از اپل تا هیوندایی؛ کارخانه‌ها با کرونا چه می‌کنند؟ 

«از زمانی که ویروس کرونا به قلب صنعتی ایتالیا رسید، او مجبور شد که کارخانه‌اش را تعطیل کند و البته اروپا را هم در معرض تهدید جدی آسیب اقتصادی قرار دهد. حالا «آنتونیو فالچتی»، کهنه‌سربازی در نبرد با همه‌گیری ویروس کرونا به حساب می‌آید. کارخانه او به اسم ام‌تی‌ای قطعات سیستم‌های الکتریکی کارخانه‌های خودروسازی را تولید می‌کند. یکی از بخش‌های کارخانه او در شانگهای قرار دارد.

در ماه ژانویه، زمانی که ویروس کرونا به بحران سلامت عمومی در چین تبدیل شد، آقای فالچتی مجبور بشد که تولید خود را به میزان بسیار قابل توجهی کاهش دهد و با بخش بسیار کوچکی از نیروهایش کار کند. تا ۱۷ فوریه، کارخانه شانگهای او به وضعیت عادی بازگشت اما کمتر از یک هفته بعد، ام‌تی‌ای با بحران جدیدی در یکی دیگر از کارخانه‌هایش مواجه شد.

ویروس کرونا به شهر کادوگنوی ایتالیا رسید و دولت محلی در صدد تعطیل کردن تمام کارخانه‌های آن منطقه برآمد.» نشریه «نیویورک‌تایمز» چنین از وضعیت کارخانه ام‌تی‌ای در کوران بحران کرونا می‌نویسد. این کارخانه، قسمتی حیاتی از زنجیره عرضه در سراسر اروپاست. کارخانه‌ی فالچتی، برای شرکت‌های رنو، بی‌ام‌دبلیو، پژو و جگوآر لندرور قطعه تولید می‌کند. با تعطیلی این کارخانه، تمام این خودروسازی‌ها در معرض تهدید قرار گرفته‌اند. 

صنعت خودروسازی، بیشترین زیان را در هفته‌های اخیر متحمل شده است. «هیوندایی» یکی از بزرگترین تولیدکنندگان خودروی جهان در کره‌جنوبی، چند روز پیش تمام کارخانه‌های خود را به دلیل ابتلای یکی از کارگرانش به کرونا، در این کشور تعطیل کرد و به سرعت سهام آن ۵ درصد افت کرد. پیش از این، «جنرال موتورز»، «فیات»، «بی‌ام‌دبلیو»، «فورد»، «تویوتا» و «ولکس واگن» نیز کارخانه‌هایشان را در چین تعطیل کرده بودند. اما مساله فقط مربوط به خودروسازان نیست.

غول‌های تکنولوژی مانند «اپل» نیز مجبور به تعطیلی کارخانه‌هایشان شده‌اند و حتی شرکت‌های بزرگ خدماتی مانند «گوگل» و «آمازون» نیز تغییراتی در خدمات‌شان ایجاد کرده‌اند. تمام جهان و تمام منطقه‌ها با مسئله تعطیلی کارخانه‌ها مواجه شده‌اند که البته دولت کشورها، بیشتر آن‌ها را ملزم به تعطیلی کرده است.

کارخانه‌های خودروسازی؛ در سیبل ویرانگری کرونا 

ویروس کرونا در زمان تعطیلات سال نوی چینی شایع شد. بعد از آن نیز بر اساس گزارش فوربز،کارخانه‌ها در بیشتر نقاط چین به دستور مقامات دولتی برای مدتی نزدیک به دو هفته تعطیل باقی ماندند. پس از آن برخی از آن‌ها با شرایط بسیار خاصی، اجازه ادامه فعالیت گرفتند.

بر اساس گزارش «چاینا مورنینگ‌پست» یکی از این شرایط کاهش موقت تعداد کارگران بود. کارخانه‌ای که تا پیش از سال نو با ۲۰۰ کارگر کار می‌کرد، بعد از تعطیلی موقت اجازه ادامه فعالیت با ۵۰ کارگر را گرفت که البته آن‌ها نیز پیش از ورود به داخل کارخانه، باید تمام قد با مواد ضدعفونی اسپری شوند. همچنین بر اساس گزارش فوربز، در برخی از نقاط، دولت کارخانه‌داران را ملزم کرده است که روزانه ۲ ماسک برای هر کارگر تهیه کنند اما کارفرماها این الزام را به دلیل کمبود تولید و عرضه‌ی ماسک، غیرقابل انجام می‌دانند. 

