حذف ۲۱ هزار متقاضی واجد شرایط از اقدام ملی مسکن/ناتوانی در تامین آورده متقاضی یا بی‌اعتمادی به «تدبیر»؟

به گزارش مشرق، پس از بارها تمدید مدت زمان آورده نخستین متقاضیان در طرح اقدام ملی مسکن، بالاخره این زمان به اتمام رسید و بخشی از متقاضیانی که آورده ۴۰ میلیون تومانی خود را تا تاریخ معین شده تکمیل نکردند، از این طرح کنار گذاشته شدند.

در همین ارتباط، محمود محمودزاده، معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی در بیان آمار افرادی که از طرح اقدام ملی حذف شده اند، گفت:« ۲۰ هزار و ۸۳۱ متقاضی که آورده خود را در مدت تعیین شده تکمیل نکرده بودند، از طرح اقدام ملی کنار گذاشته شدند.»

* ۲۱ هزار متقاضی واجد شرایط طرح اقدام ملی از طرح کنار گذاشته شدند

کل واحدهای در نظر گرفته شده طرح اقدام ملی مسکن ۴۰۰ هزار واحد مسکونی بود که قرار است تا پایان دولت دوازدهم به متقاضیان تحویل شود. از سوی دیگر حذف حدود ۲۱ هزار نفر از این طرح بیانگر آن است که تا اینجای کار ۲۱ هزار خانوار واجد شرایط و دارای فرم« ج» سبز، در تکمیل آورده ۴۰ میلیون تومان ناتوان بوده و از این طرح کنار گذاشته شده اند.

نکته قابل تامل آن است که به راستی چرا این افراد از ثبت نام واحدهای طرح اقدام ملی ناکام مانده اند؟

بررسی این سؤال شامل در نظر گرفتن جوانب متعددی است که در این گزارش قصد پرداختن به آنرا داریم؟

* اقشار کم درآمد، ناتوان در خرید واحدهای مسکونی طرح اقدام ملی

مسئله اولی که میتواند دلیل اصلی ناتوانی ۲۱ هزار خانوار به منظور تکمیل آورده اولیه طرح اقدام ملی باشد، قیمت واحدهای مسکونی این طرح است. به استناد جزئیات ارائه شده از این طرح، ساخت واحدهای مسکونی طرح اقدام ملی به ۲ شیوه مشارکتی و شیوه استفاده از واسطه مدیریتی ساخته می شود.

در شیوه مشارکتی، به دلیل سهیم شدن سازنده در مالکیت واحدهای مسکونی این خانه ها به ارزش روز به دست متقاضیان میرسد و به همین علت ثبت نام در این واحدها برای مردم جذابیتی ندارد، از سوی دیگر واحدهای طرح اقدام ملی که به شیوه استفاده از واسطه مدیریتی ساخته می شود و زمین به صورت اجاره ۹۹ ساله و با قیمت بسیار ناچیز به دست متقاضی میرسد ، نیز با هزینه ساخت قابل توجهی روانه بازار می شود.

در همین راستا، حمید بهزادی، کارشناس حوزه مسکن، با اشاره به اینکه ، هزینه ساخت واحدهای مسکونی طرح اقدام ملی بدون درنظر گرفتن سود سازند، معادل ۳ میلیون و ۹۵۸هزار تومان برای هر متر مربع برآورد می شود، گفت:« وزارت راه و شهرسازی در این طرح نتوانسته است، حتی هزینه بیمه را کاهش دهد و قیمت ساخت این واحدهای مسکونی معادل قیمت ساخت واقعی خواهد بود.»

این کارشناس در تشریح اینکه یک واحد مسکونی ۷۵ متری طرح اقدام ملی در بهترین حالت، ۳۰۰ میلیون تومان ارزش دارد، گفت:« طبیعی است که بسیاری از دهک های کم درآمد توان پرداخت این هزینه برای مسکن را ندارن و با وجود دارا بودن شرایط لازم برای این طرح در تامین هزینه ها ناتوان می مانند.»

کارشناسان حوزه مسکن، در حالی این طرح را نامناسب برای دهک های کم درآمد تلقی می کنند که وزیر راه و شهرسازی پیش تر گفته بود:« جامعه هدف ما در طرح اقدام ملی مسکن چهار دهک، شاملِ دهک های ۳، ۴ و ۵ و ۶ هستند در برخی از استان ها دهک ۷ هم افزوده می شود.»

* بدقولی وزارت راه و شهرسازی و بی اعتمادی مردم

یکی دیگر از عواملی که زمینه تکمیل نکردن آورده اولیه مردم در طرح اقدام ملی را فراهم آورد، بدقولی مسئولان این وزارتخانه در تکمیل طرح مسکن مهر و همچین تعیین زمان پایان ساخت طرح اقدام ملی است.

۱۹ آذرماه سال ۹۷، محمد اسلامی که به تازگی سکان وزارت راه و شهرسازی را از دست عباس آخوندی گرفته بود، ضمن اشاره به جزئیات طرح جدید دولت اعلام کرد :« برنامه این وزارتخانه در بخش مسکن ساخت ۴۰۰ هزار واحد تا پایان برنامه ششم یعنی تا پایان سال۹۹ است.»

 ۲۲ ماه پس از اینکه وزیر راه و شهرسازی خبر ساخت ۴۰۰ هزار واحد مسکونی طرح اقدام ملی تا پایان سال ۹۹ را اعلام کرد ، این بار پایان سال ۱۴۰۰ را به عنوان زمان اتمام پروژه طرح اقدام ملی مسکن اعلام کرد و گفت:« تا چند روز آینده اولین پروژه مسکن ملی با حضور رییس جمهوری افتتاح می شود و به مردم قول می دهیم که این پروژه تا پایان سال ۱۴۰۰ به اتمام برسد.»

در آخرین اظهار نظر پیرامون تاریخ اتمام طرح اقدام ملی مسکن، معاون جدید وزیر راه و شهرسازی با اعلام اینکه این پروژه ها طبق برنامه زمانی در جریان است، تاکید کرد:« از تمامی مدیران استانی و ستاد می خواهم، با پیگیری مستقیم بتوانند مسائل را حل کنند، تا بتوانیم قولی که به مردم داده ایم را عملی کنیم و این طرح را تا پایان شهریور ۱۴۰۱ به بهره برداری برسد.»

طبیعی است، زمانی که زمان اتمام این طرح تا کنون ۳ بار توسط مسئولان وزارت راه و شهرسازی تغییر کند، مردم اعتماد خود نسبت به طرح اقدام ملی را از دست داده و نگران آورده های خود می شوند.

با توجه به دلایل مطرح شده پیرامون قیمت واحدهای مسکونی در طرح اقدام ملی و همچنین بدقولی دامنه دار مسئولان این وزارتخانه در دولت یازدهم و دوازدهم، تکمیل نشدن آورده اولیه ۲۱ هزار خانوار به دلیل عملکرد نامطلوب وزارت راه و شهرسازی تلقی می شود.