تولید لوازم‌خانگی مشترک در ایران مدتی است مورد توجه قرار گرفته و به این ترتیب، برخی تولیدکنندگان بزرگ دنیا ازجمله شرکت‌هایی مانند سامسونگ و ال‌جی راهی ایران شده‌اند تا به تولید محصولاتی مشترک بپردازند، اما این‌که تولیدات مشترک از نظر قیمت، کیفیت و میزان استقبال مردم چه شرایطی دارند، موضوعی است که جای بحث و بررسی دارد. در این زمینه، با محمدطحان‌پور، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم‌خانگی گفت‌وگو کرده‌ایم.
تولیدات مشترک در ایران به کدام‌یک از لوازم‌خانگی مربوط می‌شود؟
درحال‌حاضر، شرکت‌هایی که در ایران فعالیت می‌کنند، در زمینه ساخت همه لوازم‌خانگی فعال بوده و در مجموع، در همه بخش‌ها ما شاهد حضور کالاهای تولید مشترک در بازار هستیم. حتی در موارد متعدد تلاش این شرکت‌ها و کارخانه‌ها بر آن است که از ایران به‌عنوان پایگاه صادراتی برای منطقه خلیج‌فارس استفاده کنند؛ به‌گونه‌ای‌که پیش‌بینی می‌شود در دو سال آینده یا حتی پیش از آن، ایران به هابی برای صادرات لوازم‌خانگی سامسونگ و ال‌جی در منطقه تبدیل شود.
آیا کشورهایی مانند ترکیه این اجازه را خواهند داد که ایران چنین عنوانی را به خود اختصاص داده و چنین فعالیتی داشته باشد؟
اکنون کشور ما با توجه به نزدیکی به کشورهای خاورمیانه، گزینه بسیار مناسبی برای صادرات لوازم‌خانگی برندهای مختلف محسوب می‌شود؛ چراکه برای مثال، سامسونگ و ال‌جی در گذشته در خاورمیانه خط تولیدی نداشته‌اند و شاید فقط یکی از آن‌ها در زمینه تولید تلویزیون در نزدیکی مصر، محلی برای تولید به خود اختصاص داده است.
بر این اساس، اکنون دستیابی به پایگاهی مانند ایران برای این کشورها جذابیت زیادی دارد، حال این‌که چرا این اتفاق در کشوری مانند ترکیه نمی‌افتد نیز دو دلیل اصلی دارد؛ اول آن‌که ترکیه روی تولیدات خود تعصبی خاص داشته و سعی می‌کند در راستای حمایت از آن‌ها گام بردارد، نه مانند ما که کارخانه‌هایی مثل ارج و آزمایش را داشته و هیچ تعصبی روی آن‌ها نداشتیم. نکته دیگر آن‌که گرچه شرکت‌هایی مانند ال‌جی و سامسونگ برای صادرات و تولید محصولات خود ایران را انتخاب کرده، همچنان شرکت‌هایی مانند بوش و زیمنس و موارد دیگر هستند که این فعالیت را به ترکیه منتقل کرده‌اند.
از نظر کیفیت، آیا می‌توان گفت محصولاتی که به‌شکل مشترک در ایران تولید می‌شوند، دارای همان کیفیت کالاهای اصلی این برندها هستند؟
باید توجه داشت این شرکت‌ها نام برند خود را خراب نمی‌کنند و از کیفیت خود تحت هیچ شرایطی نمی‌کاهند. اصلا مگر می‌شود برندهای مطرح کالای درجه دو و سه تولید کنند؟! حال ممکن است تولید برخی محصولات آن‌ها در ایران گران تمام شود و آن‌ها آخرین فناوری خود را راهی ایران نکنند؛ برای مثال ممکن است یخچالی که این شرکت‌ها در کارخانه‌های اصلی خود تولید می‌کنند برای ایران کمی گران باشد، درنهایت تولیداتی با همان کیفیت در ایران نیز تولید می‌شود، ولی نمونه ایرانی آپشن‌های کمتری دارد.
در این مدت صحبت‌هایی درباره گرانی لوازم‌خانگی نیز مطرح می‌شد. آیا این اتفاق در بازار رخ داده و در حوزه کالاهای داخلی و خارجی این گرانی ایجاد شده است؟
پس از ماههای محرم و صفر، حدود ۵ درصد افزایش قیمت در لوازم‌خانگی وارداتی و پس از آن، در برخی برندهای داخلی صورت گرفت که البته با توجه به مواردی مانند افزایش قیمت کالاهای اولیه سازندگان این کالاها شاید بتوان این گرانی را قابل‌توجیه دانست؛ چراکه به‌هرحال در ماههای گذشته که در قیمت فولاد، آلومینیوم و فلزاتی از این دست شاهد افزایش قیمت بوده‌ایم و طبیعی است که این گرانی، قیمت تمام‌شده را برای تولیدکنندگان لوازم‌خانگی افزایش می‌دهد.
