سه شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲
۰۸:۴۴ - ۳۰ مهر ۱۳۹۹ کد خبر: ۹۹۰۷۰۱۶۹۴
اخبار بازار خودرو

شمارش معکوس آزادسازی خودرو/ آیا افزایش قیمت دوباره خودرو در راه است؟

افزایش قیمت خودرو,اخبار خودرو,خبرهای خودرو,بازار خودرو
وزارت صمت طرحی تحت عنوان« عدالت در توزیع و واقعی کردن تقاضا» در دستور کار دارد.آنچه مشخص است در این طرح علاوه بر عرضه ۱۵۳ هزار دستگاه خودرو تا پایان سال، ایجاد محدودیت در تقاضای کاذب بازار با واقعی سازی قیمت مدنظر سیاست گذار خودرو قرار دارد. به این ترتیب تک نرخی کردن قیمت ها منجر به حذف سوداگری و دلالی در بازار خودرو خواهد شد.

وزارت صمت پس از برگزاری چندین جلسه با نمایندگان مجلس، برخی وزرا و همچنین مدیران و دست اندرکاران صنعت خودرو در نهایت اقدام به تدوین طرحی تحت عنوان« عدالت در توزیع و واقعی کردن تقاضا» کرده است. این خبر در شرایطی روز گذشته از سوی مهدی صادقی نیارکی، معاون امور صنایع وزارت صمت اعلام شد که عرضه ۱۵۳ هزار دستگاه خودرو تا پایان سال یکی از برنامه های این وزارت خانه برای پاسخ گویی به بخشی از تقاضای بازار عنوان شده است؛ هرچند او توضیح بیشتری درباره طرح واقعی کردن تقاضا و عدالت در توزیع خودرو نداده، اما اظهارات وی بیانگر برنامه ریزی و اقداماتی از سوی رزم حسینی وزیر صمت، برای ایجاد محدودیت در تقاضای کاذب بازار است. پیش از این نمایندگان کمیسیون صنایع و معادن مجلس در طرح تحول صنعت و بازار خودرو با الزام خودروسازان به عرضه محصولات خود در بورس کالا اولین قدم را برای واقعی کردن تقاضا در بازار خودرو برداشتند.

این در شرایطی است که بررسی و درنهایت قانونی شدن طرح مجلس به زمان زیادی نیاز دارد؛ به همین علت وزارت صمت تا تصویب طرح مذکور اقداماتی برای توزیع عادلانه و حذف تقاضای کاذب را در دستور کار قرار داده است. ولی با وجود میلیون ها تقاضای کاذب که به واسطه استفاده از رانت فاصله قیمتی کارخانه و بازار شکل گرفته، وزارت صمت چگونه قادر خواهد بود خودرو را به متقاضیان واقعی تحویل دهد نه سوداگران ودلالان بازار؟ آنچه مشخص است تقاضای واقعی خودرو در ایران طبق اظهارات کارشناسان و دست اندرکاران صنعت خودرو بیش از ۸۰۰ هزار دستگاه نیست. این در شرایطی است که با صدور هر اطلاعیه ای از سوی خودروسازان مبنی بر فروش فوق العاده بیش از ۳ میلیون نفر به یکباره متقاضی خرید خودرو می شوند. واضح است که بخش اعظم این تقاضا کاذب و تنها برای استفاده از رانت تفاوت قیمتی کارخانه و بازار شکل گرفته است. اما مسبب رانت موجود در بازار نیز تنها تصمیم سازان و سیاست گذارانی هستند که قیمت گذاری دستوری را به صرف حمایت از تولیدکننده ومصرف کننده خودرو در دستور کار دارند. حال آنکه این اقدام از یکسو به زیان انباشته و ضرر تولید خودروسازان افزوده و از سوی دیگر مصرف کنندگان را هم از دستیابی به خودرو محروم کرده است.

