اين روزها جمله‌هايي كه با كلمه «ارز» ساخته مي‌شود معمولا حامل خبري نگران‌كننده هستند. خبر حذف ارز مسافرتي در روز گذشته هم بسياري از مسافران را در بازار ارز نگران كرد، هرچند ساعاتي بعد از انتشار مسوولان گفتند اين خبر شايعه‌اي بيش نيست و هنوز اين ارز طبق تعرفه‌هاي قبلي اعلام شده، به مسافران پرداخت مي‌شود، اما همچنان اين نگراني وجود دارد كه در روزهاي آينده اين شايعه تبديل به واقعيت شود.
گردشگري كه در طول اين سال‌ها يكي از نقاط اميد دولت براي حل مشكلات اقتصادي بود، اين روزها حال و روز خوشي ندارد. تورهاي ورودي يكي پس از ديگري لغو مي‌شوند، آژانس‌هاي مسافرتي بدهكارند و امكان تبادل ارز و فعاليت اقتصادي خارج از كشور را ندارند، تحريم‌ها باز مشكل‌ساز شده‌اند و از همه بيشتر تصميمات غير كارشناسي به اين شرايط بحراني دامن زده‌اند.
حرمت‌الله رفيعي، رييس هيات‌مديره انجمن صنفي دفاتر خدمات مسافرتي در مورد خبر حذف ارزهاي مسافرتي با شايعه دانستن اين خبر به «اعتماد» مي‌گويد: «بخشنامه‌اي به دست ما نرسيده، از دفاتر هم گزارش‌هايي رسيده كه طبق روال ارز مسافرتي پرداخت مي‌شود. هيچ منبع قانوني بخشنامه‌اي در اين رابطه ابلاغ نكرده است. از ابتدا پرداخت ارز مسافرتي اقدامي غيركارشناسي بود، اما تصميم به حذف آن هم غير كارشناسي و اشتباه است. ارزي براي مسافران در نظر گرفته شده اما به اين موضوع توجه نشده كه اين مسافر قبل از اينكه بخواهد از كشور خارج شود، به اين ارز نياز دارد تا هتل رزرو كند و خدمات خريداري كند و ويزا بگيرد.
دفاتر خدمات مسافرتي در اين مدت با چالش و معضل بزرگي مواجه بودند، بانك‌ها تحريم هستند، صرافي‌ها اجازه فعاليت ارزي ندارند، ارز در بازار غير رسمي قاچاق محسوب مي‌شود. ما به مسوولان پيشنهاد داديم تا براي رفع اين مشكل ارزي كه مي‌خواهند به مسافران پرداخت كنند در اختيار دفاتر قرار دهند يا از طريق دفاتر ابلاغ و پرداخت كنند، در اين صورت دفاتر مي‌توانند هزينه‌هاي جاري مسافران را پرداخت مي‌كنند. نگراني هم بابت تخلف وجود ندارد، تمام اينها مستندات قانوني دارد و مي‌توان بر عملكرد آنها نظارت كرد و هزينه كرد اين ارز قابل پيگيري است و دفاتر هم ملزم هستند مسير قانوني و شفافي را طي كنند تا ادامه كارشان با مشكل روبه‌رو نشود.»
رفيعي معتقد است اگر مسوولان نگران خروج ارز از كشور هستند، راه‌هاي ديگري هم وجود دارد: «براي جلوگيري از خروج ارز از كشور بهتر است خدمات ايرلاين‌هاي داخلي كه پرواز خارجي دارند را ارتقا دهند تا مسافران با ايرلاين‌هاي داخلي سفر خارجي داشته باشند، نه اينكه ايرلاين‌هاي داخلي نرخ پروازشان را بي‌رويه افزايش دهند كه مسافران داخلي ترجيح بدهند با ايرلاين خارجي سفر كنند.»
