دوشنبه ۲۳ مهر ۱۴۰۳
۱۱:۰۵ - ۱۹ دي ۱۴۰۲ کد خبر: ۱۴۰۲۱۰۱۲۱۹
اخبار فلزات، طلا و ارز

سالگرد ارز ترجیحی؛ و افزایش دوبرابری قیمت کالاهای مشمول نسبت به بقیه!

ندری، اقتصاددان: ارز ۲۸۵۰۰ تومانی در دل خود فسادزاست

ارز دولتی,ارز ۲۸۵۰۰ تومانی
برخی اقتصاددانان با توجه به چارچوب اقتصادی کشور تاکید دارند که فعلا در ایران نمی‌توان به تک‌نرخی شدن ارز رسید. برای مثال حسین راغفر در نشست «نگاهی به بودجه سال ۱۴۰۳ کشور» تک‌نرخی بودن نرخ ارز را پیامد یک اقتصاد واقعا آزاد دانست و تحقق آن در شرایط فعلی را توهم ارزیابی کرد.

روزنامه توسعه ایرانی نوشت: از ابتدای تخصیص ارز ترجیحی و دونرخی شدن نرخ ارز، برخی معتقدند که معایب این شیوه بیش از مزایای آن است و برخی مخالفان حذف این شیوه تخصیص ارز، فکر معیشت مردم هستند و از این منظر با آن مخالفت می‌کنند اما هر دو طیف در وجود رانت برای تخصیص این نوع ارز، اتفاق‌نظر دارند.

سیدحامد سیدقربانی، دانش‌پژوه سیاست‌گذاری اقتصادی، با ترسیم یک نمودار در شبکه ایکس نوشت: «در سالگرد ‎ارز۲۸۵۰۰ تومانی آمدم تاثیر این همه ارز تخصیص داده شده را بررسی کنم، اما بعد از رسم این نمودار به قدری ناراحت و عصبانی شدم که قابل وصف نیست. کالاهایی که در این یکسال ارز ترجیحی گرفتند، دو برابر کالاهایی که ارز نگرفتند گران شده‌اند. خداقوت آقای ‎فرزین پس این ارزها کجا می‌روند؟»

۱۷ دی‌ماه یک نماینده مجلس در تذکری شفاهی، از عدم اجازه بانک مرکزی برای تحقیق و تفحص درباره ارز ۴۲۰۰ تومانی خبر داد. به گزارش خبرگزاری مهر، جبار کوچکی‌نژاد اظهار کرد: بیش از دو سال است که مجلس به تحقیق و تفحص از نحوه تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی رای داده است اما متاسفانه بانک مرکزی اجازه نمی‌دهد که این تحقیق و تفحص، انجام شود.

او افزود: بیش از ده‌ها میلیارد دلار از منابع دولت که باید بر سر سفره‌های مردم خود را نشان می‌داد، به جیب یکسری رانت‌خوار رفت؛ انتظار می‌رود در چند ماه باقی‌مانده از دوره مجلس یازدهم، با مجلس همکاری شود تا این تحقیق و تفحص انجام شود.

۲۰۰ قلم کالا مشمول ارز  ۲۸۵۰۰ تومانی نمی‌شوند

بر اساس اعلام مسئولین دولتی حدود ۲۰۰ قلم کالا از فهرست ارز ۲۸۵۰۰تومانی مرتبط با سیاست تثبیت ارزی خارج شده‌اند.

به گزارش تسنیم، پیگیری‌ها نشان می‌دهد در ابتدا حدود ۴۰۰ ردیف تعرفه کالایی مشمول ارز ۲۸۵۰۰ تومانی شده بود و حالا خبر می‌رسد ۲۰۰ قلم کالا از این فهرست خارج شده و تنها ۲۰۰ ردیف کالای اساسی مثل نهاده‌های دامی (ذرت، جو و...) و برخی روغن‌ها مشمول ارز  ۲۸۵۰۰ تومانی هستند. این موضوع از سوی قائم‌مقام وزارت جهاد کشاورزی در امور بازرگانی نیز تایید شده است و به‌نظر می‌رسد دولت باوجود تثبیت نرخ ارز ۲۸۵۰۰تومانی در لایحه بودجه ۱۴۰۳ شروع به حذف تدریجی اقلام مشمول ارز ترجیحی کرده است.