دراین بین تنها دلالان و واسطه گران از قیمت گذاری دستوری خودرو نفع می برند و نهایت استفاده را از التهابات شکل گرفته در بازار می برند. حال به نظر میرسد که برنامه وزارت صمت مبنی بر واقعی کردن تقاضا هم باید از مسیر حذف قیمت گذاری خودرو باشد. همانطور که عنوان شد معاون وزیر توضیحی درمورد طرح« عدالت در توزیع و واقعی کردن تقاضا» نداده. این در شرایطی است که به احتمال زیاد تغییر مرجع قیمت گذاری و واقعی کردن قیمت محصولات تولیدی مدنظر سیاست گذار خودرو است.

آنچه مشخص است تک نرخی کردن قیمت ها در بازار کمک زیادی به حذف سوداگران بازار و همچنین عرضه خودرو به متقاضیان واقعی خواهد کرد. اگر قیمت خودرو در کارخانه و بازار تک نرخی شود، رانت موجود در بازار نیز حذف و واسطه گران انگیزه ای برای دادوستد خودرو نخواهند داشت. اما تک نرخی شدن نیز خود نیازمند الزاماتی است؛ از جمله حذف قیمت گذاری دستوری و درنهایت تعیین قیمت در حاشیه بازار. هر چند مجلس و دولت مخالف قیمت گذاری خودروسازان هستند، اما آنچه مشخص است تعیین قیمت در حاشیه بازار میتواند مسیری برای حذف دلالان و تحویل خودرو به متقاضیان واقعی باشد؛ حال آنکه محصولات تولیدی با قیمت گزافی نیز به دست مشتریان واقعی خواهد رسید.

به نظر میرسد وزارت صمت تصمیم دارد که خودرو را به متقاضیان واقعی تحویل دهد که امکان مالی نیز برای خرید داشته باشند.

میزان تقاضای واقعی

همان طور که عنوان شد واقعی کردن تقاضا در بازار خودرو پس از التهابات بازار بارها مورد توجه سیاست گذار خودرویی قرار گرفته است. سیاست گذار کلان خودرو به دنبال این است که التهابات موجود در بازار خودرو را با شناسایی متقاضیان واقعی و اخراج تقاضای غیر مصرفی محقق کند؛ اما این سؤال مطرح می شود که در شرایط فعلی میزان تقاضای واقعی بازار خودرو چه میزان است؟

در این ارتباط چندی پیش سعید زرندی، معاون طرح و برنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت نیاز واقعی بازار خودرو در شرایط کنونی را یک میلیون دستگاه و حداکثر یک میلیون و ۱۰۰ هزار دستگاه بیان کرده بود. این مقام صنعتی تشکیل صف های چندمیلیونی برای شرکت در طرح های فروش فوق العاده خودروسازان را نشان دهنده وجود تقاضای غیر مصرفی عنوان کرد.

اما کارشناسان خودرو کف اعلامی برای تقاضای واقعی توسط این مسئول صنعتی را بعنوان سقف در نظر گرفته اند. آنها معتقدند حداکثر تقاضای واقعی در بازار ایران عددی حول و حوش ۸۰۰ هزار دستگاه است و باقی تقاضا به صورت کاذب در بازار شکل گرفته است. حال بازگردیم به بازار کنونی خودرو که به دلیل سرریز تقاضاهای دو سال گذشته بیش از ۸۰۰ هزار دستگاه عنوان می شود. در سال ۹۶ که هنوز سایه تحریم ها روی سر خودروسازی کشور سنگینی نکرده بود و وضعیت کلان اقتصادی کشور آرام بود، شرکت های خودروساز نزدیک به یک میلیون و ۴۰۰ هزار دستگاه خودرو تولید کردند؛ ولی برای فروش محصولات تولیدی خود با چالش های گوناگون روبه رو بودند و نتوانستند تولیدات خود را به راحتی به فروش برسانند. مدیران خودروساز در آن مقطع چاره کار را در فروش قسطی و ارا ئه تسهیلات به مشتریان دیدند.

