ابهامات دانشجویان درباره سهمیه ۵ درصدی ایثارگران در آزمون کارشناسی‌ارشد

صبح روز گذشته جمعی از پذیرفته‌شدگان آزمون کارشناسی‌ارشد در اعتراض به شیوه جدید اعمال سهمیه ۵‌درصدی ایثارگران مقابل وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تجمع کردند و خواستار اصلاح این قانون شدند.

صبح روز گذشته جمعی از دانشجویان پذیرفته‌شده در آزمون کارشناسی‌ارشد سال ۹۷ در مقابل وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با در دست داشتن پلاکارد‌هایی به تغییر نسبت سهمیه‌ها در دفترچه امسال این آزمون اعتراض کردند و خواستار اصلاح این قانون شدند.

 دانشجویان چه می‌گویند؟

دانشجویان در این تجمع مدعی بودند در دفترچه امسال آزمون ارشد دو تغییر مهم ایجاد شده، اول اینکه براساس قانون، پنج درصد ظرفیت هر کدرشته‌محل به جانبازان زیر ۲۵ درصد و همسر و فرزندان آنان و «همسر و فرزندان رزمندگان با حداقل ۶ ماه حضور داوطلبانه در جبهه» اختصاص دارد. (سهمیه ایثارگران پنج درصد ظرفیت) دوم اینکه طبق یک تبصره جدید در صورتی که سهمیه ۲۵ درصدی ایثارگران توسط داوطلبان مشمول سهمیه فوق تکمیل نشود،

ظرفیت خالی‌مانده، ابتدا به مشمولان سهمیه پنج‌درصدی ایثارگران که شرایط و حدنصاب لازم را داشته باشند، تخصیص یافته و اگر بازهم این ظرفیت خالی ماند، باقی‌مانده آن به داوطلبان سهمیه آزاد اختصاص می‌یابد. دانشجویان معترض می‌گویند براساس تبصره فوق، امسال در صورتی که دانشجویان نتوانند سهمیه ۲۵ درصدی را کسب کنند، این سهمیه به دانشجویان ایثارگر پنج‌درصدی می‌رسد یعنی عملا ۳۰ درصد از سهمیه‌های پذیرش در آزمون به ایثارگران اختصاص می‌یابد.

 مسئولان چه می‌گویند؟

این تجمع در حالی برگزار شد که مسئولان آموزش عالی نسبت به این مساله اظهارات مختلفی دارند که اکثر آنها الزام به مصوبه مجلس را دلیل اصلی اجرای قانون ۳۰ درصدی عنوان می‌کنند.

ابراهیم خدایی، رئیس سازمان سنجش آموزش کشور در گفت‌وگو با «ایسنا» می‌گوید: «براساس ماده ۹۰ برنامه ششم توسعه، مجلس شورای اسلامی سال گذشته پنج درصد ظرفیت پذیرش در دانشگاه‌ها را به فرزندان و همسران رزمندگان بالای ۶ ماه جبهه و همسران و فرزندان ایثارگران زیر ۲۵ درصد جانبازی اعمال کرد، ضمن اینکه براساس این ماده اگر دانشجویان ایثارگر نتوانند ظرفیت ۲۵ درصدی را پر کنند، این ظرفیت به سهمیه پنج‌درصدی فرزندان ایثارگر برمی‌گردد.» او می‌گوید: «ماده ۹۰ برنامه ششم توسعه چون اردیبهشت سال گذشته ابلاغ شد نتوانستیم در آزمون کارشناسی‌ارشد ۹۶ اجرایی کنیم، اما در کنکور ۹۶ اجرایی شد و درنهایت با اعتراض داوطلبان مواجه شدیم.»

خدایی با اینکه می‌گوید سازمان سنجش و وزارت علوم مخالف سهمیه‌های فوق برای ورود به دانشگاه‌ها هستند، ادامه می‌دهد: «خود مجلس باید در این زمینه تصمیم‌گیری کند. ما به‌عنوان دستگاه‌های اجرایی ملزم به اجرای قانون هستیم.»

