معاون وزیر آموزش و پرورش: اکثر رتبه‌های برتر کنکور شرایط اقتصادی بهتری داشتند

رضوان حکیم زاده با اشاره به چالش‌های تحقق عدالت آموزشی گفت: عدالت آموزشی یعنی همه کودکان امکان رفتن به مدرسه را داشته باشند. معنای کیفی عدالت آموزشی نیز به فرصت برابر برای یاد گرفتن تاکید دارد. آیا همه آنها که امکان رفتن به مدرسه را پیدا می کنند، می‌توانند فرصت‌های برابر یادگیری داشته باشند؟

وی افزود: اکثر رتبه‌های برتر کنکور هم شرایط اقتصادی و اجتماعی برتری داشتند که بیانگر تفاوت در دسترسی به فرصت‌های برابر است. البته باید همه جوانب را درنظر گرفت و به پیشرفت‌های حاصل شده در زمینه عدالت آموزشی نیز توجه کرد. هرچند هنوز در بخش‌هایی نیازمند بهبود و ارتقا هستیم. یکی از دستاوردهای خوب نظام آموزشی، پوشش تحصیلی ۹۸.۱۳ درصدی در دوره ابتدایی است.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه اگر همه دانش آموزان به مدرسه می‌روند یعنی همه آنها حق موفقیت دارند اظهار کرد: اگر این اصل را به عنوان هدف نظام آموزشی بپذیریم، شرایط باید به گونه ای رقم بخورد که همه دانش آموزان به یک اندازه فرصت رشد و ترقی داشته باشند. ولی شاهد هستیم که در عمل این اتفاق نمی‌افتد و حتی کدرشته‌های خوب کنکور نیز در اختیار دانش آموزان و خانواده‌های مناطق برخوردارتر قرار می‌گیرد.

حکیم زاده اضافه کرد: ریشه این موضوع به دوران کودکی یعنی یادگیری اولیه بر می‌گردد. فرصت برخورداری از آموزش‌های پیش دبستانی یکی از شاخص‌های مهم است. اکنون نرخ پوشش پیش دبستانی ۷۴ درصد است و اتفاقا نکته جالب توجه آنکه مناطق کمتر برخوردار پوشش بهتری دارند، زیرا در چند سال اخیر ردیف اعتباری ویژه پیش‌دبستانی مناطق دوزبانه در بودجه‌های سنواتی دیده می‌شود. در عین حال که میانگین کشوری پوشش پیش دبستانی ۷۴ درصد است در استان هایی چون خوزستان ۱۰۰ درصد، در برخی چون ایلام ۹۰ درصد است. در واقع در استان‌های کمتر برخوردار وضعیت پوشش ما بسیار خوب است.

وی با اشاره به عوامل موثر یادگیری در دوره ابتدایی گفت: عوامل درون مدرسه‌ای و برون مدرسه‌ای موثر بر یادگیری وجود دارند. معلم، کیفیت همسالان در کلاس درس، تراکم جمعیت کلاسی، فضا، امکانات و دسترسی به منابع یادگیری از جمله عوامل درون مدرسه‌ای تعیین کننده کیفیت یادگیری دانش‌آموزان هستند.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: آیا همه دانش آموزان ما به یک اندازه می‌توانند یاد بگیرند؟ آیا سیاست های ما در جهت تحقق عدالت آموزشی است یا خیر؟ آیا بهترین و باتجربه‌ترین معلمان را به مناطق محروم می‌فرستیم؟ متاسفانه جواب ما به این پرسش‌ها منفی است. رویه غلطی شکل گرفته که هرچقدر معلمان باتجربه‌تر می‌شوند و سابقه شان بالا می‌رود در مناطق بهتری بکار گرفته می‌شوند. هرچه قدر ارتفاع ثروت در شهر بیشتر می‌شود معلمان با تجربه‌تر به مناطق بهتر می‌روند و ما انگیزه‌ای ایجاد نمی‌کنیم تا معلم باتجربه به مناطق محروم برود.

حکیم زاده با اشاره به فعالیت دانشسرای مخصوص عشایر در گذشته که مدت‌هاست حذف شده است عنوان کرد: پیگیری‌هایی انجام شده تا بتوانیم معلم با کیفیت عشایر از طریق دانشسرا جذب کنیم. اگر سرباز معلم به کلاس مناطق محروم برود که تجربه ندارد به کیفیت یادگیری آن دانش آموزان لطمه وارد می‌شود.

وی افزود: عامل دیگر موثر بر یادگیری، کیفیت همکلاسی‌ها است. اینکه دانش آموزان باهوشتر و باانگیزه‌تر در کلاس باشند بر یادگیری تاثیر می‌گذارد. اما سیاست ما این است که انواع مختلفی از مدارس را ایجاد کردیم و به بهانه‌های مختلف دانش آموزان با انگیزه را از مابقی دانش آموزان جدا می‌کنیم.

تعدادی به مدارس تیزهوشان می‌روند و یکسری را با آزمون به نمونه دولتی می‌فرستیم. جالب اینکه قرار بوده مدارس نمونه دولتی در مناطق محروم باشد ولی عجیب است که چطور از مناطق شهری سردرآورده اند. در مدارس شاهد هم جداسازی می‌کنیم و اشخاص دارای شرایط خاص وارد این مدارس می شوند. جداسازی بر اساس طبقه اجتماعی اقتصادی هم رخ می‌دهد و بخشی به مدارس غیردولتی می‌روند. در مدارس هیئت امنایی نیز خانواده‌ها بسته به اینکه چقدر امکان مشارکت در تامین هزینه مدرسه دارند فرزندشان را ثبت نام می‌کنند تا شرایط بهتر یادگیری فراهم شود.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه رویه از گذشته اینطور بوده که دوره ابتدایی در مرکز توجه نبوده است گفت: هرچند در سند تحول بنیادین تاکید شده که اولویت باید در دوره ابتدایی باشد. یکی از راهکارهای کمک به کیفیت بهتر یادگیری، یکپارچه سازی مدارس است. البته منظور این نیست که انواع مدارس خاص در کارشان اشکال دارند، بلکه تاکید ما روی دور شدن ۸۰ درصد دانش آموزان مدارس دولتی از عدالت آموزشی است. وگرنه مدارس خاص دستاوردهای خوبی دارند اما اگر نگاه فراگیر داشته باشیم همان کاری را می‌کنیم که شهید رجایی کرد و مدارس را یکپارچه کرد.

حکیم زاده در برنامه تلویزیونی پرسشگر درباره تراکم جمعیت دانش‌آموزی در دوره ابتدایی عنوان کرد: طبق مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش، تراکم کلاسی نباید بالای ۲۶ نفر در دوره ابتدایی باشد. نرخ مطلوب هم ۲۰ تا ۲۲ نفر است. این در حالی است که حدود ۶۲ درصد کلاس ها تراکم بالای ۲۶ نفر دارند. ۴۸.۲ درصد کلاس ها ۲۶ تا ۳۵ دانش آموز، ۱۲.۱ درصد کلاس ها ۳۶ تا ۴۰ دانش آموز، ۱.۷ درصد کلاس ها بالای ۴۱ دانش آموز دارند. آخرین آمار نشان می دهد ۳۰۲۲ کلاس درس بالای ۴۱ نفره داریم. این اتفاق در مدارس خاص رخ نمی دهد و در مدارس دولتی رخ می دهد. چند سال دیگر کدرشته های خوب کنکور نیز از دسترس طبقه متوسط خارج خواهد شد.