کدام رشته‌های تحصیلی به شغل‌های پولساز ختم می‌شوند؟

به گزارش همشهری، همین آمار بالای بیکاری در مقاطع مختلف تحصیلات دانشگاهی کشور نشان می‌دهد که یکی از چالش‌های اساسی افراد هنگام انتخاب رشته باید شناسایی بازار کار آن رشته در آینده باشد. امروز در نقطه‌ای ایستاده‌ایم که به‌دلیل بی‌توجهی دانشگاه‌ها در سال‌های قبل به ظرفیت‌های بازار کار، بسیاری از فارغ‌التحصیلان رشته‌های مرتبط با عمران یا ساخت‌وساز با بیکاری دست و پنجه نرم می‌کنند؛ آینده‌ای که ممکن است درصورت نداشتن برنامه‌ای مشخص، برای بعضی دانشجویان رشته‌های دیگر نیز رقم بخورد.

همانطور که در دهه ۸۰رشته‌های مهندسی و ریاضی بیشترین متقاضی را داشتند، امروز رشته‌های مرتبط با بهداشت و درمان مثل پزشکی یا پرستاری و رشته‌هایی مانند حسابداری و کامپیوتر بیشترین متقاضیان تحصیل را دارند. در ادامه ببینیم آیا استقبال مردم از این رشته‌ها بی‌دلیل است یا واقعاً نیاز جامعه و درآمدزایی خوب از این رشته‌ها دلیل اصلی هجوم به برخی از آنهاست.

پزشکی

اکنون در کشور شاخص تعداد پزشک عمومی، متخصص و دندانپزشک ۱.۶ به ازای هر هزار نفر جمعیت است. این درحالی است که کف مورد نیاز در این زمینه ۲.۵نفر به ازای هر هزار نفر بوده و حتی بسیاری از کشورهای دنیا در این زمینه شاخصی بین ۳.۵ تا ۵ نفر به ازای هر هزار نفر جمعیت دارند. پس بیراه نیست که جمعیت زیادی از متقاضیان ورود به دانشگاه در هر سال رشته‌های مرتبط با پزشکی را در اولویت قرار می‌دهند. نرخ بیکاری در این رشته‌ها پایین است و سطح درآمدی نیز تا حدود خوبی بالاست. گفته می‌شود ۵۵هزار دانشجوی رشته پزشکی تا ۷سال آینده به تعداد پزشکان کشور اضافه می‌شوند و جمعیت پزشکان به بالای ۲۰۰هزار نفر می‌رسد. از این تعداد ۵هزار نفر تخصص و فوق‌تخصص گرفته‌اند و بقیه پزشکان عمومی یا در دوره تخصصی مشغول به تحصیل هستند.

تعداد پزشکان کشور: ۱۷۵هزار نفر

تعداد کمبود پزشک در کشور: ۳۰هزار پزشک متخصص

تعداد پزشکان متخصص فارغ‌التحصیل در هر سال: ۷هزار نفر

داروسازی

رشته داروسازی از بازار کار خوبی برخوردار است. در یک بیمارستان به ازای هر ۱۱۰تخت، یک دکتر داروساز بالینی و ۲دکتر داروساز عمومی نیاز است. همچنین فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در بخش تحقیقات داروخانه‌ها یا در بخش داروهای گیاهی مشغول به‌کار شوند. بیشتر متقاضیان برای گرفتن مجوز تاسیس داروخانه در شهرها باید سال‌های طولانی در انتظار بمانند و هزینه گزافی را متحمل شوند. با این حال طبق استانداردهای بین‌المللی، در کشور به نسبت جمعیت با کمبود ۱۳هزار داروخانه مواجهیم که بیشتر این کمبود در مناطق روستایی است. اما با توجه به اینکه در بیمارستان‌ها با کمبود شدید دکتر داروساز مواجهیم ۹۰درصد فارغ‌التحصیلان جذب بازار کار می‌شوند. همچنین تعدادی از فارغ‌التحصیلان این رشته وارد صنایع داروسازی و کارخانه‌های لوازم آرایشی و بهداشتی می‌شوند.