رييس هيات‌مديره انجمن صنفي دفاتر خدمات مسافرتي از نگاه‌هاي غيرتخصصي در حوزه مديريتي گردشگري گله‌مند است؛ نگاهي كه منجر به تصميماتي غيركارشناسي در اين حوزه مي‌شود: «ما تمام هشدارها را به مسوولان مربوطه داده‌ايم، اما گوش شنوايي براي اين حرف‌ها نبود. تبعات نداشتن گوش شنوا اين است كه در يك ماه گذشته حدود ٣٠ درصد دفاتر ما تعديل نيرو داشتند. اين تعديل نيرو باعث مي‌شود حجم زيادي از شاغلان اين صنعت سربار دولت شوند. در اين شرايط بحراني ما كه توقعي از مسوولان نداريم، اين توقعات حداقلي را هم كه مطرح مي‌كنيم باز توجهي به آن نمي‌شود. بدون مشورت با كارشناسان اين صنف قوانيني وضع مي‌كنند كه اين تبعات را به دنبال دارد. متاسفم از اينكه بخواهم بگويم اين تعديل نيرو به سمت ٥٠ درصد مي‌رود و به زودي شاهد تعطيلي دفاتر زيادي خواهيم بود و اين اتفاق خطرناك است.»
رفيعي در خصوص اخباري كه به نقل از مديران آژانس‌ها و راهنمايان گردشگري در خصوص كاهش شديد آمار تورهاي ورودي در فصل سفر به ايران منتشر شده است، مي‌گويد: «امسال بيش از ٥٠ درصد ريزش تور داشتيم، غالب تورهاي ورودي ما كنسل شده‌اند. در شرايطي كه ايران دارد اين امر طبيعي است به دليل اينكه كسي كه مي‌خواهد تورهاي ورودي را برگزار كند، بايد از طريق بانك‌هاي بين‌المللي هزينه تور را دريافت كند، توريست‌هايي كه به ايران مي‌آيند اغلب اروپايي هستند و توريست‌هاي اروپايي معمولا پول نقد به همراه ندارند و بايد از طريق سيستم بانكي كارهاي مالي خود را انجام دهند.
در زمان تحريم‌ها هم از طريق كشورهاي ثانوي پول تور را پرداخت مي‌كردند. وضعيت برجام تاثير مستقيم روي تورهاي ورودي ما داشت، سال ٩٦ نسبت به سال ٩٥ تورهاي ورودي ريزش داشت، امسال اما با اتفاقاتي كه افتاد به‌شدت ريزش داشتيم. بخشي از دليل اين لغو تورها سياسي است اما دليل عمده آن اين است كه نمي‌توانند از هيچ مجراي قانوني هزينه تور را پرداخت كنند.»
آژانس‌هاي مسافرتي در حال ورشكستگي هستند. اين جمله شايد در ميان اخبار بد اين روزها آنقدر كه بايد كسي را نگران نكند. وقتي هنوز بسياري معتقدند سفر يك كالاي لوكس است، وقتي هنور برخي اين اعتقاد را دارند كه گردشگري مذهبي مي‌تواند صنعت گردشگري ما را زنده نگه دارد در حالي كه كارشناسان معتقدند اين نوع از گردشگري هيچ عايدي مالي براي كشور ندارد. وقتي تاكيد بر گردشگري داخلي بين صحبت‌هاي مسوولان ديده مي‌شود و حتي اقدامي براي رونق گردشگري داخلي هم انجام نمي‌شود، خبر حذف ارز مسافرتي شايد از اهميت چنداني برخوردار نباشد. حتي اگر بشود با تدبير و تكيه بر علم روز گردشگري اقتصاد كشوري را كه جاذبه‌هاي بي‌نظيري در حوزه گردشگري فرهنگي و طبيعي دارد، از بحران نجات داد.
رييس هيات‌مديره انجمن صنفي دفاتر خدمات مسافرتي: «براي جلوگيري از خروج ارز از كشور بهتر است خدمات ايرلاين‌هاي داخلي كه پرواز خارجي دارند را ارتقا دهند تا مسافران با ايرلاين‌هاي داخلي سفر خارجي داشته باشند، نه اينكه ايرلاين‌هاي داخلي نرخ پروازشان را بي‌رويه افزايش دهند كه مسافران داخلي ترجيح بدهند با ايرلاين خارجي سفر كنند.»
- 11
- 6
