کارنامه بانکی دو وام تولید

داده‌ها و آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان می‌دهد در هشت‌ماه منتهی به آبان امسال، در مجموع به ۴ هزار و ۱۳ فقره درخواست در قالب طرح رونق تولید، تسهیلات ارزان پرداخت شده است. مطابق ارزیابی‌ها مجموع رقم تسهیلات پرداختی به متقاضیان از ابتدای سال ۹۸ تا پایان آبان‌ماه، بیش از ۷۹ هزار میلیارد ریال بوده است. با توجه به تسهیلات پیش‌بینی شده در سال جاری که معادل ۳۶۰ هزار میلیارد ریال است، می‌توان گفت تا پایان هشتمین ماه سال، ۲۲ درصد از تسهیلات پیش‌بینی‌شده به منظور تامین مالی بنگاه‌های تولیدی کوچک، متوسط و طرح‌های نیمه‌تمام با پیشرفت بیش از ۶۰درصد پرداخت شده است.

علاوه بر طرح رونق تولید برای سال جاری، اعطای تسهیلات با هدف تولید و اشتغال (موضوع بند الف تبصره ۱۸ قانون بودجه سال ۹۸) نیز در دستور کار متولیان و سیاست‌گذاران صنعت کشور قرار گرفته است. این طرح برای اولین بار در سال جاری به مرحله اجرا گذاشته شد. براساس جزئیات اعلام‌شده، برای ایجاد اشتغال در بخش صنعت و معدن حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات از محل موضوع بند تبصره ۱۸ قانون بودجه سال ۹۸ در نظر گرفته شده است.

براساس داده‌های اعلام‌شده از ابتدای اسفند سال ۹۷ تا پایان آبان‌‌ماه امسال در مجموع ۴ هزار و ۳۸۱ درخواست از سوی استان‌ها برای دریافت تسهیلات تولید و اشتغال (تبصره ۱۸) ثبت شده است که از این تعداد در مجموع هزار و ۴۴۹ درخواست به‌منظور دریافت تسهیلات به بانک‌های عامل معرفی شده‌اند. آمارها نشان می‌دهد از این تعداد درخواست ثبت‌شده در بانک‌ها، تسهیلات تنها برای ۱۶۳ مورد پرداخت شده است.

این در حالی است که تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام صنعتی و معدنی و بازسازی و نوسازی واحدهای تولیدی از مهم‌ترین برنامه‌های تبصره ۱۸ برای سال جاری به‌شمار می‌رود. مطابق جزئیات این طرح، همان‌طور که گفته شد برای ایجاد اشتغال در بخش صنعت و معدن حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات در نظر گرفته شده است که ۱۰ هزار میلیارد تومان آن از طریق منابع بانکی و ۱۰ هزار میلیارد تومان دیگر نیز از طریق منابع توسعه ملی تامین خواهد شد.

البته در این طرح هزار میلیارد‌تومان هم برای یارانه سود تسهیلات از سوی سیاست‌‌گذار منظور شده است. در این برنامه همچنین با تخصیص یارانه سود پیش‌بینی شده، نرخ نهایی سود تسهیلات طرح‌ها و واحدهای تولیدی در صورت تحقق اهداف مربوط، برای مناطق برخوردار به ۱۴درصد و برای مناطق کم ‌برخوردار به ۱۲ درصد کاهش می‌‌یابد.  با توجه به داده‌های اعلام‌شده از سوی وزارت صمت، استان‌‌های «آذربایجان شرقی»، «آذربایجان غربی»، «اردبیل»، «اصفهان»، «البرز»، «ایلام»، «بوشهر»، «چهارمحال و بختیاری»، «خراسان جنوبی»، «خراسان رضوی»، «خوزستان»، «زنجان»، «سمنان»، «سیستان و بلوچستان»، «تهران»، «فارس»، «قزوین»، «قم»، «کردستان»، «کرمان»، «جنوب کرمان» «کرمانشاه»، «کهکیلویه و بویر احمد»، «گلستان»، «گیلان»، «لرستان»، «مرکزی»، «هرمزگان»، «همدان» و «یزد» استان‌هایی بوده‌اند که توانسته‌اند به این تسهیلات دسترسی پیدا کنند.

در این میان تنها دو استان «خراسان شمالی» و «مازندران» نتوانسته‌اند از تسهیلات تولید و اشتغال (تبصره ۱۸) استفاده کنند. اما کدام استان‌ها توانسته‌اند در صدر لیست تسهیلات‌گیرنده‌ها قرار گیرند. مطابق ارزیابی‌ها پنج استان «زنجان»، «البرز»، «سمنان»، «قم» و «مرکزی» به‌ترتیب بیشترین تعداد تسهیلات را به خود اختصاص داده‌اند. آمار اعلام شده بیانگر آن است که در استان «زنجان» به ۲۳ فقره درخواست در مجموع بیش از ۷۹۱میلیارد ریال تسهیلات پرداخت شده است. سهم تسهیلات پرداختی تولید و اشتغال به استان «البرز» نیز برابر با ۹۴۷ میلیارد ریال بوده که به ۱۶ فقره درخواست اختصاص یافته است. اما برای استان «سمنان» هم ۱۱۱۰‌میلیارد ریال تسهیلات برای ۱۵ فقره درخواست پرداخت شده است.