تعداد دانشجویان داروسازی: ۸هزار نفر

تعداد فارغ‌التحصیلان داروسازی در هر سال: هزار نفر

تعداد داروخانه‌های فعال در کشور: ۱۱هزار

تعداد کمبود داروخانه در مناطق روستایی: ۱۳هزار

حقوق

حدود ۷۰۰هزار فارغ‌التحصیل یا دانشجوی در حال تحصیل در رشته حقوق در کشور داریم که از این میزان تنها ۶۰هزار نفر آنها پروانه وکالت دریافت کرده‌اند، درحالی‌که نزدیک به ۱۷میلیون پرونده قضایی در کشور وجود دارد و بنابر استانداردهای جهانی این تعداد وکیل، بسیار کمتر از نیاز کشور است. به ازای هر ۱۰۰هزار نفردر کشور ۷۶ وکیل داریم که باید این میزان ۱۹۰ وکیل باشد. با وجود کمبود قابل توجه وکیل در کشور، کانون وکلا هر سال ظرفیت اندکی را برای آزمون وکالت در نظر می‌گیرد.

تعداد وکلای دادگستری در کشور: ۶۱هزار نفر

تعداد کمبود وکیل: ۱۱۰هزار نفر

تعداد فارغ‌التحصیلان حقوق در هر سال: ۲۵هزار نفر

تعداد افرادی که هر سال پروانه وکالت دریافت می‌کنند: ۳هزار نفر

حسابداری

می‌گویند پرجمعیت‌ترین رشته دانشگاهی ایران است و حدود ۹درصد دانشجویان کشور در این رشته تحصیل می‌کنند. البته به همان میزان نیز بازار کار خوبی دارد و تعداد فارغ‌التحصیلان بیکار این رشته نیز اندک است. از یک‌ مؤسسه‌ کوچک‌ گرفته‌ تا بزرگ‌ترین کارخانه‌های‌ کشور، حداقل‌ برای‌ تهیه‌ اظهارنامه‌ مالیاتی‌ به‌ حسابدار نیازمند هستند. البته از آن رشته‌هایی است که اگر مدرک مقاطع بالاتر را داشته باشید، کار بهتری نیز پیدا می‌کنید. میانگین حقوق دریافتی این شاغلان نیز در حد معقولی قرار دارد. حسابداری در خارج از ایران جزو مشاغل بسیار پردرآمد است.

تعداد دانشجویان حسابداری: ۲۳۰هزار نفر

کمبود حسابدار در کشور: نداریم

پرستاری

پرستاری برای آنها که می‌خواهند زود استخدام شوند و شغل و حقوق تضمین شده‌ای داشته باشند، بهترین رشته است. با وجود سختی‌هایی که دارد از یک بازار کار عالی برخوردار است. شاید بتوان گفت جزو معدود رشته‌های کارشناسی است که هیچ بیکاری ندارد. البته درآمدهای پرستاران به محل استخدام، پست‌های بیمارستان و ساعات شغلی مربوط است. همین‌ها دلایل کافی بوده که پرستاری به یکی از رشته‌های پرطرفدار در دانشگاه‌ها تبدیل شود. آمار نیز گواه این موضوع است که با کمبود شدید پرستار در کشور مواجهیم؛ پس این رشته به این زودی اشباع نخواهد شد.

تعداد پرستاران کشور: ۱۲۵هزار نفر

تعداد کمبود پرستار در کشور: ۱۵۰هزار نفر

تعداد فارغ‌التحصیلان پرستاری در هر سال: ۱۰هزار نفر

کامپپیوتر

پتانسیل‌های بی‌نظیر رشته‌های مرتبط با کامپیوتر باعث شده تا تعداد زیادی از افراد برای دانشگاه و ادامه مسیر زندگی یکی از این رشته‌ها را انتخاب کنند. البته که یکی از عالی‌ترین و بهترین زمینه‌ها برای کارآفرینی، حوزه رایانه و IT است و اگر بتوانید به سطوح خوبی در این حوزه برسید، سطح درآمدی بالایی نیز به‌دست خواهید آورد. به‌عنوان مثال مهندسی نرم‌افزار در رده سوم پردرآمدترین گروه‌های شغلی سال۹۷ قرار گرفته است و البته دومین شغل پرتقاضا نیز به‌حساب می‌آید.

