فعالان بازار سرمایه نیز مانند گروه های اجتماعی رویکرد های متفاوتی به سند همکاری راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین دارند. برخی معتقدند این سند به طور بالقوه می تواند تأثير مثبتی بر بازار سرمایه بگذارد و برخی دیگر مخالف این دیدگاه هستند. به هر حال باید تا زمان انتشار جزئیات قرارداد صبر کرد زیرا هنوز اطلاعات کافی درخصوص این توافق در دسترس نیست.به گزارش« دنیای اقتصاد» مدتی است بحث درباره« سند همکاری های راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین» در رسانه ها و فضای مجازی بسیار داغ شده است.
در حالی که هنوز جزئیات قرارداد مذکور توسط طرفین افشا نشده، گروه های مختلف له یا علیه این قرارداد سنگر گرفته اند. با توجه به در دسترس نبودن اطلاعات کافی از متن توافقات، نمی توان این توافق را خوب یا بد دانست. با این حال چه خوب یا چه بد، باید بپذیریم در حال حاضر کشور تحت شدیدترین تحریم ها و محدودیت های بین المللی قراردارد و در این شرایط توسعه روابط با یکی از ابرقدرت های اقتصادی دنیا، فارغ از جنبه های سیاسی آن، به صورت بالقوه می تواند ظرفیت های شگفت انگیزی در حوزه های مختلف برای کشور ایجاد کند. با توجه به گستره ظرفیت تجاری و اقتصادی میان چین و ایران، بسیاری از صنایع در ایران می توانند از این توافق متأثر شوند. تاثیراتی که می تواند در نهایت بر بازار سرمایه ایران اثرگذار باشد.
برجام و قرارداد ایران- چین
با این حال به نظر می رسد تاکنون اخبار این توافق نتوانسته واکنش فعالان بازار را برانگیزاند. در حالی که در جریان توافق برجام حتی شایعه های منتشر شده درخصوص آن نیز می توانست جریان بازار را تغییر دهد. علی صادقین اقتصاددان و فعال بازار سرمایه درخصوص تفاوت های این سند همکاری با برجام می گوید:درمورد برجام باید گفت ما تحریم های بین المللی ذیل شورای امنیت سازمان ملل داشتیم و آن زمان هرچه به توافق نزدیک می شدیم مجموعه تحریم های بین المللی ای که بر ایران تحمیل شده بود حذف می شد، بنابراین می توانست اثر کاملی روی تمامی شرکت هایی که به واسطه تحریم ها دچار مشکل فروش شده بودند؛ بگذارد. بنابراین با هر خبر مثبتی از روند مذاکرات تقریبا اکثر سهم ها ، در صف خرید قرار می گرفتند. او با تشریح این تفاوت ها می گوید:اما این توافق جدید که صحبت از آن است، اثری بر روی تحریم های بین المللی و تحریم های آمریکا ندارد. مضاف بر اینکه جامعه ما نیز یک بار انتظارات برداشته شدن تحریم را تجربه کرده است. بنابراین تا رسیدن به توافق ملموس و افزایش احتمال ورود سرمایه خارجی به بخش کامودیتی، پتروشیمی و زیرساخت که شامل فلزات نیز می شود؛ بازار آن را جدی نمی گیرد.
این فعال بازار سرمایه می گوید:در این صورت نیز تحریم های آمریکا و تبعیت کشور های دیگر دستخوش تغییر نخواهد شد. بنابر این بازار هنوز این توافق را به صورت ملموس درک نکرده است و برآورد اثرات آن را بر صنایع مختلف تخمین نزده است زیرا ابهاماتی دارد، به این معنی که مشخصا کدام صنایع و کدام بخش ها مورد توجه چینی ها قرار می گیرد.
تأثير منفی بر بازار سرمایه
سید حمید میرمعینی دیگر کارشناس بازار سرمایه درخصوص تاثیرات این قرارداد می گوید:این توافق به دلایل مختلف نمی تواند تاثیر خاصی بر بازار سرمایه بگذارد چه بسا که این تاثیر می تواند منفی باشد.
