جمعه ۰۵ اردیبهشت ۱۴۰۴
۰۹:۲۷ - ۲۹ آبان ۱۳۹۶ کد خبر: ۹۶۰۸۰۷۲۸۸
سایر حوزه های اجتماعی

وضعیت اضطراری، جامعه مضطر؛ بایسته‌های کمک به جوامع بحران زده

مدیریت بحران,اخبار اجتماعی,خبرهای اجتماعی,جامعه

عضو کمپین مردمی حمایت از زاگرس مهربان - اصطلاح «وضعیت اضطراری»، توصیفی از شرایط جامعه است که در آن به حسب شرایطی مانند جنگ، زلزله، سیل و پیشامدهای فوریتی کلان، توانایی عمل کنشگران به تعهدات حقوقی آن‌ها تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد. اگر دقت کنید، در اکثر قراردادهای کاری به این موضوع با عنوان «شرایط فسخ قرارداد» اشاره شده است.

 

توصیف وضعیت اجتماعی جامعه در این شرایط، یکی از ابزار های حاکمیت است که خود را محق ببیند بعضی تکالیف سیاسی مصرح در قانون اساسی را از خود رفع کند و برخی آزادی‌های اجتماعی را نیز محدود سازد. شاید به همین دلیل دانشمندان سیاسی می‌گویند میزان دموکراتیک بودن دولت‌ها را باید در نوع مدیریت بحران آن‌ها جست‌وجو کرد.

 

اینکه چه مقامی حق دارد وضعیت را اضطراری اعلام کند، چه تکالیفی را ساقط کند، چقدر این وضعیت را از نظر زمانی بسط بدهد، چندبار حق تمدید داشته باشد، مکانیزم عمل در اختیار چه نهادهایی باشد، رسانه‌های عمومی چه محدودیت‌هایی را تحمل کنند، نهادهای نظامی چقدر در سیاست دخیل شوند، حضور میدانی نهادهای نظامی و انتظامی و مقررات وضعی آن‌ها چه میزان باشد، ساختار تصمیم‌سازی برای عبور از فوریت پیش‌آمده چه تغییراتی می‌کند و مواردی از این دست، ازجمله شاخص‌هایی است که دموکراتیک بودن یک حکومت را مشخص می‌کند؛ چراکه در شرایط عادی همه حکومت‌ها ولو پادشاهی، سعی می‌کنند خود را دموکراتیک نشان دهند.

 

در این بین، حیات سیاسی برخی مدیران کشور در هر دسته و رسته‌ای این است که شرایط، عادی فرض نشود و در حالی که رهبر کشور با نفی توصیف وضعیت اضطراری، مدام کار، اقدام و عمل و وجدانِ کاری را توصیه می‌کند، عده‌ای با استمداد از توصیفات اضطراری، اولویت‌های خدمات‌رسانی به جامعه را تغییر می‌دهند و با تولید لیست بلندی از اقدامات ضربتی، قانون اساسی و حتی قوانین جاریه کشور را منقص می‌سازند.

 

بنابراین شاهدیم که جامعه بدون هیچ حادثه‌ای همیشه از «شاخص‌های استاندارد» عقب بوده است و هر موقع در این باره سوال می‌شود، منتقدان به سیاسی‌کاری متهم می‌شوند.

 

در خصوص زلزله در کرمانشاه نیز همین اتفاق افتاد و نه تنها از قوانین عدول شد بلکه از کلاسیک‌ترین رفتارهای مدیریت بحران عدول شد؛ نکته اول: کمیته مدیریت بحران تشکیل شد ولی تا به امروز یک بیانیه از او عمومی نشده است که اولاً بر بحرانی بودن یا نبودن شرایط صحه بگذارد؛ ثانیاً: هیچ برآورد دقیقی از خسارات قطعی، آتی، تهدیدات و فرصت‌ها ارائه نکرده است؛

 

ثالثاً: هیچ گزارش دقیقی از نیازهای آسیب‌دیدگان به شکل کارشناسی‌شده‌ای شناسایی، مدیریت و اطفا نشد، تا جایی که استاندار کرمانشاه به اعتراض می‌گوید خودش به توزیع محموله‌ها و ازسرگیری خدمات، نظارت میدانی می‌کند؛ رابعاً هیچ فهرستی از بایدها و نبایدهای عوامل داوطلب و نحوه سازماندهی آن‌ها منتشر نشده و تنها از مردم خواسته شد به صداوسیما و هلال‌احمر توجه کنند.

 

این ها مواردی است که اگر به درستی نگاه کنیم، نشان‌دهنده دلایل بی‌اعتمادی مردم به نهادهای عامل و همچنین تولید و تورم عوامل خودمختار داوطلب است. وقتی کمیته مدیریت بحران، کلاسیک‌ترین رفتارها را که بیانگر اشراف و کنترل شرایط است، از خود بروز نمی‌دهد؛ صداوسیما میدان امداد را به صحنه رپورتاژ آگهی تبدیل می‌کند و ناظران خودمختار داوطلب، مدام به زیبایی‌شناسی فاجعه می‌پردازند، چه انتظاری هست که خیال همه راحت باشد که فاجعه مهار شده است؟

 

در طول این چند روز، خبرنگاران، عوامل شخصی و افراد مختلفی که برای کمک رفته بودند، مدام با صداها و تصاویر غمگین همه را به قضاوتی ملی فراخواندند؛ طبیعی است که در این شرایط نظارتی بر هزینه‌ها صورت نمی‌گیرد؛ تصمیم‌سازی‌ها عنصر اعتمادزایی را کمتر لحاظ می‌کنند و به نفع اقدام ضربتی، تصمیم‌سازی مشارکتی به تصمیم‌سازی ضربتی تبدیل می‌شود. راستی در طول این بحران آیا یک خبر به نقل از اعضای شورا و روستاهای کرمانشاه مخابره شد؟ اگر نشد، اگر تصمیم‌سازی شورا معلق شد، نباید بپرسیم چرا؟

