جمعه ۲۰ مهر ۱۴۰۳
۱۰:۵۲ - ۲۵ مهر ۱۳۹۶ کد خبر: ۹۶۰۷۰۵۸۵۵
محیط زیست و گردشگری

٣ سد با یک مشکل مشابه؛ صدام، گتوند، تنگ سرخ

سد گتوند سرچ کن,اخبار اجتماعی,خبرهای اجتماعی,محیط زیست

 چه پیوندی بین نام پلشت بی‌شرمی مثل صدام که ایرانیان از او مانند اسکندر، چنگیز و تیمور یاد خواهند کرد؛ شاهکار آبی وزارت نیرو در خوزستان؛ و سدی که اگر خرد جمعی پیروز نشود در شیراز ساخته می‌شود، وجود دارد؟

 

پاسخ: سازند گچساران!

سد موصل که پیش‌تر صدام نام داشت و از نظر پایداری خطرناک‌ترین سد در جهان شناخته شده است، و در صورت ویرانی (که برخی کارشناسان آن را حتمی می‌دانند) نزدیک به ٥/١ ‌میلیون نفر را در رحمت خدا غرق خواهد کرد، روی سازند فثا (گروه فارس زیرین= گچساران) ساخته شده است. جای شگفتی است؛ سازندی که به‌عنوان پوش‌سنگ برای نفت‌جویان اسباب رحمت به حساب می‌آید – یعنی از تبخیر نفت مایع و تبدیل آن به قیر جلوگیری می‌کند – برای آب‌جویان، عامل زحمت است.

 

«پیش از سیل: سد در حال تخریب جان ‌میلیون‌ها عراقی را تهدید می‌کند»، عنوان مقاله‌ای است که آقای سعید پزشک از گزارش دکستر فیلکینز، شماره دوم ژانویه ٢٠١٧ میلادی مجله نیویورکر، به فارسی برگردانده و در شماره ٩٢ «گزارش: فصلنامه گزارش سازمان نظام مهندسی ساختمان استان فارس» منتشر کرده‌اند. در این مقاله آمده است که ترس از به دار آویخته‌شدن به دستور صدام، وزیر آبیاری را بر آن داشت که سد را بسازد. از آنجا که شرکت‌های اروپايی از ساختن سد، به‌‌ دلیل جانمايی آن روی سازند ناپایدار گچساران امتناع ورزیده بودند، چینی‌ها آن را در مدت سه سال بر پا کردند. وجود فروچاله‌ها در آبگیر و ایجاد آنها پس از آبگیری در زیر و پایاب سد، سبب شده است که از سال ١٩٨٤ روزانه ١٠ تن گروت برای کاهش آب‌دزدی به حفره‌های زیر سد تزریق شود. «براساس گزارش گروه مهندسی ارتش آمریکا، حفره‌های متعددی زیر سد ایجاد شده بود، برخی به بزرگی ٢٣ هزار مترمکعب».

 

درباره سد گتوند سخن بسیار رفته است که بازگويی آنها ملال خوانندگان را درپی خواهد داشت. آنچه مورد تأکید در این سوگنامه است، قرارگرفتن بخشی از بدنه سد یادشده روی سازند گچساران، حل‌شدن نمک آن و شورشدن آب است که گویا قرار است آب شور به وسیله لوله به خلیج فارس منتقل شود. به یاد می‌آورم که برخی استادان دانشگاه جندی‌شاپور بارها به بنای سد گتوند اعتراض کرده بودند و کسی به دلایل آنها توجه نکرد. گفتند با پوششی از خاکی رسی از حل‌شدن نمک جلوگیری می‌کنیم. پرده دریده شد! با نخستین آبگیری پوشش کارايی خود را از دست داد. و حالا؟

 

با آنکه افزون بر ١٥ سال است که از پیامدهای ناگوار هرگونه ساختمان‌سازی در دامنه کوه دراک شیراز گفته شده و خشکیدگی دریاچه مهارلو و انتقال ریزگردهای مسموم آن به شیراز و سروستان تکرار می‌شود؛ و نامناسب‌بودن سازند گچساران برای مکان بنای سد تنگ سرخ بارها در روزنامه‌ها عنوان شده است؛ هنوز هم سدخواهان از تلاش دست برنمی‌دارند.