 با این حال، برخلاف دید عمومی به این حوزه، آمار بیکاری میان متخصصان رشته‌های مربوط به کامپیوتر بالاست. البته یک دلیل آن نیز حضور تعداد زیادی از فارغ‌التحصیلان رشته‌های دیگر در این حوزه است. احتمالا با توسعه زیرساخت‌های اینترنتی، استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای دیجیتال این گروه شغلی نیز آینده بهتری پیدا می‌کند.

تعداد فارغ‌التحصیلان در هر سال: ۱۷۰هزار نفر

کمبود متخصص کامپیوتر: نداریم

خدمات امنیتی و نظامی

کمترین نرخ بیکاری در کشور مربوط به گروه خدمات امنیتی است. ۷۳هزار نفر از مراکز آموزشی افسری، نظامی و انتظامی مشغول به تحصیل یا فارغ‌التحصیل هستند. رشته‌های مرتبط با خدمات امنیتی و نظامی نرخ بیکاری ۴درصدی را در سال۱۳۹۷ به نام خود ثبت کرد که نشان می‌دهد وضعیت در این رشته‌ها از گذشته نیز بهتر شده است. با توجه به تضمین استخدام در اکثر دانشکده‌های افسری، پایین بودن نرخ بیکاری در این رشته‌ها طبیعی است. اگر روحیه شما با امور نظامی تطبیق دارد به این حوزه فکر کنید. البته گرایش‌های دیگری مثل امنیت اطلاعات، حفاظت اطلاعات و... نیز در این دسته قرار می‌گیرند. فراموش نکنید بسیاری از این رشته‌ها، گزینش‌ها و مصاحبه‌های جداگانه‌ای نیز دارند که باید برای ورود به این رشته‌ها از آن مراحل نیز عبور کنید.

تعداد مشغول به تحصیل یا فارغ‌التحصیل: ۷۳هزار نفر

فارغ‌التحصیلان کدام رشته‌ها  از بقیه بیکارترند؟

طبق گزارش مرکز آمار وزارت کار درباره نیروی کار سال ۱۳۹۷در گروه‌های عمده رشته تحصیلی، بیشترین نرخ بیکاری به‌ترتیب مربوط به گروه‌های معماری و ساختمان(۲۶.۱درصد)، هنر(۲۴.۵درصد)، علوم‌زیستی(۲۴.۱)، فرآوری و ساخت(۲۳.۵درصد) و فناوری و ارتباطات(۲۲.۸درصد) است. همچنین کمترین نرخ بیکاری مربوط به گروه خدمات امنیتی(۴/۴درصد) است.

توضیح اینکه گروه علوم‌انسانی شامل نساجی، زبان و ادبیات مادری، فلسفه و علم اخلاق، دین، تاریخ و باستان‌شناسی می‌شود. همچنین گروه علوم‌اجتماعی و رفتاری شامل رشته‌های اقتصاد، روانشناسی، جامعه‌شناسی و علوم سیاسی است. در گروه بازرگانی و علوم‌اداری رشته‌های امور مالی، بیمه، بانکداری، مدیریت و امور اداری قرار دارد و در گروه مهندسی و حرفه‌های مهندسی نیز رشته‌هایی مانند مهندسی‌های صنایع، مکانیک و فلزکاری، برق و انرژی، شیمی و الکترونیک قرار گرفته است.

رشته‌های پولساز از نظر دانشگاه هاروارد کدام‌ها هستند؟

  فوق‌‌لیسانس مدیریت کسب و کار MBA

  لیسانس علوم مهندسی

  لیسانس علوم‌پرستاری

  فناوری اطلاعات (IT)

  دستیاری وکالت