اثر رشد نرخ دلار بر بورس چیست؟/ نگرانی سرمایه گذاران از اثر منفی افزایش نرخ ارز بر بورس

اگرچه تا پیش از این سهامداران افزایش قیمت دلار را بعنوان عاملی مؤثر در رشد بازار سرمایه درنظر می گرفتند اما حالا با رشد دوباره نرخ ارز تحلیلگران و کارشناسان به احتمال واکنش معکوس بورس هشدار می دهند. آنان معتقدند افزایش نرخ ارز تا جایی به رشد بازار سرمایه منجر می شود و از یک نقطه به بعد اقتصاد دیگر کشش نرخ بالای ارز را ندارد و ممکن است اثرات منفی آن کل بازارها از جمله بازار سرمایه را تحت‌تأثیر قرار دهد.

اقتصاد کشش نرخ بالای دلار را ندارد

حمید اعرابی، کارشناس بازار سرمایه:سؤال اساسی این است که آیا اصلاً بازارها، به ویژه بازار سهام کشش افزایش دوباره نرخ دلار را دارند یا نه؟ آیا شهروندانی که ماهانه ۱۵۰ دلار حقوق می گیرند اصلا کشش رشد دوباره تورم را دارند؟ باید از نگاه کلان به این داستان نگاه کرد و نباید نگاهی بخشی به موضوع داشته باشیم و فقط منافع بازار سرمایه را درنظر بگیریم. اگر دلار از محدوده قیمت های فعلی بالاتر برود مصیبت های بیشتری برای اقتصاد به وجود می آید. حتی اگر بازار سرمایه از افزایش نرخ دلار تاثیر مثبت بپذیرد و حتی اگر قیمت دلار بالا، بازار سرمایه را با رشد مواجه کند اما در این بین نکته مهمی وجود دارد که نباید از آن غافل شد؛ به عبارت دیگر باید عواقب اجتماعی افزایش نرخ ارز را هم در محاسبات خود در نظر بگیریم. باید ببینیم کارگری که حقوق ۱۴۰ دلاری دارد آیا با افزایش بیش از حد قیمت دلار اصلا کار می کند؟ درست است که اگر قیمت دلار بالا برود سود شرکت ها هم اسمی بالا می رود اما آیا اقتصاد کشش این افزایش قیمت را دارد؟ ما بورسی هستیم و دوست داریم به هر بهانه ای قیمت دلار بالا برود تا سود کنیم اما وجدان اجتماعی چه می شود؟ بقیه مردم چه می شوند؟

نگرانی سرمایه گذاران از اثر منفی افزایش نرخ ارز بر بورس

علی تیموری، تحلیلگر بازار سرمایه:شاید بتوان گفت دلار براساس متغیرهای موجود، در اقتصاد چه نرخ بهینه ای می تواند داشته باشد ولی برای ارزیابی اثر مثبت آن بر بازار سرمایه نمی توان نرخ بهینه ای تعیین کرد. باید به افزایش بیش از حد قیمت دلار با این دید نگاه کرد که آیا اگر قیمت دلار خیلی بالا رفت ، انتظار داریم که کالاها و خدمات هم با این افزایش نرخ خود را متناسب کنند یا نه؟ این سوالی است که باید به آن پاسخ داده شود. باید دید آیا در این شرایط سیاست گذار در فضای اقتصادی اجازه می دهد که مثلا فولاد مبارکه هم ورقش را بر مبنای قیمت بالای دلار بفروشد یا نه؟ نگرانی هایی که الان سرمایه گذاران بازار سرمایه از افزایش قیمت دلار دارند از این مساله ناشی می شود که معلوم نیست با رشد نرخ دلار چه اتفاقی برای اقتصاد می افتد. رشد دوباره نرخ دلار ممکن است به تشدید قیمت گذاری دستوری روی برخی کالاها و خدمات منجر شود. قاعدتا قیمت گذاری دستوری باعث می شود که سودآوری شرکت ها متناسب با نرخ ارز رشد نکند. بنابراین اگر بخواهیم با این منطق به افزایش قیمت دلار نگاه کنیم باعث نگرانی است. با این منطق فروش و سودآوری شرکت ها تا حدی از افزایش نرخ دلار اثر مثبت می پذیرند اما اگر قیمت از حدی بالاتر برود مشمول برخی محدودیت های قیمت گذاری می شود. قیمت گذاری دستوری به فساد منجر می شود بنابراین افزایش بیش از انتظار قیمت دلار باعث ضرر شرکت های مشمول قیمت گذاری دستوری می شود. یک نمونه ملموس آن قیمت خودرو است که آثار منفی خود را نشان داده و می بینیم که بازار خودرو چه وضعیت بدی دارد. بنابراین چنین نگرانی در بین سرمایه گذاران بابت اثر افزایش قیمت دلار بر بازار سرمایه وجود دارد.