به نظر می‌رسد خود دولت به سمت حذف دونرخی بودن نرخ ارز می‌رود. اما تجربه سابق دولت در حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی بسیار تورم‌زا بود و قیمت کالاهای اساسی با یک جهش بی‌سابقه مواجه شدند و معیشت خانوارها هنوز درگیر این شوک‌های قیمتی سابق است. از طرفی برخی کارشناسان و عمدتا اقتصاددانان طرفدار بازار آزاد تاکید می‌کنند این سیاست خود تورم‌زا بوده و تورم بین کالاهایی که این ارز به آنها اختصاص داده شده بیشتر بوده است.

آیا اکنون دولت شرایطی دارد که اگر این ارز ۲۸۵۰۰ تومانی حذف شود، تورم و شوک قیمتی جدیدی بر مردم تحمیل نکند؟

ارز ۲۸۵۰۰ تومانی فسادزاست

یک اقتصاددان درباره فسادزا بودن تخصیص ارز ۲۸۵۰۰ تومانی عنوان کرد: اگر به این نحوه تخصیص ارز سیستمی نگاه شود، در دل خود فسادزاست و رانت ایجاد می‌کند. در واقع ارزی که در بازار آزاد قیمت آن ۵۰ هزار تومان است، با نصف قیمت در اختیار برخی قرار می‌گیرد. آنها نیز وسوسه می‌شوند که این ارز را دریافت کنند و به جای اینکه صرف کالای اساسی کنند، آن را در بازار بفروشند.

کامران ندری با بیان اینکه این سیستم است که زمینه را برای رانت‌طلبی مهیا می‌کند، تاکید کرد: بسیاری هستند بدون هیچ زحمتی تحت عنوان تولیدکننده‌ کالای اساسی این ارز را تهیه کنند ولی استفاده‌های دیگر از آن کنند. نمونه آن را در چای دبش می‌توان دید.

او تصریح کرد که ذی‌نفعان با دسترسی به این ارز می‌توانند درآمدهای هنگفت تهیه کنند. این افراد می‌توانند به دولت فشار سیاسی وارد کنند که این سیاست را حذف نکند. 

استاد دانشگاه امام صادق درباره شرایط کارکرد مناسب این نحوه تخصیص ارز اظهار کرد: کارکرد اختصاص ارز ۲۸۵۰۰ تومانی بستگی به نظارت کافی دولت بر توزیع این ارز به کالاها دارد. اگر دولت بتواند مطمئن شود که این ارز صرف فراهم آوردن کالاهای اساسی می‌شود و دریافت‌کنندگان آن  هم این ارز را در محل دیگری استفاده نکنند، کالاهایی که مشمول ارز ۲۸۵۰۰ می‌شوند، می‌تواند به قیمت مناسب به دست مصرف‌کنندگان برسند.

ندری ادامه داد: همچنین برای کارکرد صحیح این سیاست، دولت باید نظارت کافی را بر قیمت‌گذاری محصولات این افراد داشته باشد زیرا تولیدکننده ممکن است ارز  ۲۸۵۰۰ تومانی دریافت کند، اما محصول خود را براساس نرخ ارز آزاد قیمت‌گذاری کند. او خاطرنشان کرد که اگر نظارت‌ صحیح نباشد، منافع این ارز فقط نصیب دلالان و رانت‌بگیران می‌شود تا عموم مردم. 