به این ترتیب با توجه به شرایط حاکم بر اقتصاد کشور و ضعیف شدن قدرت خرید مصرف کنندگان چنانچه سیاست گذار خودرویی بتواند تقاضا به قصد سرمایه گذاری را از بازار خودرو خارج کند و در کف بازار تنها تقاضای واقعی باقی بماند، نیازی بیش از ۸۰۰ هزار دستگاه در بازار وجود نخواهد داشت. البته این رقم بدون در نظر گرفتن تقاضای مصرفی مربوط به سرریز سال های ۹۷ و ۹۸ است که تولید خودروسازان با افت همراه بود و نتوانستند نیاز واقعی بازار را بطور کامل پوشش دهند.

مسیرهای ممکن برای واقعی کردن تقاضا

واقعی کردن تقاضا و ایجاد عدالت در توزیع در شرایطی مورد توجه مدیران ارشد وزارت صمت بعنوان سیاست گذار کلان خودرو قرار گرفته است که به نظر میرسد برای تحقق آن ابزار چندانی در اختیار سیاست گذاران خودرویی قرار ندارد.

سعید مدنی، مدیر عامل پیشین خودروسازی سایپا در این ارتباط به« دنیای اقتصاد» می گوید در یک اقتصاد دولتی صحبت از برنامه ریزی برای ایجاد عدالت در بازار در حد حرف باقی می ماند و هیچ گاه عملیاتی نخواهد شد. این کارشناس خودرو ادامه می دهد:در حال حاضر اقتصاد کلان کشور به ویروس تورم مبتلا شده است. در این شرایط برنامه ریزی برای کنترل بازار و واقعی کردن تقاضا اگر نگوییم غیر ممکن ، خیلی سخت و پرچالش خواهد بود.

مدیرعامل پیشین سایپا معتقد است:در شرایط فعلی اگر سیاست گذار کلان خودرو به دنبال این است که عدالت در توزیع و واقعی کردن تقاضا را محقق کند باید تمرکز خود را روی افزایش تولید قرار دهد. این کارشناس خودرو می گوید:سیاست گذار خودرویی پیش از برنامه ریزی برای بازار با یک نگاه دقیق وضعیت تولید را رصد کند چنانچه مسئولان ارشد وزارت صمت بتوانند چالش های موجود در مسیر تولید را برطرف کند، بالا رفتن راندمان تولید در شرکت های خودروساز سبب خواهد شد تا بازار از این مسیر تنظیم شود.

مدنی تأکید می کند:از مسیر افزایش تولید و تنظیم شدن بازار متناسب با رشد تولید نمودار قیمت ها نزولی می شود و همین مسئله باعث خواهد شد تا تعداد بیشتری از متقاضیان امکان خرید خودرو داشته باشند. این کارشناس خودرو هموار کردن مسیر خروج دولت از خودروسازی و همچنین ایجاد بازار رقابتی را از دیگر مسیرهایی می داند که میتواند به عدالت در توزیع خودرو منجر شود.

مدنی معتقد است که حضور دولت در پروسه تولید و در ادامه تلاش برای مدیریت بازار از طریق نهادهای نظارتی گوناگون نه تنها کمکی نمی کند بلکه تا چه میزان آسیب زا می تواند باشد.

فربد زاوه کارشناس خودرو نظری متفاوت از مدنی دارد. زاوه به خبرنگار ما می گوید:اگر بخواهیم برنامه سیاست گذار خودرویی درباره توزیع عدالت محور و واقعی کردن تقاضا را در یک جمله تعریف کنیم این مساله از مسیر افزایش قیمت در مبدا محقق خواهد شد. این کارشناس خودرو ادامه می دهد:در حال حاضر شاهد هستیم که با قیمت های اعلامی در فروش های فوق العاده خودروسازان صف میلیونی برای چند هزار دستگاه خودرو ایجاد می شود اما هنگامی که به بازار مراجعه می کنیم هیچ کدام از افرادی که در فروش فوق العاده خودروسازان ثبت نام کرده اند را مشاهده نمی کنیم و بازار در رکود کامل قرار دارد. زاوه دلیل این اتفاق را استفاده از رانت موجود میان قیمت کارخانه و بازار عنوان می کند.

