴۰۳ و پیش از جنگ، حمیدرضا عسگری، سرپرست وقت معاونت فرهنگی و هنرهای شهری زیباسازی تهران در گفت‌وگو با ارگان مطبوعاتی نزدیک به سپاه از نصب ۱۱۰ سازه مناره‌ای برای پخش اذان در تهران خبر داده و گفت: «پروژه مناره‌های پخش اذان در تهران در حقیقت نه‌تنها یک پروژه شهری است، بلکه یک اقدام فرهنگی و معنوی است که می‌تواند بر کیفیت زندگی شهری تأثیرگذار باشد.» اما جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل و حملات این رژیم به ایران دیگر به آژیر نمی‌رسید. ایران با موشک‌های خود اسرائیل را می‌زد که قابل پیش‌بینی و گاه ردیابی بود. اما حملات اسرائیل با موشک، ریزپرنده و پهپاد بود که قابل ردیابی نیست و اگر اسرائیل آتش‌بس را نقض کند، تنها موشک‌های آن قابل ردیابی است.
از سوی دیگر، وقتی رئیس شورای شهر تهران اعلام می‌کند که تهران پناهگاهی ندارد، آژیر چه هشداری می‌تواند به مردم بدهد؟ مردم چقدر فرصت دارند، پس از آژیر به پناهگاهِ نداشته پناه ببرند؟ وقتی پهپادها و ریزپرنده‌ها قابل ردیابی نیست و صدای آژیری بلند نمی‌شود، اعتماد جامعه کاهش نمی‌یابد؟ چرا باید هزینه‌ای به پایتخت شهر تحمیل شود که نتیجه آن بی‌اعتمادی به نهادهای امنیتی است؟
نهادهای امنیتی باید بگویند تهران آژیر نیاز دارد یا خیر
در همین زمینه مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران به صراحت اعلام کرد که موافق نصب آژیر در شهر نیست، مگر آن که نهادهای امنیتی آن را لازم و ضروری بدانند. او در این باره به دیده بان ایران گفت: «من الان موافق این که آژیر خطر در تهران نصب کنیم، نسیتم و پیشنهاد دادم که باید مسائل اجتماعی و به‌ویژه موضوعات امنیتی آن بررسی شود و بعد آژیرها نصب شود. آژیر خطر در همان زمان دفاع مقدس هشت‌ساله نیز در کشور وجود داشت و وقتی آژیرها به صدا درمی‌آمدند، افراد یا پناهگاه پیدا می‌کردند و به آن می‌رفتند یا پناهگاه پیدا نمی‌کردند و به پشت‌بام می‌رفتند. ما سابقه استفاده از آژیر را داریم، ولی قبلا آژیرها را جمع کردند. الان به دنبال این هستند که دوباره آژیرها را نصب کنند. از نظر من، مسئولان امنیتی شهر باید درباره این مساله تصمیم‌گیری کنند که آژیر داشته باشیم یا نه و شهرداری در کدام نقاط شهر این آژیرها را نصب کند. بحث دیگر هم این است که الان بازهم باید از همان آژیرهای قدیمی استفاده کنیم یا می‌توان از تلفن همراه استفاده کرد که نیازی به تولید صدای خاصی ندارند، چون بعضی‌ها می‌گویند که کشیدن آژیر منجر به ایجاد ناراحتی و استرس در مردم می‌شود و موافق انجام این کار نیستند.»
او در پاسخ به این سوال که گفته می‌شود قرار است علاوه بر آژیر، مداحی هم از سازه‌های هشدار پخش شود، گفت: «مداحی پخش نمی‌شود. تنها می‌توانیم برای اذان از این سازه‌ها استفاده کنیم. بقیه مسائل برای عموم شهر معنی ندارد. ممکن است در شرایط خاص و روز خاص مثل عاشورا مداحی هم پخش شود، اما به طور کلی فقط اذان از آن پخش می‌شود. نه چیزی قبل و نه چیزی قبل آن پخش نمی‌شود. در گذشته ما این سازه‌ها را در پارک‌ها داشتیم که متاسفانه یا خراب شدند یا به تدریج جمع شدند.»
مردم آژیر خطر دارند، اما پناهگاه ندارند
پرویز سروری، نایب‌رئیس شورای شهر تهران اما به موضوع مهمی اشاره می‌کند و می‌گوید که اگر آژیر زده شود مردم باید به کجا پناه ببرند؟ او در تشریح این موضوع گفت: «در جنگ تحمیلی هم بیشتر سیستم صدا و تلویزیون بود و آژیر می‌زدند و آژیر شهری زده نمی‌شد. به نظر من باید این اتفاق بیفتد، اما زیرساخت‌هایی نیاز دارد. وقتی آژیر کشیده می‌شود، یعنی مردم به پناهگاه بروند. بنابراین اول باید موضوع پناهگاه را حل کنیم. اعلام خطر نیز باید از طریق رادیو و تلویزیون و موبایل‌ها اعلام شود.» او افزود: «بعضی از افراد پیشنهاداتی داشتند که مدیریت شهری با استفاده از شیوه‌های نوین و اطلاع‌رسانی حداکثری فراتر از گذشته عمل کند. ما باید زمینه‌های مختلف را فراهم کنیم.»
نایب‌رئیس شورای شهر تهران با اشاره به این که این موضوع دغدغه مدیریت شهری و به صورت جدی در حال بررسی است، گفت: «در بحث پناهگاه باید در قدم اول از ظرفیت‌های موجود و درباره هشدار نیز از فناوری‌های کنونی، استفاده مطلوب کنیم و شهر را آماده کنیم که مردم از این حق حداقلی خود استفاده کنند و در زمان حمله دشمن، در کمترین فرصت خود را به اولین پناهگاه برسانند. پیشنهادات مختلف در دست بررسی است تا زمینه هشدار شهری را فراهم کنیم.»
پخش آژیر در شهر نیاز است
ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران هم درباره نصب سازه‌ها و پخش آژیر خطر گفت: «به نظر من، وجود آژیر خطر موضوعی استاندار و بین‌المللی است. فیلم‌های منتشرشده حاکی از آن است که وقتی موشک‌های ما به سمت رژیم صهیونیستی می‌رود، صدای آژیر بلند می‌شود. زمان جنگ هم آژیر خطر از صدا و سیما پخش می‌شد و برنامه‌ها را در آن زمان قطع می‌کردند تا آژیر پخش شود. حتما باید این موضوع در برنامه‌های شرایط جنگ در کشور (نه تنها تهران) پیش‌بینی شود تا از طریق صدا و سیما یا سیستم یکپارچه در شهرها پخش شود.»
او با اشاره به این که فکر نمی‌کنم بودجه زیادی هم نیاز داشته باشد، افزود: «سیستم پخش اذان در دوره سوم مدیریت شهری در کل شهر وجود داشت، اما متاسفانه جمع شد. شاید بهتر باشد همان شرایط را فعال کرد. ممکن است شیوه‌های آن را مدرن‌تر بکنیم، اما سیستم پخش آژیر باید ایجاد شود.»
امانی در پاسخ به این سوال که آیا ریزپرندها و پهپادها هم قابل رصد هستند که آژیر خطر زده شود، تاکید کرد: «به همین دلیل می‌گویم باید از روش‌های نوین و جدید استفاده کنیم. این برای اولین بار بود که هم ریزپرنده‌ها فعال بودند، هم هواپیماها موشک می‌زدند. هشدار درباره جنگ به مردم نیاز به کار فناورانه دارد که باید روی آن فکر شود.»
- 9
- 2