از سوی دیگر وزارت بهداشت درخصوص مسائل مرتبط با سهمیه‌های آزمون‌های ورودی رشته‌های تخصصی علوم پزشکی نیز اطلاعیه‌ای صادر کرد. در این اطلاعیه آمده است: «با توجه به سوالات پیش‌آمده برای داوطلبان آزمون‌های وزارت بهداشت، درخصوص سهمیه پنج‌درصدی ایثارگران یادآور می‌شود براساس ماده ۹۰ قانون برنامه پنج‌ساله ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران (مصوب ۱۴ اسفند ۹۵ مجلس شورای اسلامی) سهمیه ورود با پنج درصد سهمیه اختصاصی برای جانبازان زیر ۲۵ درصد و همسران و فرزندان جانبازان زیر ۲۵ درصد و همسران و فرزندان رزمندگان با حداقل ۶ ماه حضور داوطلبانه در جبهه، جهت اجرا در کلیه آزمون‌های ورودی ابلاغ شده است. بنابراین وزارت بهداشت ملزم به تبعیت از این قانون است.» اما این اطلاعیه در ادامه تصریح می‌کند: «وزارت بهداشت تلاش‌های خود را برای حفظ ظرفیت‌های آزاد انجام می‌دهد.»

 این مصوبه چه می‌گوید؟

طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی، در سال ۹۵ سهمیه رزمندگان و ایثارگران به دو دسته تقسیم شده است؛ یک، ۲۵ درصد (۲۵ درصد ظرفیت هر کدرشته‌محل به «همسر و فرزندان شهدا و مفقودالاثر»، «آزادگان و همسر و فرزندان آنان»، «جانبازان ۲۵ درصد و بالاتر و همسر و فرزندان آنان» و رزمندگان) اختصاص دارد. دوم، پنج درصد (پنج درصد ظرفیت هر کدرشته‌محل نیز به جانبازان زیر ۲۵ درصد و همسر و فرزندان آنان» و «همسر و فرزندان رزمندگان با حداقل ۶ ماه حضور داوطلبانه در جبهه») اختصاص یافته است.

روند اجرای این قانون این روز‌ها با اعتراضاتی همراه است؛ در صورتی که سهمیه ۲۵ درصدی ایثارگران توسط داوطلبان مشمول سهمیه فوق تکمیل نشود، خالی‌مانده آن ابتدا به مشمولان سهمیه پنج‌درصدی ایثارگران که شرایط و حدنصاب لازم را داشته باشند، تخصیص یافته و اگر بازهم این ظرفیت خالی ماند، باقی‌مانده آن به داوطلبان سهمیه آزاد اختصاص می‌یابد.

اما این مصوبه دارای یک تبصره قابل توجه است که براساس قانون مذکور، حدنصاب نمره ایثارگران اعم از ایثارگران مشمول ظرفیت ۲۵ درصدی یا پنج درصدی، ۷۰ درصد نمره آخرین فرد پذیرفته‌شده در گزینش آزاد در هر کدرشته‌محل و حدنصاب نمره رزمندگان ۸۰ درصد نمره آخرین فرد پذیرفته‌شده در گزینش آزاد در هر کدرشته‌ محل است.

محمدمهدی زاهدی، رئیس کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی چندی‌پیش درخصوص ماجرای سهمیه پنج‌درصدی ایثارگران گفته بود: «در این زمینه بحث ما فقط تراز علمی است و به‌هیچ‌عنوان قصد ایجاد محدودیت برای فرزندان عزیز ایثارگران وجود ندارد و آن محدودیتی که در رسانه‌ها مطرح می‌شود درست نیست و سهمیه‌ها مانند قبل است و فقط نمره تراز علمی تغییر خواهد کرد.»

همه این اعتراضات و اظهارنظرها به نظر می‌رسد یک نوع برداشت نادرست از مصوبه مجلس است، البته این موضوع منتقدان جدی‌ای نیز دارد. مخالفان سهمیه پنج‌درصدی می‌گویند این سهمیه اگر قرار است در آزمون‌ها اعمال شود باید در ظرفیت مازاد سهمیه ۲۵ درصدی در نظر گرفته شود چون اجرای قانون فعلی در اصل باعث کاهش پنج‌درصدی ظرفیت آزاد و در کل کاهش ۳۰ درصدی در هر کدرشته‌محل می‌شود.