او با اشاره به حمایت دولت از بازار سرمایه می گوید:به هرحال عمدتا مولفه اصلی رشد بازار در چند ماه اخیر نگاه مثبت دولت به بازار سرمایه بوده است. دولت برای تامین کسری بودجه و همچنین تامین سرمایه نگاه خود را به بازار سرمایه تغییر داد درحالی که اگر این توافق حاصل شود این احتمال وجود دارد که دولت بتواند از طریق فروش نفت به چین و سرمایه گذاری چینی ها تامین سرمایه را انجام دهد و از محدودیت های مالی خارج شود. بنابراین دیگر نگاه ویژه ای که دولت به بازار سرمایه داشت بعد از قرارداد تضعیف می شود. میرمعینی اضافه می کند:دومین مؤلفه ای که روی بازار سرمایه اثرگذار است نرخ ارز است. درصورتی که ما بتوانیم به منابع درآمدی نفتی و منابع درآمدی صادراتی دست پیدا کنیم مطمئنا نرخ ارز روند نزولی به خود می گیرد.
در شرایط فعلی نرخ ارز بر سودآوری شرکت ها و همچنین ارزش جایگزینی دارایی شرکت ها و منابع ارزی شرکت ها مؤثر است و در صورت کاهش نرخ ارز تمامی موارد مذکور کاهش می یابد. او با تشریح تاثیرات منفی احتمالی ادامه می دهد:دولت به واسطه واردات گسترده از چین جلوی تورمی را که در کشور حاکم است می گیرد و این احتمال وجود دارد که صنایع داخلی تضعیف شوند. میرمعینی ادامه می دهد:افزایش قیمت ها در چند ماه گذشته و همچنین زمزمه های این قرارداد در چند روز گذشته باعث شده قدرت تقاضا از سوی بزرگان بازار سرمایه کم شود و دیگر مثل گذشته عطش خرید از سهامداران دیگر وجود نداشته باشد. اینها باعث شده است آن روند رو به رشد قبل از انتشار توافق چین مقداری کندتر شود. او با تأکید می گوید:در کل اگر این قرارداد اجرایی و بسته شود می تواند تأثير منفی بر بازار سرمایه داشته باشد.
این قرارداد بر روی کدام صنایع تاثیرگذار است؟
صادقین درخصوص تأثير این قرارداد احتمالی به« دنیای اقتصاد» می گوید:بخش قابل توجهی از این قرارداد مربوط به زیرساخت ها است که می توانیم بگوییم بخش عمده آن مربوط به پروژه جاده ابریشم است. پروژه ای که ایران می تواند بخشی از آن باشد. این بخش می تواند صنایع کامودیتی محور مانند فلزات، کانی های معدنی و حتی نهاده های انرژی را تحت تاثیر قرار دهد. او ادامه می دهد:حوزه سرمایه گذاری که ارتباط مستقیمی با حوزه های انرژی، نفت و گاز و همچنین صنایع پایین دستی از جمله پتروشیمی و فرآورده های نفتی و شرکت هایی که تابع این حوزه هستند، از جمله نیروگاه ها را می تواند تحت تاثیر قرار دهد. اینها صنایعی هستند که درصورت توافق، با ورود سرمایه، افزایش تولید و اجرای طرح های توسعه و پروژه های جدید مواجه می شوند. صادقین در ادامه می گوید:برخلاف دید جامعه مبنی بر اقتصاد چین که یک اقتصاد کارمحور با نیروی کار ارزان است. باید بگویم از سال ۲۰۱۶ چینی ها دیگر اقتصادی با نیروی کار ارزان ندارند، اتفاقا چینی ها هم درحوزه تکنولوژی در سطوح بالای اقتصاد جهان جلو می روند و چین را در ۱۰ سال آینده یک اقتصاد دانش محور یا تکنولوژی محور خواهیم دید.
- 16
- 4
