به گزارش دنیای اقتصاد، شاخص کل بورس تهران پس از ۳ روز افت متوالی و کاهش بیش از ۵ درصدی، معاملات روز گذشته خود را با رشد ۲۲۵۹ واحدی (معادل ۳/ ۱ درصد) به پایان رساند و بار دیگر به کانال ۱۷۵ هزار واحدی بازگشت.
در این روز رشد بهای نفت و همچنین بازگشایی متعادل بازار فلزات سبب شد تا اغلب نمادهای کالایی بورس تهران در مسیر رشد قیمت قرار گیرند. با این حال، ادامه تردید و ابهامات مربوط به ریسک‌های پیرامونی بازار سهام از جمله میزان اثرگذاری تحریم‌ها بر مقدار فروش شرکت‌های صادراتی سبب شد تا معاملات کم‌رمقی را شاهد باشیم. در این روز اما برخلاف سنت دیرینه بورس تهران، بازیگران عمده در مقام خریدار ظاهر شدند. وضعیتی که در دو سناریو خرید حمایتی حقوقی‌ها یا شناسایی فرصت خرید از سوی این گروه می‌تواند مورد تحلیل قرار گیرد.
خرید حقوقی‌ها در روز مثبت سهام
نکته حائز اهمیت در جریان دادوستدهای دیروز، خالص خرید مثبت معامله‌گران عمده بازار بود. بررسی رفتار تاریخی بازیگران سهام نشان می‌دهد که عموما در روزهای مثبت بازار شاهد افزایش خرید از سوی معامله‌گران حقیقی هستیم و عکس این جریان در روزهای منفی واقع می‌شود. دیروز اما با وجود رشد شاخص سهام، خالص تغییر مالکیت به نام معامله‌گران حقوقی بازار رقم خورد. این برای نهمین روز متوالی بود که شاهد غلبه حقوقی‌ها در سمت خرید سهام بودیم. به این ترتیب، دیروز بیش از ۶۲ میلیون سهم به ارزش تقریبی ۱۹ میلیارد تومان در مسیر پرتفوی حقیقی به حقوقی جابه‌جا شد. در این میان، بانکی‌ها با بیشترین خالص خرید از سوی بازیگران عمده بازار همراه شدند. در ادامه گروه‌های کالایی نظیر فلزات و پتروشیمی و معدنی‌ها در صدر خرید معامله‌گران حقوقی قرار گرفتند.
این نحوه از رفتار معامله‌گران عمده بازار را می‌توان در دو سناریو مورد تحلیل قرار داد. سناریوی اول به رفتار حمایتی این گروه از بازیگران بازار از سهام بورسی بازمی‌گردد. موضوعی که می‌تواند جنبه دستوری و تکلیفی داشته باشد.البته باید اشاره داشت که چنین برداشتی لزوما در مورد تمامی گروه‌ها صادق نیست اما به هر حال با فرض این سناریو نمی‌توان چندان به تداوم صعود سهام امیدوار بود. در سناریوی دوم اما می‌توان به جذابیت قیمت‌های کنونی برای فعالان حقوقی بازار اشاره کرد. شاخص سهام در هفته‌های اخیر، اصلاح قابل توجهی را تجربه کرد و قیمت سهام نیز در این برهه زمانی در محدوده جذابی قرار گرفتند.
همان‌طور که در گزارش‌های پیشین «دنیای اقتصاد» نیز مورد تاکید قرار گرفته است، به نظر می‌رسد تشدید رفتارهای هیجانی و فروش‌هایی که عمدتا جنبه روانی دارند، سبب افزایش فشار عرضه در بازار شده است و نه ضعف بنیادی سهام. به بیانی دیگر، طی روزهای اخیر، غالب ریزش‌های سنگین از ترس افت‌های بیشتر رخ داده که به‌صورت دومینویی فشار عرضه‌ها را سنگین‌تر کرده است. این موقعیت می‌تواند فرصتی برای خرید در اختیار معامله‌گران حقوقی بازار قرار دهد. این سناریو در صورت صحت بارقه‌هایی از امید در بازار ایجاد می‌کند؛ چرا که نشان می‌دهد بازار فراتر از ریسک‌های موجود واکنش نشان داده است و به احتمال زیاد، گزارش‌های ماهانه پیش‌رو حاوی نکات مثبتی برای سهامداران خواهد بود. امری که می‌تواند تفکیکی در جبهه تقاضا ایجاد کند.
تداوم عدم قطعیت‌ها
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، در شرایط فعلی، ابهامات و ریسک‌های موجود، فضای گنگی را بر معاملات سهام حاکم کرده است. این موضوع سبب شده تا معامله‌گرانی که از رفتار تحلیلی‌تری بهره می‌برند، در حالت انتظاری قرار گیرند. در این شرایط اما سفته‌بازانی مشاهده می‌شوند که فرصت را برای نوسان‌گیری از قیمت‌ها مناسب ارزیابی می‌کنند. به بیانی دیگر دیدی کوتاه‌مدت میان معامله‌گران بازار حاکم شده که بر شدت نوسانات بازار افزوده است.
