سیلاب‌های احتمالی ۹۹در راه است/ تدابیر وزارت نیرو چیست؟

آیا فروردین ماه سال ۹۹ سرنوشتی مشابه با فروردین ماه سال جاری خواهد داشت و میزان بارش ها بیش از حد نرمال خواهد بود؟ پیش بینی ها حکایت از آن دارد که میزان بارش فروردین سال ۹۹ فراتر از نرمال خواهد بود و در استان های جنوب غرب و غرب و حوزه زاگرس احتمال شدت بارش ها زیاد است.

در همین راستا مدیر کل دفتر مدیریت بحران شرکت مدیریت منابع آب ایران در گفتگو با فارس با بیان اینکه بارش ها در روزهای آغازین سال آتی طبق پیش بینی های انجام شده از طرف سازمان هواشناسی بیش از حد نرمال خواهد بود خاطرنشان کرد:در صورت چنین بارش هایی احتمال وقوع سیلابی شدن رودخانه ها زیاد خواهد بود، بدین ترتیب جلسه ستاد فرماندهی سیلاب در شرکت مدیریت منابع آب ایران با هدف پایش منطقه های گوناگون از نظر منابع آبی و وضعیت رودخانه ها تشکیل شد.

سیف الله آقابیگی در پاسخ به این سؤال که نتیجه این جلسه در شرکت مدیریت منابع آب چه بود ادامه داد:در این جلسه که تمام کارشناسان هم حاضر بودند یکی از موارد مهم کنترل حجم مخازن سدها برای جلوگیری از سیلابی شدن احتمالی بود.

هر چند برای این منظور سعی خواهیم کرد که ورودی و خروجی سدها را به خوبی مدیریت کنیم. آقا بیگی خاطر نشان کرد:وضعیت حجم مخازن سدها و رهاسازی بموقع و برنامه ریزی شده مخازن سدها برای بارش های جدید در دستور کار قرار خواهد گرفت تا بتوان به خوبی سدها را در هنگام بارش های سیل آسا مدیریت کرد. مدیر کل دفتر مدیریت بحران شرکت مدیریت منابع آب ایران با تأکید بر این که شناسایی نقاط بحرانی رودخانه ها و نقاط فاقد گذر آب مناسب در محدوده شهرها و روستاها هم مورد تأکید قرار گرفت، خاطر نشان کرد:این تصمیم ها بگونه ای گرفته شده و اجرایی خواهد شد که بتوانیم از آن ها نهایت بهره را ببریم پس تمام همکاران باید برنامه های پیش بینی شده را با هماهنگی سایر دستگاه های مربوط اقدام و در سطح استان ها به مرحله اجرا درآورند. در حالی مدیرکل دفتر مدیریت بحران شرکت مدیریت منابع آب ایران از بارش های بیش از حد نرمال در روزهای ابتدایی سال ۹۹ خبر می دهد که مدیرعامل شرکت مهندسی مهاب قدس هم اعلام کرد که احتمال سیلابی بودن فروردین ماه ۹۹ وجود دارد.

ناصر ترکش دوز در گفتگو با تسنیم اذعان کرد :در آغاز سال ۹۹ بارش هایی بعضا بیش از نرمال در بخش هایی از کشور پیش بینی شده است که همزمانی بارش ها و ذوب برف، شروع سال ۹۹ را شروعی سیلابی خواهد کرد. او افزود:سال آبی ۹۸- ۹۷ یک سال خیس یا به عبارتی ترسالی بود که پس از حدود ۱۷ یا ۱۸ سال خشک، اتفاق افتاد. این کارشناس مدیریت منابع آب تصریح کرد :زمانی که تغییر اقلیم باعث می شود تناوب سال های تر و خشک به هم بریزد، پیش بینی این موضوع آسان نخواهد بود که بگوییم پس از ۱۵ سال، سالِ خشک، سالِ تَر داریم یا پس از ۱۰ سال این اتفاق می افتد.

او افزود :یک زمانی دوره های بازگشت خشکسالی و ترسالی در ایران یک بازه ۷ساله داشته، ولی اینک تغییر اقلیم باعث شده توالی و دوره های بازگشت سال های تر و خشک، به هم بریزد و این به هم ریختگی، وضعیت را برای پیش بینی سخت می کند. مدیرعامل شرکت مهندسی مهاب قدس درباره ی پیش بینی های صورت گرفته برای سیلابی شدن ابتدای سال ۹۹ گفت:با توجه به حجم بارش های سال آبی جاری که نزدیک به بارش های سال آبی قبل و بیش از متوسط درازمدت بارش ها در کشور است، سال آبی ۹۹- ۹۸ یک سال تَر محسوب می شود.

او افزود :در امسال ، بخش چشمگیر از بارش ها بصورت برف بوده است که هم زمان با رسیدن بهار و گرم شدن هوا، شاهد ذوب شدن برف ها خواهیم بود و از طرفی دیگر، در شروع سال ۹۹، بارش هایی بعضا بیش از نرمال در بخش هایی از کشور پیش بینی شده است که همزمانی بارش ها و ذوب برف، شروع سال ۹۹ را شروعی سیلابی خواهد کرد. ترکش دوز با اعلام اینکه« احتمال سیلابی بودن فروردین سال ۹۹ وجود دارد »، ذکر کرد:با درسی که از سیلاب های آغاز سال ۹۸ گرفته شد و اینکه بعضی افرادی که در سال های خشک، اظهار می کردند نیاز به سدها نیست، متوجه نقش سدها در مدیریت سیلاب ها شدند، و با توجه به حجم خالی که در سدهای کشور به خصوص سدهای بزرگ، به خاطر مهار سیلاب های احتمالی در نظر گرفته شده، به نظر میرسد . امسال برای رویارویی با وضعیت احتمالی سیلاب در فروردین ۹۹، آمادگی خوبی داشته باشیم.