 

ناداری (فقر)، نادانی و زیاده‌خواهی (طمع) عوامل مهم بیابان‌زايی به‌شمار آمده‌اند. به روایت دکتر عیسی کلانتری در سال ١٣٦٢، رهبر معظم انقلاب که در آن سال ریاست‌جمهوری را برعهده داشتند، مطلبی را به این مضمون فرموده بودند: «عقب‌ماندگی ما از سه چیز است: حسد، بخل و کوته‌فکری» که این پیرمرد فراموشکار (نگارنده این یادداشت) از حروف نخست آنها واژه «حبک» (سوره الذاریات، آیه ٧) را ساخته است. به گمان این خدمتگزار کوچک آب و خاک، حسد و بخل نیز زايیده کوته‌فکری است. دکتر عیسی کلانتری در سخنرانی خود در کنفرانس بین‌المللی تغییر اقلیم با شعار مدیریت آب، نجات زمین، فرموده‌اند: «فقر ریشه محیط‌زیست را قطع می‌کند. تغییر اقلیم بیش از آنکه محیط‌زیستی باشد اقتصادی است. گرسنه‌نگه‌داشتن مردم کار درستی نیست». کاش ایشان به فقر فرهنگی (کوته‌فکری) نیز پرداخته بودند، چه، بسیاری که تیشه به ریشه این سرزمین می‌زنند، گرسنه نیستند.

 

شهرستان‌هايی که با پیروزی انقلاب اسلامی به چپاول آب‌های زیرزمینی زادگاهشان که از اواخر دهه ١٣٤٠ ممنوعه اعلام شده بود، پرداختند، گرسنه نبودند. زورمدارانی که ‌میلیون‌ها هکتار از مراتع ما را که ‌هزاره‌ها چراگاه‌های کوچروان ما بودند، تصرف کردند، گرسنه نبودند. مالکان باغشهر‌ها که به روایت دکتر منصور اسفندیاری بیات، سالانه ١٥٠‌ میلیون مترمکعب از آب‌های آهکی تجدیدنشدنی ما را برای آبیاری تفرجگاه‌های خویش به مصرف رسانده و شیراز را در آینده‌ای نزدیک به بیابان تبدیل خواهند کرد، گرسنه نیستند.

 

پرسش من این است: مسئولان این کشور، از سال ١٣٦٢، برای رفع فقر فرهنگی (کوته‌فکری)، به‌ویژه مدیریت آب و نجات زمین، چه کرده‌اند؟ ازدست‌دادن ذخایر چند ١٠ ‌هزار ساله آب‌های زیرزمینی و بیابانی‌شدن ‌میلیون‌ها هکتار، از آن تاریخ به این‌سو را باید به چه حسابی گذاشت؟ صداوسیمای توانای ما که با انتشار فرامین رهبری ‌میلیون‌ها نفر را به خیابان‌ها کشانده و عزم ملی ما را به جهانیان نشان می‌دهد، بدون تردید می‌تواند در کاهش کوته‌فکری (فقر فرهنگی) مؤثر باشد. چه خوب است که آقای دکتر کلانتری که از پشتیبانی رهبر معظم انقلاب برخوردارند، از طریق صداوسیما و دیگر سازمان‌ها، به فقرزدايی فرهنگی نیز بپردازند.

