نگاهی به اتفاقات دربی سیزدهم؛ ماجراهای روز واقعه

هر چند که به خاطر رقابت‌های قهرمانی جهان کشتی در تهران این دیدار به حاشیه رفت و هیچ فیلمی از آن وجود ندارد اما در تاریخ دربی ها و فوتبال ایران این باخت برای تیم استقلال به ثبت رسیده است. این دیدار در چارچوب سومین دوره لیگ فوتبال ایران برگزار شد و پرسپولیس در این دوره به قهرمانی رسید.

در آن بازی توپ هایی که به سمت محوطه جریمه آبی‌پوشان پایتخت ارسال می‌شد یک موقعیت گل به شمار می‌رفت و در نهایت به گل ختم شد. همایون بهزادی، حسین کلانی  و ایرج سلیمانی شش گل تیم پرسپولیس را وارد دروازه استقلال کردند. در این دیدار کلانی یک گل، سلیمانی ۲ گل و بهزادی۳ گل به ثمر رساندند.

برای این بازی «آلن راجرز» سرمربی تیم فوتبال پرسپولیس، بهرام مودت، ابراهیم آشتیانی، مسیح‌ مسیح‎نیا، رضا وطنخواه، جعفر کاشانی، اسماعیل حاج رحیمی‎پور، ایرج سلیمانی، اصغر ادیبی، علی پروین، حسین کلانی و همایون بهزادی (کاپیتان) را به زمین فرستاد.

در سوی مقابل «زدراکو رایکوف» با ترکیب منصور رشیدی رشیدی، کارو حق‎وردیان، اکبر کارگر جم، جواد الله‌وردی، جواد قراب (کاپیتان)، نصرا... عبدالهی، علی جباری، عزت جانملکی، حسن روشن ، غلامحسین مظلومی و محمدرضا عادلخانی گام به میدان این مسابقه گذاشت.

داور این بازی «نیکولای پتروچیانو» از کشور رومانی بود که «اکبر حق‌بین» و «محمود خوش‌خوان» وی را در امر قضاوت کمک می‌کردند.

در ترکیب ۲ تیم ملی پوشان زیادی حضور داشتند برای تیم فوتبال پرسپولیس آشتیانی، کاشانی، حاج رحیمی پور و علی پروین و در استقلال رایکوف رشیدی، حجازی، کارگرجم، قراب، عادلخانی، مظلومی و حق وردیان ملی ‌پوش بودند. این دیدار پس از قطعی شدن حذف تیم ایران از رقابت های مقدمانی جام جهانی ۱۹۷۴ برگزار شد. تیم ملی فوتبال ایران در این دوره از بازی‌ها در برابر استرالیا در مجموع با نتیجه سه بر ۲ مغلوب و از صعود به جام جهانی بازماند.

جایگاه ۲ تیم در جدول رده بندی رقابت ها این مسابقه را به یکی از حساس‌ترین بازی ها تبدیل کرده بود. پیش از این دیدار تیم پرسپولیس با چهار برد و ۲ تساوی  و مجموع ۱۰ امتیاز در صدر جدول و استقلال نیز تنها با تفاضل گل کمتر در جایگاه دوم قرار داشت. باوجود خط دفاع مستحکم ۲ تیم پرسپولیس سه گل بیشتر از استقلال به ثمر رسانده بود.  هر ۲ تیم پیش از این بازی تنها ۲ گل خورده بودند. در آن زمان هر برد ۲ امتیاز و مساوی یک امتیاز داشت.

استقلال پیش از این بازی بانک ملی را به نتیجه ۲ بر یک مغلوب کرد و پرسپولیس نیز در برابر پاس تهران با تساوی بدون گل متوقف شد. از نکات بارز این بازی آن بود که دربی شهریور ۵۲، نخستین دربی بود که در ورزشگاه آزادی برگزار شد. بازی برگشت این ۲ تیم با تساوی یک بر یک به پایان رسید. 

با وجود آنکه مسابقات قهرمانی جهان کشتی در تهران برگزار شد بیش از ۶۰ هزار نفر از دربی سال ۱۳۵۲ دیدن کردند. دربی که تصاویر آن هنوز مرموز و فیلم آن گم شده است.برخی مدعی‌اند که این فیلم توسط تیمسار خسروانی مدیر باشگاه تاج سابق نابود شده و برخی دیگر نیز باور دارند به خاطر رقابتهای کشتی فیلمی از این بازی وجود ندارد.

شاید یکی از خاطرات ماندگار آن بازی مربوط به مرحوم «مرتضی احمدی» پیشکسوت هنر ایران باشد که عنوان کرد: یادم می آید بازی تاج و پرسپولیس بود و من نگران بودم که نکند تیم محبوبم به تاج ببازد. در آن روز همه حقوق و مزایایم را که روی هم ۷۰۰ تومان می‌شد گرفته بودم. با خودم نذر کردم و گفتم یا اباالفضل، هر گلی که پرسپولیس در این بازی بزند ۱۰۰ تومان نذر تو می‌کنم. او می گوید: پس از گل ششم از نذر منصرف شدم چون با گل بعدی دیگر پولی برایم باقی نمی ماند.

روز پس از بازی بازیکنان میهمان تیمسار خسروانی بودند. البته این دورهمی برای میهمانی نبود بلکه جلسه مجازات و یافتن مقصر بود. جلسه‌ای که در نهایت پیکان انتقادات را به سمت و سوی «جواد الله وردی» ۲۱ ساله برد. خسروانی در این جلسه خطاب به اعضای تیم گفت: «شما خالق فصل سیاه استقلال هستنید و باید مجسمه شما با این عنوان ساخته شود.» سخنانی که الله وردی را عصبانی کرد و در نهایت او  به تیم رقیب پیوست.

آن بازی روز شانزدهم شهریورماه به پایان رسید اما ماجرای آن هنوز تمام نشده است و هواداران تیم فوتبال پرسپولیس و ستاره هایآن هنوز از بازی به عنوان یک نماد استفاده می‌کنند. نمادی که نام پرسپولیس را با عدد ۶ گره زده است.