 شهر ووهان در چین با جمعیت ۱۱ میلیون نفری، مرکز تولیدات صنعتی این کشور به حساب می‌آید که بعضی از بزرگترین خودروسازان جهان، در آن کارخانه دارند. چین بزرگترین بازار خودروی جهان است و ووهان به عنوان «شهر موتوری» معروف است. 

«رنو» و «گروه خودروسازی PSA» که پژو یکی از بزرگترین برندهای آن است، در اولین روزهای شیوع ویروس کرونا کارخانه‌هایشان را در چین تعطیل کردند و حالا اعلام کرده‌اند که این تعطیلی را تا پایان ماه مارچ نیز ادامه خواهند داد. بر اساس گزارش پایگاه خبری «اتومتیو نیوز» در اروپا، کارخانه‌های «نیسان» و «هوندا» نیز به این  تعطیلی ادامه خواهند داد. ۵۰ درصد از کل تولید نیسان در چین، در شهر ووهان است. سخنگوی گروه خودروسازی PSA اعلام کرده‌است که بازگشایی مجدد این کارخانه، منوط به تصمیم دولت چین است. فعلا، آن‌ها تا ۱۲ مارچ تعطیل خواهند بود. سخنگوی شرکت رنو نیز می‌گوید:«رنو موقعیت را به طور پیوسته می‌پاید. اما هرگونه تصمیمی برای آغاز مجدد کار مربوط به دولت محلی و سازمان جهانی بهداشت است.» 

گزارش‌های مختلف نشان می‌دهد که به دلیل این اقدامات، میزان تولید صنعتی چین کاهش شدیدی داشته است. بر اساس گزارش فایننشیال‌تایمز، شاخص خرید مدیران چین، در ماه فوریه به ۴۰.۳ رسیده است که از رقم ۵۱.۱ در ماه ژانویه بسیار پایین‌تر است. این رقم پایین‌ترین حد شاخص از سال ۲۰۰۴ تا کنون است.

بر اساس گزارش مارکت‌اینسایدر، فقط خودروساز «تسلا» به دلیل تعطیلی کارخانه‌اش در چین، تنها در یک هفته ۲۵ درصد از ارزش سهامش را از دست داد. 

همچنین بر اساس گزارش مجمع جهانی اقتصاد، فروش خودرو در ماه فوریه در چین، ۹۲ درصد افت داشته است. این نهاد بین‌المللی می‌نویسد:«آثار این کاهش فروش در سراسر دنیا احساس می‌شود.» 

اما خودروسازان برای جبران زیان خود راه‌های مختلفی پیش گرفته‌اند. آن‌ها برنامه فروش مجازی را از طریق ابزارهای واقعیت مجازی برای تحریک تقاضا پیش گرفته‌اند. بعضی از کارخانه‌های خودروسازی نیز به جای تولید خودرو، خط تولید ماسک صورت راه انداخته‌اند تا کارگرهایشان بیکار نشوند. 

کرونا در کارخانه‌های سامسونگ، ال‌جی و اپل 

ماجرا فقط مربوط به خودروسازان نمی‌شود. بر اساس گزارش بیزینس‌اینسایدر، دیگر تولیدکنندگان نیز کارخانه‌های خود را تعطیل کرده‌اند. کارخانه چند ملیتی زیمنس آلمان، تولیدکننده گوشی‌های هوشمند شیائومی و تولیدکننده کالاهای تکنولوژی BOE کارخانه‌هایشان را تعطیل کرده‌اند. کارخانه زیمنس درباره این تعطیلی اعلام کرده بود:«به دنبال دستورالعمل مقامات مربوط و هم‌چنین انجام اقداماتی برای سلامت کارکنان خود، کارخانه زیمنس را تعطیل کرده‌ایم.» 