این کارشناس خودرو معتقد است اگر سیاست گذار خودرویی به دنبال واقعی کردن تقاضا است میتواند با به رسمیت شناختن قیمت بازار این مسئله را محقق کند.

به اعتقاد زاوه با یکی کردن قیمت کارخانه و بازار دیگر شاهد تشکیل صف های میلیونی برای توزیع چند هزار دستگاه خودرو نخواهیم بود و این اتفاق همان واقعی کردن تقاضای مدنظر سیاست گذار خودرویی خواهد بود، زیرا تنها افرادی در فروش های فوق العاده شرکت می کنند که علاوه بر نیاز واقعی برای خودرو سرمایه مورد نیاز را نیز در اختیار داشته باشند.

البته این کارشناس خودرو معتقد است شاید مدیران ارشد صمت در مصاحبه ها از این گونه اظهارنظرها داشته باشند اما در عمل حاضر به به رسمیت شناختن قیمت های بازار و واقعی کردن تقاضا از این مسیر نخواهند بود.

احمد نعمت بخش، دبیر انجمن خودروسازان نیز با زاوه موافق است. نعمت بخش به خبرنگار ما می گوید:اگر سیاست گذار خودرویی به دنبال مشخص کردن تقاضای واقعی باشد، حذف چندنرخی قیمت خودرو می تواند سریع ترین راه ممکن باشد.

دبیر انجمن خودروسازان ادامه می دهد:در حال حاضر شاهد هستیم که دو قیمت برای هر یک از محصولات شرکت های خودروساز وجود دارد. یک قیمت که به صورت دستوری توسط شورای رقابت به مدیران خودروساز دیکته می شود و یک قیمت بازار. نعمت بخش همین فاصله قیمتی میان کارخانه و بازار را اصلی ترین دلیل برای حضور میلیونی متقاضیان در طرح های فروش فوق العاده خودروسازان می داند و می گوید:چنانچه سیاست گذار خودرویی قیمت های موجود در بازار را ملاک قرار دهد و به مدیران خودروساز اجازه دهد تا قیمت های حاشیه بازار را در طرح های فروش خود اعمال کنند، این مساله خود به خود به ریزش تقاضای کاذب و واقعی شدن تقاضا کمک می کند.

به گفته نعمت بخش، طبق تحقیقی که در مرکز تحقیقات استراتژیک دو خودروساز بزرگ کشور صورت گرفته است، در حال حاضر تقاضای واقعی بازار خودروی کشور عددی حول و حوش ۸۰۰ هزار تقاضا را نشان می دهد.

دبیر انجمن خودروسازان با ملاک قرار دادن رقم ذکرشده می گوید:هنگامی که شاهد هستیم چند میلیون نفر برای توزیع چند هزار دستگاه خودرو به سایت های فروش خودروسازان هجوم می آورند، مشخص است که تمام این افراد نیاز به خودرو ندارند و بخش قابل توجهی از آنها تنها برای استفاده از رانت موجود در فاصله قیمتی کارخانه و بازار و حفظ ارزش دارایی ریالی خود در این طرح ها حضور پیدا می کنند. نعمت بخش تأکید می کند:تک نرخی شدن قیمت ها علاوه بر ریزش تقاضای کاذب و واقعی شدن تقاضا سبب خواهد شد تا بالانسی میان توان تولیدی خودروسازان در شرایط فعلی و تقاضای بازار ایجاد شود و همین مسئله کمک فراوانی به ایجاد آرامش در بازار خواهد کرد.

donya-e-eqtesad.com
  • 14
  • 2
۵۰%
همه چیز درباره
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
علی نصیریان بیوگرافی علی نصیریان؛ پیشکسوت صنعت بازیگری ایران