استان «قم» هم با ۱۱ فقره درخواست در مجموع ۶۱۳ میلیارد ریال تسهیلات دریافت کرده است. همچنین برای استان «مرکزی» برای ۱۰ فقره درخواست، حدود ۸۲۷ میلیارد ریال تسهیلات اشتغال و تولید (تبصره ۱۸) کسب کند. در این میان سهم استان‌های «ایلام»، «اردبیل»، «کردستان»، «چهارمحال و بختیاری»، «خراسان جنوبی»، «خوزستان» و منطقه «جنوب کرمان» هر کدام یک فقره درخواست بوده است.

جزئیات طرح رونق

در قالب طرح رونق تولید نیز تا پایان آبان سال‌جاری در مجموع بیش از ۷۹ هزار میلیارد ریال تسهیلات پرداخت شده که این میزان تسهیلات برای ۴ هزار و ۱۳ فقره درخواست بوده است. براساس برنامه‌ریزی صورت‌گرفته برای سال جاری رقم ۳۶۰ هزار میلیارد ریال تسهیلات برای صنایع در قالب طرح رونق تولید در نظر گرفته شده است. نحوه توزیع این وام‌ها برای تامین سرمایه در گردش مورد نیاز برای ۱۰ هزار بنگاه اقتصادی و تامین منابع مالی مورد نیاز ۶ هزار طرح نیمه‌تمام با پیشرفت فیزیکی بالای ۶۰ درصد، همچنین تامین مالی مورد نیاز برای بازسازی و نوسازی ۵ هزار واحد اقتصادی است. در دستورالعمل اعلامی از سوی صمت، پرداخت تسهیلات پیش‌بینی شده مشمول بنگاه‌هایی می‌شد که از سوی کارگروه استانی مشروط به احراز توجیه فنی، مالی و اقتصادی باشد. همچنین دریافت تسهیلات براساس دستورالعمل پیش‌بینی شده مشمول محصولاتی می‌شد که در بازار فروش قابل‌قبولی داشته باشند و منجر به انباشته شدن محصولات در انبار نشوند. از سوی دیگر، تسهیلات مذکور مشمول بنگاه‌هایی می‌شد که تولید آنها به دلیل کمبود نقدینگی متوقف شده باشد یا فعالیت آنها به کمتر از ظرفیت اسمی رسیده باشد.  

سال ۹۵ بود که تصمیم‌‌سازان و سیاست‌گذاران صنعت و تولید کشور برای افزایش سرمایه در گردش بنگاه‌‌ها، تخصیص وام‌های ارزان به صاحبان صنایع را در دستور کار قرار دادند. استارت تخصیص این نوع وام‌‌ها با یک طرح به نام «طرح رونق تولید» کلید خورد. اما یک سال بعد و در اواخر خردادماه ۹۶، سیاست‌گذاران در راستای «استمرار رونق تولید»، «حفظ اشتغال»، «ایجاد اشتغال جدید» و «افزایش رشد اقتصادی کشور» ثبت‌نام سه نوع وام دیگر در راستای تداوم طرح رونق تولید را آغاز کردند و این روند برای سال جاری نیز تمدید شد.

کارنامه پرداخت تسهیلات از طریق طرح رونق تولید نشان‌دهنده آن است که از ابتدای سال تا پایان آبان‌ماه امسال در مجموع ۴ هزار و ۱۳ متقاضی موفق به دریافت تسهیلات شده‌اند که بخشی از این متقاضیان از طریق فرآیند رونق (ثبت‌نام در سایت بهین‌یاب) یا مراجعه مستقیم به بانک خواستار دریافت تسهیلات شده‌اند. از سوی دیگر، ۱۶۹۳ متقاضی نیز به‌صورت مستقیم به بانک‌های عامل مراجعه کرده‌اند. آمار اعلام شده بیانگر آن است که بیشترین پرداخت تسهیلات طرح رونق تولید مربوط به درخواست‌ استان‌های «سمنان»، «مازندران»، «تهران»، «قم» و «خراسان رضوی» است. با توجه به داده‌های اعلام‌شده در مدت زمان مورد بررسی در مجموع ۵۶۴ متقاضی در استان سمنان موفق به دریافت تسهیلات شده‌اند.

تسهیلات پرداختی به این استان ۸۲۲۹ میلیارد ریال بوده است. در استان مازندران هم، ۴۰۵ متقاضی موفق به دریافت تسهیلات شده‌اند. براساس آمار اعلام‌شده تسهیلات پرداختی به این استان در دوره زمانی مورد بررسی ۳۹۹۲ میلیارد ریال بوده است. تسهیلات پرداختی به استان تهران به‌عنوان سومین استان در مدت زمان مورد بررسی بیش از ۷ هزار میلیارد ریال بوده که این میزان تسهیلات به ۳۴۵ فقره درخواست ثبت شده پرداخت شده است.

مجموع تسهیلات پرداختی به استان قم نیز در این مدت ۲ هزار و ۹۳۷ میلیارد ریال بوده که این میزان تسهیلات به ۲۸۱ متقاضی پرداخت شده است. تسهیلات پرداختی به استان خراسان رضوی هم برابر ۲ هزار و ۳۶۷ میلیارد بوده که این میزان تسهیلات به ۲۷۵ فقره درخواست پرداخت شده است.