چندی پیش بود که وزارت منابع آب عراق با صدور اطلاعیه‌ای از سازمان‌های بین‌المللی ذی‌ربط خواست که برای خاموش کردن هورالعظیم به بغداد کمک کنند. همچنین این وزارتخانه همکاری میان ایران و عراق را برای افزایش ورودی آب به منطقه و کاهش مشکل خشکی آن درخواست کرده است. با وجود این، باید گفت که ایرانی‌ها به عقب‌نشینی عراقی‌ها عادت دارند، چراکه آنها منابع هورالعظیم را از آن خود می‌دانند و در زمان خشک شدن هور یا آتش گرفتنش دست برادری به سمت ایرانی‌ها دراز می‌کنند. این در حالی است که احتمال می‌رود عراقی‌ها در آتش‌سوزی هورالعظیم نقشی داشته باشند. آنچنان که براساس اعلام رئیس کمیته امنیت آب کمیسیون امنیت ملی بخشی از آتش‌سوزی‌های تالاب هورالعظیم عمدی است.
تالاب هورالعظیم در مرز ایران و عراق واقع شده و حدود یک سوم آن در ایران و دو سوم آن در کشور عراق است. با این حال بارها شاهد بودیم که آتش به جان هورالعظیم افتاده است، اما باید گفت که دود این آتش تنها به چشم ایرانی‌ها می‌رود. بنابراین عراقی توقع دارند که چون گذشته ایرانیان برای اطفای حریق هورالعظیم پا پیش بگذارند.
از سوی دیگر، برخی صاحبنظران هم بر این باورند که امکان دارد چوپانان در بخش عراقی هورالعظیم در گاومیش‌ها برای گرم کردن آب یا غذای خود آتش روشن کرده و منجر به آتش‌سوزی شده باشند. آنچنان که چندی پیش وحید حاجی‌علیخانی، معاون دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه در خوزستان گفت: در صورتی که آتش‌سوزی هورالعظیم عمدی باشد و مستنداتی در دست داشته باشیم و به وزارت خارجه ارائه کنیم، وزارت خارجه می‌تواند در این مورد علیه کشور عراق شکایت کند. با تمام این تفاسیر وقت آن رسیده که برای این مهم چاره‌اندیشی شود، چراکه مردم خطه اهواز با آتش‌سوزی هورالعظیم دچار بحران شده و مشکلی به مشکلات زیست محیطی‌شان افزوده شده است.
می‌توانیم از ترکیه شکایت کنیم
رئیس کمیته امنیت آب کمیسیون امنیت ملی مجلس گفت: نمی‌توانیم از ترکیه به دلیل سدسازی روی دجله و فرات شکایت کنیم. ابوالفضل حسن‌بیکی افزود: متاسفانه ترکیه سدهای زیادی در سرشاخه‌های دجله و فرات احداث کرده و این عامل باعث کم شدن خروجی آب از این کشور شده. با مسائلی که داعش در کشورهای عراق و سوریه به وجود آورده، مشکلات دوچندان شده و آب مورد نیاز هورالعظیم، هورالهویزه و هورالحمار تامین نمی‌شود و بخش اعظمی از این منطقه خشک شده است. او اظهار کرد: البته این آتش‌سوزی‌ها در گذشته هم وجود داشته است؛ یعنی نی‌ها در فصل گرم سال خشک می‌شوند و آتش می‌گیرند و مجددا در سال بعد می‌رویند یا اینکه در گذشته این نی‌ها توسط مردم جمع می‌شد و در موارد متعدد مورد استفاده قرار می‌گرفت.
حسن‌بیکی ادامه داد: در حال حاضر با توجه به ناامنی منطقه مردم کمتر برای جمع کردن نی‌ها به منطقه می‌روند و باقی ماندن انبوه نی‌ها باعث آتش‌سوزی شده است. وقتی آتش‌سوزی شدت می‌گیرد، به علت اینکه باد غالب از طرف شرق به غرب است، دود ناشی از آن شهرهای خوزستان ایران را فرامی‌گیرد. این نماینده مجلس اظهار کرد: در قسمت‌هایی از این منطقه مانند فرودگاه‌های عراق هنوز آمریکایی‌ها و انگلیسی‌ها و همچنین شرکت‌های خارجی که برای حفر چاه نفت در منطقه هستند، حضور دارند و درگیری هم بین مردم و این شرکت‌ها در جریان است، چراکه مشاهده می‌کنند ثروتشان از طرف این شرکت‌ها بلعیده می‌شود، اما خودشان از کمترین امکانات برخوردار نیستند.