 

 

 

sharghdaily.ir
  • 38
  • 8
۵۰%
همه چیز درباره
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
هیثم بن طارق آل سعید بیوگرافی هیثم بن طارق آل سعید؛ حاکم عمان

تاریخ تولد: ۱۱ اکتبر ۱۹۵۵ 

محل تولد: مسقط، مسقط و عمان

محل زندگی: مسقط

حرفه: سلطان و نخست وزیر کشور عمان

سلطنت: ۱۱ ژانویه ۲۰۲۰

پیشین: قابوس بن سعید

ادامه
بزرگمهر بختگان زندگینامه بزرگمهر بختگان حکیم بزرگ ساسانی

تاریخ تولد: ۱۸ دی ماه د ۵۱۱ سال پیش از میلاد

محل تولد: خروسان

لقب: بزرگمهر

حرفه: حکیم و وزیر

دوران زندگی: دوران ساسانیان، پادشاهی خسرو انوشیروان

ادامه
صبا آذرپیک بیوگرافی صبا آذرپیک روزنامه نگار سیاسی و ماجرای دستگیری وی

تاریخ تولد: ۱۳۶۰

ملیت: ایرانی

نام مستعار: صبا آذرپیک

حرفه: روزنامه نگار و خبرنگار گروه سیاسی روزنامه اعتماد

آغاز فعالیت: سال ۱۳۸۰ تاکنون

ادامه
یاشار سلطانی بیوگرافی روزنامه نگار سیاسی؛ یاشار سلطانی و حواشی وی

ملیت: ایرانی

حرفه: روزنامه نگار فرهنگی - سیاسی، مدیر مسئول وبگاه معماری نیوز

وبگاه: yasharsoltani.com

شغل های دولتی: کاندید انتخابات شورای شهر تهران سال ۱۳۹۶

حزب سیاسی: اصلاح طلب

ادامه
زندگینامه امام زاده صالح زندگینامه امامزاده صالح تهران و محل دفن ایشان

نام پدر: اما موسی کاظم (ع)

محل دفن: تهران، شهرستان شمیرانات، شهر تجریش

تاریخ تاسیس بارگاه: قرن پنجم هجری قمری

روز بزرگداشت: ۵ ذیقعده

خویشاوندان : فرزند موسی کاظم و برادر علی بن موسی الرضا و برادر فاطمه معصومه

ادامه
شاه نعمت الله ولی زندگینامه شاه نعمت الله ولی؛ عارف نامدار و شاعر پرآوازه

تاریخ تولد: ۷۳۰ تا ۷۳۱ هجری قمری

محل تولد: کوهبنان یا حلب سوریه

حرفه: شاعر و عارف ایرانی

دیگر نام ها: شاه نعمت‌الله، شاه نعمت‌الله ولی، رئیس‌السلسله

آثار: رساله‌های شاه نعمت‌الله ولی، شرح لمعات

درگذشت: ۸۳۲ تا ۸۳۴ هجری قمری

ادامه
نیلوفر اردلان بیوگرافی نیلوفر اردلان؛ سرمربی فوتسال و فوتبال بانوان ایران

تاریخ تولد: ۸ خرداد ۱۳۶۴

محل تولد: تهران 

حرفه: بازیکن سابق فوتبال و فوتسال، سرمربی تیم ملی فوتبال و فوتسال بانوان

سال های فعالیت: ۱۳۸۵ تاکنون

قد: ۱ متر و ۷۲ سانتی متر

تحصیلات: فوق لیسانس مدیریت ورزشی

ادامه
حمیدرضا آذرنگ بیوگرافی حمیدرضا آذرنگ؛ بازیگر سینما و تلویزیون ایران

تاریخ تولد: تهران

محل تولد: ۲ خرداد ۱۳۵۱ 

حرفه: بازیگر، نویسنده، کارگردان و صداپیشه

تحصیلات: روان‌شناسی بالینی از دانشگاه آزاد رودهن 

همسر: ساناز بیان

ادامه
محمدعلی جمال زاده بیوگرافی محمدعلی جمال زاده؛ پدر داستان های کوتاه فارسی

تاریخ تولد: ۲۳ دی ۱۲۷۰

محل تولد: اصفهان، ایران

حرفه: نویسنده و مترجم

سال های فعالیت: ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۴

درگذشت: ۲۴ دی ۱۳۷۶

آرامگاه: قبرستان پتی ساکونه ژنو

ادامه
ویژه سرپوش