موضوعی که از عدم قطعیت‌ها و نااطمینانی به روند آتی بازار سرچشمه می‌گیرد. این عدم قطعیت‌ها از یکسو به روند قیمت در بازارهای جهانی بازمی‌گردد و از سوی دیگر به مباحث مربوط به برجام و بازگشت تحریم‌ها. در حال حاضر شاید بیش از نیمی از شرکت‌های سهامی اثر مستقیمی از تحولات قیمت در بازارهای کالایی می‌پذیرند. با این حال ابهامات به میزانی افزایش یافته‌اند که نمی‌توان تصویر درستی از روند آتی قیمت‌ها داشت. این تصویر مبهم را می‌توان در سیگنال‌های متناقض ارسالی از سوی بازیگران اصلی بازار جهانی دید.
هفته گذشته در حالی که ترامپ در توییتی پیشنهاد‌های چینی‌ها را جذاب عنوان کرد و احتمال دستیابی به توافق را بالا دانست، مایک پنس، معاون رئیس‌جمهوری آمریکا در موضع‌گیری متناقض خود، ضمن مقصردانستن چینی‌ها در ایجاد جنگ تجاری، از سایر کشورها درخواست کرد همکاری خود را با پکن کاهش دهند. رسانه‌های بین‌المللی این اظهارات پنس را نوعی جنگ سرد عنوان می‌کنند که می‌تواند ادامه‌دار شدن تنش‌ها میان چین و آمریکا را به همراه داشته باشد.
در میان تحولات مربوط به خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها نیز پیش از این خوش‌بینی‌هایی نسبت به بسته پیشنهادی اروپایی‌ها ایجاد شده بود که با گذشت زمان شاهد کمرنگ شدن این نگاه هستیم. در مجموع این عدم قطعیت‌ها سبب شده است تا بازار سهام نیز وضعیت متلاطمی را تجربه کند. به بیانی دیگر، در شرایط فعلی، سرمایه‌گذاران با ترس از ریزش سنگین قیمت‌ها، کسب سودهای هرچند ناچیز در کوتاه‌ترین زمان ممکن را ترجیح می‌دهند. چرخش رفتارها نیز خود نشانی از غلبه رفتارهای هیجانی در میان معامله‌گران دارد.
مروری بر بازگشایی بازارهای جهانی
با شروع معاملات بازارهای جهانی در روز دوشنبه، چشم‌انداز کاهش تولید از سوی اوپک سبب شد تا قیمت نفت خام، روندی صعودی در پیش گیرد. با توجه به موضع‌گیری‌های مقامات عربستان سعودی پس از سقوط شدید قیمت نفت در هفته‌های اخیر، به نظر می‌رسد که این کشور قصد دارد از نفوذ خود در اوپک برای پایین آوردن سطح عرضه نهایت بهره را ببرد. در زمان تنظیم این گزارش (ساعت ۱۴ روز دوشنبه)، هر بشکه نفت خام آمریکا با افزایش ۷/ ۰ درصدی، ۸۴/ ۵۶ دلار قیمت خورد و نفت برنت نیز با رشد ۳/ ۰ درصدی، ۹۶/ ۶۶ دلار در هر بشکه مورد داودستد قرار گرفت.
شروع مثبت بازار نفت سبب شد تا معاملات سهام بورس تهران در نمادهای وابسته نیز در محدوده مثبت قیمت قرار گیرند. به ویژه آنکه روند اصلاحی روزهای اخیر، بر جذابیت خرید افزوده بود و حال رشد قیمت نفت، بهانه‌ای شد تا بازار سهام بار دیگر شاهد افزایش تقاضا در نمادهای زیرمجموعه گروه‌های پتروپالایشی بازار باشد. در این میان پالایشی‌ها با توجه به غیرصادراتی بودن محصولاتشان، از تقاضای بیشتری برخوردار بودند و برخی نمادهای زیرمجموعه این گروه تا صف خرید نیز پیش رفتند.شاخص دلار نیز که معاملات روز گذشته خود را در محدوده منفی آغاز کرده بود، به دنبال افزایش ارزش دلار آمریکا در برابر یورو و دلار کانادا و استرالیا، وارد محدوده مثبت شد. با این حال ابراز نگرانی مقامات فدرال رزرو نسبت به چشم‌انداز رشد اقتصاد جهانی سبب شد تا رشد این نماگر محدود شود.
مقامات فدرال رزرو جمعه‌شب در اظهاراتی نسبت به احتمال آرام شدن روند رشد اقتصاد جهانی هشدار دادند و از ورود بازارهای جهانی به دوره رکود ابراز نگرانی کردند. در پی موضع‌گیری مقامات بلند‌پایه پولی آمریکا، ابهاماتی در مورد چشم‌انداز افزایش نرخ بهره از سوی فدرال رزرو در میان سرمایه‌گذاران شکل گرفت و همین امر نیز منجر به افزایش احتیاط در معامله جفت‌ارزهای اصلی شد.
تضعیف چشم‌انداز دلار سبب شد تا روز گذشته بازار فلزات شاهد رشد نسبی قیمت‌ها باشد. به این ترتیب روز گذشته (ساعت ۱۴) هر تن مس در معاملات آتی لندن با رشد ۱/ ۰ درصدی، ۶۲۵۰ دلار قیمت خورد. روی نیز رشد ۲۵/ ۰ درصدی را تجربه کرد و ۲۶۳۲ دلار در هر تن مورد معامله قرار گرفت. سرب نیز در روند مشابه با رشد ۵/ ۰ درصدی قیمت، در سطح ۲۰۱۳ دلار در هر تن قرار گرفت. بهای هر تن آلومینیوم اما با کاهش ۲ /۰ درصدی مواجه شد و ۱۹۴۳ دلار قیمت خورد.
فاطمه اسماعیلی
- 18
- 4