تاریخ تولد: ۱۵ بهمن ۱۳۱۳

محل تولد: تهران

حرفه: بازیگر، نویسنده و کارگردان

آغاز فعالیت: ۱۳۲۹ تاکنون

تحصیلات: دانش آموخته مدرسه تئاتر در رشته هنرپیشگی

ادامه
رودریگو هرناندز بیوگرافی «رودریگو هرناندز»؛ ستاره ای فراتر از یک فوتبالیست | هوش و تفکر رمز موفقیت رودری

تاریخ تولد: ۲۲ ژوئن ۱۹۹۶

محل تولد: مادرید، اسپانیا

حرفه: فوتبالیست 

پست: هافبک دفاعی

باشگاه: منچسترسیتی

قد: ۱ متر ۹۱ سانتی متر

ادامه
بیژن بنفشه خواه بیوگرافی بیژن بنفشه خواه بازیگر خوش سابقه سینمای ایران

تاریخ تولد: ۱ فروردین ۱۳۵۲

محل تولد: دروازه شمیران، تهران، ایران

حرفه: بازیگر

آغاز فعالیت: ۱۳۷۳

تحصیلات: فارغ‌التحصیل رشته نمایش از دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد

ادامه
یان کوم بیوگرافی یان کوم؛ بنیانگذار برنامه واتس اپ

تاریخ تولد: ۲۴ فوریه ۱۹۷۶

محل تولد: اوکراین، کی یوف

ملیت: آمریکایی

حرفه: تاجر، برنامه نویس، کارآفرین

دلیل شهرت: راه اندازی واتساپ

ثروت: ۱۵/۱ میلیارد دلار

ادامه
جلال الدین مارشاریپوف بیوگرافی جلال الدین مارشاریپوف بازیکن قوی ازبکی

تاریخ تولد: ۱ سپتامر ۱۹۹۳

محل تولد: گرگانج، ازبکستان

حرفه: فوتبالیست

پست: وینگر

باشگاه کنونی: استقلال تهران

قد: ۱ متر ۷۲ سانتی متر

ادامه
بیوگرافی و اشعار عثمان بختیاری زندگینامه عثمان بختیاری شاعر سده پنجم و ششم

تاریخ تولد: بین سال های ۴۵۷ تا ۴۶۹ هجری قمری

ملیت: ایرانی

زمینه فعالیت: شاعر و حماسه سرا

آثار: شهریار نامه - هنرنامه یمینی

وفات: بین سال‌ های ۵۱۲ تا ۵۴۸

ادامه
ابو حتوف بن حارث انصاری زندگینامه ابوحتوف بن حارث انصاری از دشمنی با امام علی تا شهادت در کربلا

محل زندگی: کوفه

دوران زندگی: همزمان با دوران زندگی امام حسین (ع)

از یاران: امام حسین (ع)

شهادت: روز دهم محرم

ابو حتوف بن حارث انصاری در سپاه عمر سعدزندگینامه ابو حتوف بن حارث انصاری

ادامه
محمد نادری بیوگرافی محمد نادری بازیگر سینما و تلویزیون

تاریخ تولد: ۱۰ تیر ۱۳۵۷

محل تولد: اردبیل

حرفه: بازیگر، فیلمنامه نویس، صدا پیشه، مجری

تحصیلات: کارشناسی ارشد کارگردانی تئاتر از دانشگاه تربیت مدرس

آغاز فعالیت: ۱۳۸۸ تاکنون

ادامه
محمد بن راشد آل مکتوم بیوگرافی محمد بن راشد آل مكتوم حاکم موفق دبی

تاریخ تولد: ۱۵ ژوئیه ۱۹۴۵

محل تولد: دبی

ملیت: امارات متحده عربی

لقب: والاحضرت شیخ محمد

حرفه: حاکم دبی

ادامه
ویژه سرپوش