 

اینجاست که می‌بینیم روندی آغاز می‌شود که در آن شاهد تک‌ساحتی‌شدن نیازهای آسیب‌دیدگان هستیم. در حالی که بحران عاملیت، اعتماد و اجرا نیز گریبان‌گیرمان شده است، دعوایی نیز بر سر این شکل می‌گیرد که آیا نوار بهداشتی را بفرستند یا خیر! پیش از پتو، چادر و نوار بهداشتی، حتی پیش از خوراک و آب، باید ساختار تصمیم‌سازی را ترتیب بدهیم؛ تضمین‌های لازم برای بازگشت وضعیت مشارکتی و تخمین‌های دقیق برای عبور از بحران را ارائه دهیم.

 

یوسف فرهادی بابادی

 

 

hamdelidaily.ir
  • 11
  • 6
۵۰%
همه چیز درباره
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
هیثم بن طارق آل سعید بیوگرافی هیثم بن طارق آل سعید؛ حاکم عمان

تاریخ تولد: ۱۱ اکتبر ۱۹۵۵ 

محل تولد: مسقط، مسقط و عمان

محل زندگی: مسقط

حرفه: سلطان و نخست وزیر کشور عمان

سلطنت: ۱۱ ژانویه ۲۰۲۰

پیشین: قابوس بن سعید

ادامه
بزرگمهر بختگان زندگینامه بزرگمهر بختگان حکیم بزرگ ساسانی

تاریخ تولد: ۱۸ دی ماه د ۵۱۱ سال پیش از میلاد

محل تولد: خروسان

لقب: بزرگمهر

حرفه: حکیم و وزیر

دوران زندگی: دوران ساسانیان، پادشاهی خسرو انوشیروان

ادامه
صبا آذرپیک بیوگرافی صبا آذرپیک روزنامه نگار سیاسی و ماجرای دستگیری وی

تاریخ تولد: ۱۳۶۰

ملیت: ایرانی

نام مستعار: صبا آذرپیک

حرفه: روزنامه نگار و خبرنگار گروه سیاسی روزنامه اعتماد

آغاز فعالیت: سال ۱۳۸۰ تاکنون

ادامه
یاشار سلطانی بیوگرافی روزنامه نگار سیاسی؛ یاشار سلطانی و حواشی وی

ملیت: ایرانی

حرفه: روزنامه نگار فرهنگی - سیاسی، مدیر مسئول وبگاه معماری نیوز

وبگاه: yasharsoltani.com

شغل های دولتی: کاندید انتخابات شورای شهر تهران سال ۱۳۹۶

حزب سیاسی: اصلاح طلب

ادامه
زندگینامه امام زاده صالح زندگینامه امامزاده صالح تهران و محل دفن ایشان

نام پدر: اما موسی کاظم (ع)

محل دفن: تهران، شهرستان شمیرانات، شهر تجریش

تاریخ تاسیس بارگاه: قرن پنجم هجری قمری

روز بزرگداشت: ۵ ذیقعده

خویشاوندان : فرزند موسی کاظم و برادر علی بن موسی الرضا و برادر فاطمه معصومه

ادامه
شاه نعمت الله ولی زندگینامه شاه نعمت الله ولی؛ عارف نامدار و شاعر پرآوازه

تاریخ تولد: ۷۳۰ تا ۷۳۱ هجری قمری

محل تولد: کوهبنان یا حلب سوریه

حرفه: شاعر و عارف ایرانی

دیگر نام ها: شاه نعمت‌الله، شاه نعمت‌الله ولی، رئیس‌السلسله

آثار: رساله‌های شاه نعمت‌الله ولی، شرح لمعات

درگذشت: ۸۳۲ تا ۸۳۴ هجری قمری

ادامه
نیلوفر اردلان بیوگرافی نیلوفر اردلان؛ سرمربی فوتسال و فوتبال بانوان ایران

تاریخ تولد: ۸ خرداد ۱۳۶۴

محل تولد: تهران 

حرفه: بازیکن سابق فوتبال و فوتسال، سرمربی تیم ملی فوتبال و فوتسال بانوان

سال های فعالیت: ۱۳۸۵ تاکنون

قد: ۱ متر و ۷۲ سانتی متر

تحصیلات: فوق لیسانس مدیریت ورزشی

ادامه
حمیدرضا آذرنگ بیوگرافی حمیدرضا آذرنگ؛ بازیگر سینما و تلویزیون ایران

تاریخ تولد: تهران

محل تولد: ۲ خرداد ۱۳۵۱ 

حرفه: بازیگر، نویسنده، کارگردان و صداپیشه

تحصیلات: روان‌شناسی بالینی از دانشگاه آزاد رودهن 

همسر: ساناز بیان

ادامه
محمدعلی جمال زاده بیوگرافی محمدعلی جمال زاده؛ پدر داستان های کوتاه فارسی

تاریخ تولد: ۲۳ دی ۱۲۷۰

محل تولد: اصفهان، ایران

حرفه: نویسنده و مترجم

سال های فعالیت: ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۴

درگذشت: ۲۴ دی ۱۳۷۶

آرامگاه: قبرستان پتی ساکونه ژنو

ادامه
ویژه سرپوش