حذف ارز  ترجیحی؛ سخت، اما ممکن

این اقتصاددان در ادامه درباره امکان حذف این نوع اختصاص ارز و حرکت به سمت تک‌نرخی شدن بیان کرد: حذف این ارز کار آسانی نیست اما شدنی و امکان‌پذیر است. اگر دولت بدنه کارشناسی قوی داشته باشد می‌تواند به سمت حذف این سیستم برود. ندری افزود: مهمترین مشکلی که حذف ارز ۲۸۵۰۰ دارد، بالا بردن هزینه زندگی مردم است. اگر دولت حقوق و دستمزدها را متناسب با این افزایش هزینه‌ها ترمیم کند، می‌توان به حذف آن فکر کرد. بنابراین این حذف، یک کارشناسی دقیق می‌طلبد که بررسی شود هزینه‌های خانوار چقدر افزایش می‌یابد و همچنین لازم است حقوق‌ها و دستمزدها افزایش هزینه‌ها را ترمیم کند.

او درباره حقوق و دستمزدها اضافه کرد: بخشی از حقوق‌ها را خود دولت پرداخت می‌کند و بنابراین باید بودجه خود را متناسب با هزینه‌ها افزایش دهد. بخشی دیگر از حقوق‌ها را بنگاه‌ها پرداخت می‌کنند و باید برای اصلاح حداقل دستمزدها تغییراتی ایجاد شود.

این کارشناس مسائل اقتصادی تاکید کرد: اگر دولت توان کارشناسی کافی داشته باشد، حذف این سیستم فسادزا، رانت‌زا و ناکارآمد امکان‌پذیر است اما اگر دولت توانایی کارشناسی لازم را نداشته باشد مردم را با مشکل هزینه مواجه می‌کند. همچنین دولت برای حذف این ارز، با مشکلات سیاسی، فنی و کارشناسی مواجه است که بتواند به لحاظ فنی، آثار منفی حذف ۲۸۵۰۰ تومانی را بر بودجه خانوار جبران و مقابل ذی‌نفعان رانت‌خوار این ارز ایستادگی کند. 

ندری درباره وجود این توان کارشناسی در دولت سیزدهم گفت: دولت سال گذشته در رابطه با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، سابقه‌ای نه چندان خوب از خود به جا گذشت. دولت ارز ۴۲۰۰ تومانی را حذف کرد اما نتوانست آثار منفی آن را بر خانوارها جبران کند.

او در پایان تصریح کرد: اگر استناد ما به تجربه‌ها و کارشناسان دولت باشد، نمی‌توان به جبران تبعات منفی حذف این نوع ارز امیدوار بود.

ارز دونرخی به سیاستی مخرب تبدیل شده

شرایط به صورتی است که از طرفی سیستم تخصیص ارز به کالاهای اساسی فسادزا و رانت‌زاست و برای کارآیی این سیاست، دولت باید نظارت جدی بر استفاده مشمولین تخصیص ارز داشته باشد که این توانایی و حتی اراده در دولت وجود ندارد و ازاین‌رو نرخ دوگانه ارز به سیاستی مخرب تبدیل شده است. اما حذف آن نیز، با نبود عزم دولت برای جبران افزایش هزینه‌ها به وسیله حقوق و دستمزدها، مخرب است. دولت باز در تلاش است که حقوق و دستمزدها را کمتر از تورم افزایش دهد و با این شرایط باز هم حذف ارز ۲۸۵۰۰ تومانی به صورت شوک به مردم تحمیل می‌شود.

در این خصوص برخی اقتصاددانان با توجه به چارچوب اقتصادی کشور تاکید دارند که فعلا در ایران نمی‌توان به تک‌نرخی شدن ارز رسید. برای مثال حسین راغفر در نشست «نگاهی به بودجه سال ۱۴۰۳ کشور» تک‌نرخی بودن نرخ ارز را پیامد یک اقتصاد واقعا آزاد دانست و تحقق آن در شرایط فعلی را توهم ارزیابی کرد.