در حالی پیش بینی متولیان و سازمان هواشناسی نشان می دهد که سال ۹۹ با وقوع سیلاب هایی همراه خواهد بود، در همین زمینه وزیر نیرو بیان کرد که برای مهار سیلاب های بهاره آمادگی وجود دارد. رضا اردکانیان گفت:امسال با درس هایی که از سیلاب ابتدای سال داشتیم و شرایط زمستان قبل تلاش کردیم مدیریت مخازن را به شکل دقیق تر و مناسب تری با مشارکت نزدیکتر تمامی دستگاه های همکار در استان ها انجام دهیم.

در زمان زمان حاضر از حدود ۵۰ میلیارد متر مکعب حجم مخازن ۴۰ درصد خالی است و آمادگی کافی را در سطح کشور برای دریافت سیلاب های بهاره داریم. وزیر نیرو با بیان این که بر اساس پیش بینی سازمان هواشناسی در دو، سه هفته پیش رو ، بارش های قابل ملاحظه ای در نقاط گوناگون خواهیم داشت، گفت:البته همکاران من در ستاد فرماندهی مدیریت سیلاب از چند هفته پیش تدارک لازم را دیده اند، وضعیت تمامی رودخانه ها و مخازن بطور دقیق پایش و دستورالعمل ها به شرکت های استانی ابلاغ شده و استانداران در جریان قرار دارند.

وی عنوان کرد :با مراقبتی که به عمل خواهد آمد و همکاری مردم علی الخصوص در حواشی رودخانه ها سعی می شود ماکزیمم استفاده مثبت را از بارش ها ببریم و با خسارات مواجه نشویم. اردکانیان گفت:این مستلزم شتاب بیشتر در پاک سازی ها و ایمن سازی ها در برخی رودخانه هاست؛ به طور مثال ، پیش بینی می شود در صورت تشدید سیلاب ها، در پایین دست رودخانه های دز و کرخه خروجی را باید فزونی دهیم که احتمالا تا دو برابر حجم خروجی فعلی شود. این به معنای در معرض سیلاب قرار گرفتن پهنه بیشتری است که در این رابطه اطلاع رسانی لازم انجام شده و با هوشیاری و آمادگی سعی می شود در مجموع بگونه ای باشد که با خسارت مواجه نشویم.

اردکانیان در جواب به سوالی در خصوص پیش بینی بارش ۹۰ میلی متری در حوضه آبریز دز گفت:عدد بارش به تنهایی مشخص کننده شدت و ضعف سیلاب نیست که با لحاظ کردن تمام پارامترها میتوان روان یا جریان آب سطحی ناشی از بارش را محاسبه کرد. وی افزود:طبق پیش بینی ها در اثر بارش های پیش رو ورودی به مخازن کرخه و دز افزایش می یابد که در اثر آن، برای داشتن حجم مناسبی از آب در این مخازن با هدف مدیریت یا تسکین سیل، امکان دارد به ناچار خروجی مخازن افزایش یابد. در همین راستا مدیر دفتر برنامه ریزی منابع آب سازمان آب و برق خوزستان در گفت و گو با« پاون» اظهار کرد :با توجه به پیش بینی های سازمان هواشناسی کشور درخصوص ورود سامانه های بارشی به تناوب به حوضه های آبریز استان خوزستان، طی ۲۴ ساعت قبل اولین سامانه بارشی وارد و بارندگی های رخ داده باعث افزایش ورودی در دو سد کرخه و دز شد.

داریوش بهارلویی با اشاره به اینکه در اثر این واقعه در حوضه های کرخه و دز سیلاب به وقوع پیوست که به وسیله سدها کاملاً مهار شد، اظهار کرد :حداکثر ورودی ثبت شده در سد کرخه ۱۵۶۲ مترمکعب بر ثانیه و در سد دز ۱۵۱۷ مترمکعب بر ثانیه است که در مخازن سدهای مذکور تعدیل یافتند. بهارلویی با بیان این که حالا ۷/ ۶ میلیارد مترمکعب ظرفیت کنترل سیل و حجم خالی در سدها وجود دارد ، گفت:سیاست بهره برداری، کنترل سیل و رهاسازی آب در حد تاب آوری رودخانه ها در پایین دست است، به همین منظور خروجی سد دز حدود ۵۳۵ مترمکعب برثانیه و کرخه ۴۳۰ مترمکعب برثانیه درنظر گرفته شده که خطری ایجاد نمی کند.

مدیر دفتر برنامه ریزی منابع آب سازمان آب و برق خوزستان با بیان این که طبق پیشنگری های سازمان هواشناسی باید منتظر سامانه های دیگر بارشی تا انتهای ماه فروردین بود که میتوانند موجب افزایش روان آب و سیل شوند، ادامه داد :به همین علت ضمن رصد روزانه سعی می شود از تمام ظرفیت های موجود برای نگهداشت حجم مناسب کنترل سیل سود برد که این مهم میتواند بر افزایش خروجی نسبت به آنچه هم اکنون در جریان است تاثیرگذار باشد. او درباره‌ی حجم خالی سدهای استان برای مهار سیلاب های پیش رو خاطرنشان کرد :هم اینک سد دز ۸۱۰ میلیون مترمکعب، سد کرخه ۱۳۰۰ میلیون مترمکعب و سدهای زنجیره کارون ۳۵۰۰ میلیون مترمکعب دارای فضای کنترل سیل هستند.