اثرات منفی افزایش نرخ ارز بر بازار سرمایه

محمد خبری زاد، مدیر سرمایه گذاری کارگزاری کارآفرین:مجموع ارزش بورس و بازارهای اول و دوم فرابورس ۷۴۰۰ هزار میلیارد تومان است که بخش عمده ای از آن را شرکت هایی تشکیل داده اند که به صورت مستقیم با نرخ های جهانی و همچنین نرخ دلار همبستگی مستقیم دارند. سایر صنایعی که ارتباط مستقیم با دلار ندارند، به دلیل آثار تورمی که افزایش نرخ دلار بر صورت های مالی این شرکت ها داشته است، باز هم تحت‌تأثیر این عامل مهم اقتصادی قرار دارند. بر همین اساس همیشه رشد نرخ دلار بعنوان یک محرک قوی برای بازار سرمایه ما عمل کرده است. اما سوالی که اینجا مطرح می شود این است که روند حرکتی دلار با شاخص بورس تا کجا هم سو است؟ هرچه نرخ دلار افزایش یابد، به دلیل آثار تورمی که دارد و حتی باعث کاهش قدرت خرید در داخل کشور می شود ولی تاجایی که مشکلی برای فروش شرکت ها( در بخش صادرات) به وجود نیاید، افزایش نرخ ارز، باعث افزایش سود کاغذی شرکت ها شده و به تبع آن رشد بازار سرمایه ادامه خواهد یافت. تنها نکته منفی زمانی به وجود خواهد آمد که به هر دلیلی شرکت ها نتوانند محصول خود را بفروشند. در این زمان دیگر می توان گفت علاوه بر بازار سرمایه، سایر بخش ها نیز آسیب زیادی خواهند دید.

افزایش قیمت دلار در بلندمدت به سود بازار سرمایه است

شایان کرمی، تحلیلگر بازار سرمایه:وقتی دلار رشد نمی کند به تبع آن انتظارات از بازار سرمایه هم تعدیل می شود، باعث می شود بازار خودش عقب نشینی کند. بنابراین افزایش قیمت دلار روی بازار سرمایه اثر مثبت می گذارد و باعث رشد آن می شود اما با توجه به مباحث سیاسی پیش رو از جمله انتخابات ریاست جمهوری آمریکا شاید بازار سرمایه محل جذابی برای سرمایه گذاران نباشد اما از آن طرف دلار به رشد خود ادامه دهد. اما به این نکته نیز باید توجه داشت یکی از مسائلی که می تواند روی دلار اثر بگذارد و اثر هم گذاشت کنترل تقاضای مصرف با اعمال سیاست های بانک مرکزی بود اما اکنون که بازار سرمایه اوضاع قبلی و رشد گذشته را ندارد و تا حدی خراب شده ، ممکن است بخشی از پول ها که از این بازار بیرون می آید به سمت سرمایه گذاری در بازار ارز و طلا برود. افزایش تقاضای سرمایه گذاری در بازار طلا و ارز ممکن است موجب رشد دلار شود اما در بلندمدت اینگونه نمی ماند. چون بازار سرمایه اصلاح خوبی کرده است و دوباره قیمت ها ارزنده می شود، بازار رشد می کند و بنابراین به مرور تقاضا بیشتر می شود.

اثر آثار منفی اخبار سیاسی بر بورس

سپهر کشاورز، کارشناس بازار سرمایه:افزایش قیمت دلار اثر مثبت خود را روی همه شرکت هایی که محصولات آنان صادر می شود و به ویژه اینکه برای صادرات هم مشکلی ندارند، می گذارد. ما سال هاست تحریم هستیم بنابراین تحریم ها مساله جدیدی نیست. البته در کوتاه مدت افزایش قیمت دلار و به تبع آن نگرانی های سیاسی می تواند روی بازار سرمایه تأثير منفی بگذارد چون بورس همیشه از سیاست تأثير می پذیرد و از مسائل سیاسی فراری است. کوچک ترین اخبار سیاسی اثرات منفی شدید روی بازار می گذارد و بنابراین بازار می تواند از این نظر اثر منفی بپذیرد.

رشد ۱۰درصدی دلار جذابیت بازار را بیشتر می کند

احسان حاجی، کارشناس بازار سرمایه:ریزش ۱۱ روزه بازار در مرداد و نبود امکان فروش و خروج از سرمایه گذاری به دلیل قفل بودن اکثر صف های فروش ترس عجیبی در دل سهامداران ایجاد کرد به طوری که حمایت حقوقی ها و برخورد شاخص به حمایت ۶/ ۱ میلیون واحدی تنها دو روز فشار خرید جدید در بازار ایجاد کرد و این دو روز برای بازماندگان از فروش فرصت فروش جدی تلقی شد. حالا از یک طرف در آستانه نزدیک شدن مجدد به کف ۶/ ۱ میلیون واحدی هستیم و از طرف دیگر دلار بازار آزاد از ۲۲ هزار تومان طی یک هفته گذشته به بالای ۲۴ هزار تومان افزایش یافته است. مسلما رشد ۱۰ درصدی دلار می تواند در عرضه کنندگان بورس کالا و شرکت های صادرات محور، جذابیت خرید ایجاد کند. لذا با توجه به عامل کمک کننده نرخ دلار و ترس و هیجان موجود در بازار و البته ریسک های سیاسی تحریم و انتخابات آمریکا، به نظر می رسد بازار ما طی چند هفته آینده بازاری نوسانی( مانند الاکلنگ) همراه با حرکت های هیجانی باشد. در چنین بازاری نوسان گیرها فعالیت بیشتری خواهند داشت و سودهای کمتر از ۱۰ درصد هدف سرمایه گذاران خواهد بود.