در حوزه واردات نیز به‌واسطه تغییر نرخ ارز افزایش ۵ درصدی قیمت قابل‌توجیه است؛ البته باید به این نکته نیز دقت کرد که با توجه به شرایط موجود در بازار آیا امکانی برای افزایش قیمت وجود دارد یا خیر.
با توجه به مجموع شرایط، آیا تولید کالای مشترک در ایران برای شرکت‌های خارجی مقرون‌به‌صرفه محسوب می‌شود؟ اگر این شرکت‌ها بخواهند در ایران تولید کرده و کالای نهایی را به کشورهای منطقه صادر کنند، آیا برای آن‌ها توجیه اقتصادی خواهد داشت؟
سال‌هاست که گفته می‌شود هزینه‌های تولید در ایران رقمی بالا را دربرمی‌گیرد و درنهایت، تولیدات ما به‌واسطه هزینه‌هایی مانند مالیات بر ارزش‌افزوده، مالیات‌های متعدد، عوارض و... هزینه‌ای بالاتر از دیگر کشورها دارد، اما مگر این اتفاق در حوزه‌هایی مانند خودروسازی هم نمی‌افتد؟ در چنین شرایطی، چگونه است که شرکتی مانند رنو برای تولید مشترک راهی ایران می‌شود؟ مگر قرار نبود این شرکت‌ها در ایران خودرویی ارزان‌قیمت تولید کنند؟ آیا چنین اجازه‌ای به آن‌ها داده شد؟ در ایران سال‌هاست دیواری به نام حمایت از تولید ایجاد شده که درنهایت مشخص نیست پشت این دیوار چه اتفاقی می‌افتد. به هر صورت باید به این نکته توجه داشت که اگر قرار است محصولی برای صادرات تولید می‌کنیم صادرات به تعامل با دنیا نیاز دارد و لازم است پیش از صدور کالا به مواردی مانند ارتباطات دیپلماتیک، اعزام نماینده مقیم در کشور هدف و خدمات پس‌ازفروش نیز توجه شود.
کیفیت محصولات مشترک در همه بخش‌ها با محصولات اصلی شرکت‌ها برابری می‌کند؟
ما اکنون شاهد ورود برخی کالاهای قاچاق هستیم که قیمت تمام‌شده آن‌ها از محصول داخلی به‌مراتب ارزان‌تر است. چگونه چنین اتفاقی رخ می‌دهد؟ در حوزه‌هایی مانند تلویزیون همه آن‌چه در بازار وجود دارد، تولیداتی است که در داخل کشور صورت گرفته، حال ممکن است عده‌ای تلویزیون‌های همان برند را در سایزهای بزرگتر به‌طور قاچاقی وارد کشور کنند و عده‌ای بگویند این کالا فاقد کیفیت محسوب می‌شود، درحالی‌که به‌هرحال این محصولات هم جزو تولیدات شرکت‌هایی هستند که هیچ‌گاه نام برند خود را خراب نمی‌کنند.
حال اگر این‌طور عنوان می‌شود که این کالاها قابل اعتماد نیستند، ممکن است بخشی از آن به تولیدکنندگان داخلی مربوط باشد که برای حفظ بازار خود تلاش می‌کنند کالای قاچاق را زیر سوال ببرند، اما درنهایت نمی‌توان گفت این کالاها فاقد کیفیت هستند، هرچند ممکن است در مواردی معدود کالا دچار مشکلاتی باشد، اما به‌طورکلی تولیدات شرکت‌های صاحب‌نام در دنیا فاقد کیفیت نبوده و این شرکت‌ها برند خود را خراب نمی‌کنند.
زمانی از احتمال تولید موبایل مشترک خبر داده بودید، این اتفاق رخ داد؟
کولر گازی از معدود مواردی است که ما در آن تولید مشترک نداریم، درحالی‌که در این حوزه ظرفیت تولید وجود دارد و افرادی هستند که برای سرمایه‌گذاری آمادگی داشته باشند، اما درمورد گوشی تلفن همراه بحث متفاوت است؛ زیرا دانش تولید در این بخش لحظه‌ای است و بر همین اساس، تولید کالا در این بخش به توانی بالا نیاز دارد؛ چراکه دانش آن خیلی‌زود تکراری و از رده خارج خواهد شد و به‌همین دلیل، رسیدن به نقطه داشتن تولید مشترک کاری
بسیار دشوار است.
- 11
- 3