رامتین موثق

  • 18
  • 1
۵۰%
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
هیثم بن طارق آل سعید بیوگرافی هیثم بن طارق آل سعید؛ حاکم عمان

تاریخ تولد: ۱۱ اکتبر ۱۹۵۵ 

محل تولد: مسقط، مسقط و عمان

محل زندگی: مسقط

حرفه: سلطان و نخست وزیر کشور عمان

سلطنت: ۱۱ ژانویه ۲۰۲۰

پیشین: قابوس بن سعید

ادامه
بزرگمهر بختگان زندگینامه بزرگمهر بختگان حکیم بزرگ ساسانی

تاریخ تولد: ۱۸ دی ماه د ۵۱۱ سال پیش از میلاد

محل تولد: خروسان

لقب: بزرگمهر

حرفه: حکیم و وزیر

دوران زندگی: دوران ساسانیان، پادشاهی خسرو انوشیروان

ادامه
صبا آذرپیک بیوگرافی صبا آذرپیک روزنامه نگار سیاسی و ماجرای دستگیری وی

تاریخ تولد: ۱۳۶۰

ملیت: ایرانی

نام مستعار: صبا آذرپیک

حرفه: روزنامه نگار و خبرنگار گروه سیاسی روزنامه اعتماد

آغاز فعالیت: سال ۱۳۸۰ تاکنون

ادامه
یاشار سلطانی بیوگرافی روزنامه نگار سیاسی؛ یاشار سلطانی و حواشی وی

ملیت: ایرانی

حرفه: روزنامه نگار فرهنگی - سیاسی، مدیر مسئول وبگاه معماری نیوز

وبگاه: yasharsoltani.com

شغل های دولتی: کاندید انتخابات شورای شهر تهران سال ۱۳۹۶

حزب سیاسی: اصلاح طلب

ادامه
زندگینامه امام زاده صالح زندگینامه امامزاده صالح تهران و محل دفن ایشان

نام پدر: اما موسی کاظم (ع)

محل دفن: تهران، شهرستان شمیرانات، شهر تجریش

تاریخ تاسیس بارگاه: قرن پنجم هجری قمری

روز بزرگداشت: ۵ ذیقعده

خویشاوندان : فرزند موسی کاظم و برادر علی بن موسی الرضا و برادر فاطمه معصومه

ادامه
شاه نعمت الله ولی زندگینامه شاه نعمت الله ولی؛ عارف نامدار و شاعر پرآوازه

تاریخ تولد: ۷۳۰ تا ۷۳۱ هجری قمری

محل تولد: کوهبنان یا حلب سوریه

حرفه: شاعر و عارف ایرانی

دیگر نام ها: شاه نعمت‌الله، شاه نعمت‌الله ولی، رئیس‌السلسله

آثار: رساله‌های شاه نعمت‌الله ولی، شرح لمعات

درگذشت: ۸۳۲ تا ۸۳۴ هجری قمری

ادامه
نیلوفر اردلان بیوگرافی نیلوفر اردلان؛ سرمربی فوتسال و فوتبال بانوان ایران

تاریخ تولد: ۸ خرداد ۱۳۶۴

محل تولد: تهران 

حرفه: بازیکن سابق فوتبال و فوتسال، سرمربی تیم ملی فوتبال و فوتسال بانوان

سال های فعالیت: ۱۳۸۵ تاکنون

قد: ۱ متر و ۷۲ سانتی متر

تحصیلات: فوق لیسانس مدیریت ورزشی

ادامه
حمیدرضا آذرنگ بیوگرافی حمیدرضا آذرنگ؛ بازیگر سینما و تلویزیون ایران

تاریخ تولد: تهران

محل تولد: ۲ خرداد ۱۳۵۱ 

حرفه: بازیگر، نویسنده، کارگردان و صداپیشه

تحصیلات: روان‌شناسی بالینی از دانشگاه آزاد رودهن 

همسر: ساناز بیان

ادامه
محمدعلی جمال زاده بیوگرافی محمدعلی جمال زاده؛ پدر داستان های کوتاه فارسی

تاریخ تولد: ۲۳ دی ۱۲۷۰

محل تولد: اصفهان، ایران

حرفه: نویسنده و مترجم

سال های فعالیت: ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۴

درگذشت: ۲۴ دی ۱۳۷۶

آرامگاه: قبرستان پتی ساکونه ژنو

ادامه
ویژه سرپوش