شهرستان نیریز در ۲۲۰كیلومتری شهر شیراز قرار دارد. شرقیترین شهر استان فارس و هم مرز با استانهای كرمان و یزد.
پیش از این نیریزِ ۱۱۳ هزار نفری را با سنگهای چینی، مرمریت و كرومیت میشناختند و برخیها اینجا را بهشت زمینشناسی میدانند. وجود معادن مختلف سبب شده تا نیریز به عنوان یك شهر سنگ در فارس و حتی كشور شناخته شده باشد، اما اینها تا زمانی مطرح بود كه حادثه اتوبوس سربازان رخ نداده بود!
بامداد دوم تیر ۱۳۹۵، ۴۵ سرباز كه دوره آموزشی خود را در مركز آموزشی ۰۵ كرمان به پایان رسانده بودند از گردنه پر پیچ و خم و حادثهخیز لایرز با اتوبوسی فرسوده به زیر میآمدند. برخی از آنها در خواب ناز بودند و تعدادی نظارهگر تاریكی جاده و گردنه خطرناكی كه قرار بود تمام شود و آنها را به مقصد برساند. شاید هیچكدام از آنها فكر نمیكردند كه خط پایان زندگیشان همین گردنه باشد.
در یك چشم به هم زدن، ۴۵ سرباز به همراه راننده، كمك راننده و هشت مسافر قاچاق از جاده خارج و به گردنه مرگبار لایرز سرازیر شدند.
حادثه ملی
۲۱ كشته این حادثه سبب شد مرگ آنان به یك حادثه ملی تبدیل شود و در جای جای كشور و بهخصوص در فضای مجازی نام نیریز در صدر قرار گیرد.
#«سرباز» بیشترین بازدیدها را در فضای مجازی از آن خود كرد و مردم با پیامهای مجازی و تجمعهای حضوری یاد سربازان قربانی را گرامی داشتند.
افرادی بودند كه در میادین «سرباز» در شهرها ایستادند و به سربازان پر كشیده ادعای احترام كردند. نیریزیها هم به گردنه لایرز رفتند و به یاد كشتهشدگان، شمع افروختند...
۳ سال بعد ...
حالا سه سال و بیش از یك ماه از آن روز میگذرد، اما آن روزها یعنی سه سال پیش، همه حساس شده بودند كه چرا این گردنه پرخطر دارای دو لاین جداگانه نیست. مسألهای كه مسؤولان شهرستانی از امام جمعه و فرماندار گرفته تا رؤسای مختلف اداره راه فریاد برمیآورند، اما مسؤولان عالیرتبه میگفتند كه بودجه نداریم و باید همین جاده را ایمنسازی كرد و به فكر جاده دوم نبود!
نماینده مردم نیریز و استهبان در آغازین روزهای این حادثه گفت: این مسیر مورد تأیید نیست. اگر یك بررسی با حضور كارشناسان انجام شود، متوجه خواهید شد در همین مكانی كه حادثه رخ داده، كوه رانش دارد و در همین مكان یك میلیون متر مكعب خاكریزی شده است و اگر بارندگی زیادی رخ دهد این جاده رانش میكند و در سالهای گذشته هم همین مسیر مصیبتهای فراوانی را به وجود آورده و مسؤولان هیچ عكسالعملی از خود نشان ندادند.
به گفته اصغر مسعودی، این جاده در زمان پیش از انقلاب احداث شده و همه میدانند بر اساس رانتی به وجود آمد كه برخی مسؤولان این حوزه با دربار داشتند و اگر اینگونه نشده بود مسیری با ۲۰ كیلومتر راه كوتاهتر، خطرات كمتر و عدم مشكل رانش زمین وجود داشت كه میشد از آن بهره گرفت.
این گردنه پرخطرِ جانگیر بارها با سقوط خودروهای سبك و سنگین خبرساز شده بود، اما بزرگی خبر آن از مرزهای استان عبور نمیكرد و همین امر سبب میشد بودجهای برای آن اختصاص پیدا نكند؛ ولی پس از آنكه حادثه سربازان یكباره یك تراژدی غمگین را رقم زد آن وقت اعتباری ملی گرفت.
پس از این حادثه رهبر معظم انقلاب پیامی را صادر كردند و خواستار تسریع در احداث مسیر دوم جاده شدند. پس از آن رئیسجمهور و وزرا هم بر این مسأله تأكید كردند و خود به خود این گردنه به یك مسأله ملی تبدیل شد.
وعدههایی كه به بنبست رسید
احداث مسیر دوم گردنه لایرز با قدرت آغاز شد و مسؤولان استانی وعده دادند تا كمتر از یك سالونیم كار تعریض و بهسازی گردنه به اتمام برسد، اما مسائلی همچون مشكلات اقتصادی سبب شد تا پیمانكار روزبهروز از تعهدات خود بكاهد و كار به جایی رسید كه پیمانكار آخرین تجهیزات خود را مرداد سال گذشته از مسیر دوم جمعآوری و عملا لایرز بهرغم تأكیدات همه مسؤولان به تعطیلی كشانده شد.
بدهی ۳۵ میلیاردی
پیمانكار اعلام كرد اگر طلب میلیاردی او از دولت پرداخت نشود دیگر توانایی اتمام كار را ندارد؛ طلبی كه ۳۵ تا ۴۰ میلیارد تومان اعلام شده.
پس از آن تكاور مدیركل وقت راه و شهرسازی فارس از این گردنه استراتژیك بازدید كرد. نماینده حوزه انتخابیه نیریز و استهبان هم جلسات متعددی را با وزیر راه و شهرسازی برگزار كرد تا بتواند بخشی از مطالبات پیمانكار را پرداخت كند.
اما به نظر میرسد بهرغم تأمین بخشی از بدهیهای پیمانكار كه حدود ۹ میلیارد تومان تخمین زده میشود، احداث این گردنه كه بخش عمدهای از آن تا قبل از آسفالتریزی آماده شده، قرار نیست عملیاتی شود.
و دوباره سكوت ...
بحث نبود اعتبارات هم در این میان سبب شد تا حساسیت رسیدگی به این مسیر كمرنگ شود و حتی زمانی كه نماینده مردم نیریز و استهبان در مجلس شورای اسلامی در نطقی انتقادی خطاب به وزیر گفت كه فارس درصدر تصادفات منجر به مرگ قرار دارد و راهها و گردنههای نیریز همچنان خانوادهها را داغدار میكند و باید سریعتر گردنه لایرز تكمیل شود، جوابی برای آن یافت نشد.
به یاد داشته باشیم با توجه به اینكه این گردنه یك مسیر ترانزیت بین استانی است و كامیونهای چند كارخانه صنعتی از این مسیر عبور میكنند از جمله سیمان خاكستری، سیمان سفید و فولاد غدیر نیریز و همچنین گلگهر نمیتوان چندان بیتفاوت از این مسأله عبور كرد.
بزرگی نام سربازان نشان دهنده عمق فاجعه بود، اما به یاد داشته باشیم كه این گردنه در مسیری پرحادثه قرار دارد كه هر روز آبستن تصادفی است كه میتواند خانوادههایی را داغدار كند.
- 15
- 1