در اولین روزهای شیوع گسترده، اپل کارخانه‌های آیفون را در چین تعطیل کرد. چند روز پیش، «تیم‌کوک» مدیرعامل این شرکت اعلام کرد که دولت چین توانسته‌ است که شیوع کرونا را در کنترل خود قرار دهد و به همین دلیل کارخانه‌های آیفون کم کم بازگشایی خواهند شد. این روندی است که بسیاری از کارخانه‌ها برای جلوگیری از شیوع پیش گرفته‌اند و بعد از آنکه نرخ شیوع ویروس روند نزولی به خود گرفت، دوباره به کار بازگشته‌اند. 

کرونا تنها به شرکت «اپل» تا کنون بیش از ۴ میلیارد دلار ضربه زده است. بر اساس گزارش سی‌ان‌ان، شرکت ۱.۴ تریلیون دلاری که درآمدی ۶۷ میلیارد دلاری را برای بیلان سه‌ماهه اول خود پیش‌بینی کرده بود، در بیانیه‌ای اعلام کرد که انتظار ندارد بتواند در ماه مارس به این رقم فروش دست یابد و رقم تخمینی درآمد را تا ۶۳ میلیارد دلار پایین آورد. بنابراین ۴ میلیارد دلار ضرر خواهد داشت. تنها همین هشدار، برای اپل به قیمت از دست دادن ۳۴ میلیارد دلار از ارزش سهامش تمام شد.

بر اساس گزارش رویترز، کارخانه سامسونگ یکی از بخش‌های خود را در اواسط ماه فوریه در کره‌جنوبی تعطیل کرد. چرا که یکی از کارگران آن، درگیر ویروس کرونا شده بود. سامسونگ چند روز بعد دوباره به کار بازگشت. بعد از سامسونگ،  شرکت ال‌جی دیسپلی (LG Display) نیز پس از آن که تست کرونای یک کارمند بانک در نزدیکی کارخانه تولید نمایشگر گوشی‌های هوشمند این شرکت در شهر گومی کره جنوبی مثبت اعلام شد، به طور موقت کار را در این کارخانه تعطیل کرد. این شرکت اعلام کرده است که از سوم ماه مارس، کارخانه را دوباره راه‌اندازی می‌کند. این کارخانه ال‌جی، یکی از قطعات دوربین گوشی‌های آیفون را هم تولید می‌کند. 

پایگاه خبری «ادویک» که در حوزه تبلیغات تجاری کار می‌کند، خبر داده است که از چند روز پیش با کنترل شیوع ویروس کارخانه‌های چینی در حال بازگشت به کار هستند. اما دو مشکل وجود دارد. اول اینکه برای راه‌اندازی مجدد ماشین‌های کارخانه‌ای، دو تا سه هفته زمان نیاز است. دوم اینکه برای کارفرماها، قانع کردن کارگران برای بازگشت به کار بسیار دشوار شده است. بسیاری از آن‌ها از ترس کرونا، حاضر به بازگشت به سر کارهایشان نیستند. «آندرا ویس» مدیر شرکتی در چین به پایگاه خبری ادویک می‌گوید:«اگر کارگران تا یک یا دو ماه آینده نیز قانع به بازگشت به کار نشوند، دچار چالشی می‌شویم که آن را دیگر پیش‌بینی نکرده بودیم و حل آن بسیار دشوار خواهد بود.»  

آسیب‌های اقتصادی تعطیلی کارخانه‌ها برای کل جهان، بسیار گسترده بوده اما شیوع ویروس کرونا آنقدر قدرتمند است که هر راه دیگری را برای حفظ جان انسان‌ها ناگزیر کرده‌است. نیویورک تایمز در انتهای گزارشی درباره تاثیرات مخرب کرونا بر اقتصاد جهان می‌نویسد:«هر روزی که می‌گذرد و کارخانه‌ها بسته می‌مانند، هر روزی که می‌گذرد و رستوران‌ها هیچ مشتری‌ای ندارند، برگشت به روال عادی سخت‌تر می‌شود. اما از طرفی دیگر، هرچه تماس فرد به فرد بیشتر باشد، کنترل گسترش همه‌گیری ویروس کرونا سخت‌تر خواهد بود.» 

ریحانه یاسینی