او با بیان اینکه براساس پیگیری‌های ما بخشی از آتش‌سوزی‌های تالاب هورالعظیم عمدی است، گفت: عده‌ای در پی سوزاندن این نی‌ها هستند تا زمین‌ها را برای کشاورزی آماده کند. در بعضی مناطق هم گروه‌هایی که با هم درگیری دارند، نی‌ها را آتش می‌زنند تا به دولت مرکزی فشار بیاورند. حسن‌بیکی در مورد اینکه چرا ایران به ترکیه در مورد سدسازی‌های غیرمجاز روی دجله و فرات اعتراضی نمی‌کند، گفت: هیچیک از رودهایی که ترکیه روی آنها سد احداث کرده به ایران منتهی نمی‌شود. بنابراین اعتراض جمهوری اسلامی به ترکیه از منظر قانونی جایگاهی ندارد. دولت عراق و دولت سوریه باید به این رویه اعتراض داشته باشند. به گزارش خانه‌ملت، او افزود: در مورد رودخانه دجله و فرات کشور عراق باید از ترکیه شکایت کند. موردی که جمهوری اسلامی می‌تواند پیگیری کند این است که به دولت عراق فشار بیاورد که هرچه سریع‌تر آتش‌سوزی‌ها را اطفا کند که این کار را جمهوری اسلامی انجام می‌دهد.
مهار حریق هورالعظیم نیازمند رهاسازی آب
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان خوزستان درباره آتش‌سوزی مجدد در هورالعظیم گفت: شرایط در منطقه برای آتش‌سوزی مهیاست و این اطفا با زحمت بسیار و هزینه زیاد نمی‌تواند کفایت‌کننده باشد و باید اقدامات گسترده‌ای در عراق که مبدأ آتش‌سوزی است نیز انجام شود. احمد لاهیجان‌زاده با بیان اینکه آتش‌سوزی در هورالعظیم دوباره آغاز شده است، خاطرنشان کرد: دود ناشی از آتش‌سوزی باعث تعطیلی شهر هویزه شده است. در حال حاضر نیز آتش‌سوزی در یک محدوده ۲۰ هزار تا ۲۵ هزار هکتار اتفاق افتاده، اما اثرات آن بسیار بیشتر از این مناطق است، چراکه دودی که از آتش‌سوزی ایجاد می‌شود تا اهواز که ۹۰ کیلومتر با مرز فاصله دارد نیز رسیده است.
او با اشاره به راهکارهای اطفای حریق در هورالعظیم تصریح کرد: به‌جز آبپاش و استفاده از بالگرد و هواپیما راهکارهای دیگر مانند اقداماتی که از طریق زمینی بتوانیم آتش را اطفا کنیم نیز باید بررسی شود. البته باید عراق وارد میدان شود و خاکریز‌هایی را ایجاد کنند تا آتش‌سوزی مهار و کنترل شود. به گزارش ایلنا، او تاکید کرد: در حال بررسی هستیم تا ببینیم امکان رهاسازی آب در تالاب در بخش عراقی وجود دارد یا خیر.
ایران برای اطفای حریق قیمت تعیین کند
«ما نمی‌دانیم آتش‌سوزی تالاب هورالعظیم عمدی است یا سهوی. مساله این است که این آتش‌سوزی در داخل خاک عراق اتفاق افتاده است. اکنون نی‌ها خشک و رشد و تراکمش زیاد است و احتمال آتش‌سوزی وجود دارد.» اینها را اسماعیل کهرم، کارشناس محیط‌زیست به «آرمان» می‌گوید. به گفته کهرم خیلی جالب است. وقتی استفاده از آب، نی‌زار، ماهی، پرنده و خاک هورالعظیم برای کشاورزی مطرح است، منافع عراقی‌هاست و آنها ایرانی‌ها را راه نمی‌دهند.
حالا که آتش گرفته عراقی‌ها می‌گویند خودتان بیایید خاموش کنند. از روی بدشانسی هم به دلیل جهت باد، دود آتش‌سوزی به سمت اهواز، سوسنگرد، حمیدیه و... می‌رود و ایرانی‌ها عذاب می‌کشند. این در حالی است که آتش‌سوزی‌ها در قلمرو خاک عراق اتفاق می‌افتند. این کارشناس محیط‌زیست خاطرنشان می‌کند: باد مثل بادبزنی است که به منتقل کباب می‌زنند تا آتش را پراکنده کنند. متاسفانه اکنون خسارت دود و دم و نفسگیر شدن آن برای ایرانی‌هاست.
کهرم اضافه می‌کند: یکدفعه تالاب هورالعظیم آتش گرفت و ایران برای کمک دو فروند هلیکوپتر آبپاش فرستاد و آتش را خاموش کرد. به این صورت که هلیکوپترها باید مخزن آب پیدا می‌کردند، آن را پر از آب می‌کردند، روی آتش می‌پاشیدند و مجددا برمی‌گشتند. در آتش‌سوزی قبلی ۷۰ مرتبه این کار انجام شد تا آتش را خاموش کنند. این کارشناس محیط‌زیست توضیح می‌دهد: بنده فکر می‌کنم ایران باید از عراقی‌ها هزینه این عملیات را بگیرد، چراکه هلیکوپتر پرواز گران‌قیمت است و وقتی یک عملیات پرواز انجام می‌شود، برخی قطعات باید جدا شوند، وگرنه آنها را بیمه نمی‌کنند و اینگونه است که جان خلبان و همراهان به خطر می‌افتد. کهرم خاطرنشان می‌کند: ایران باید برای ماموریت‌های پروازی قیمت بگذارد و بگوید که ما فلان قیمت می‌گیریم تا آتش را خاموش کنیم. کما اینکه روسیه هم برای اطفای آتش در روسیه به هواپیماهای آمریکا پول داد.
نگین باقری
- 16
- 3
