کارنامه ارز در ابتدای تابستان

بازدهی ماهانه بازار ارز در نخستین ماه تابستان، کمترین میزان پس از دی‌ماه سال ۹۷ بوده است. در تیرماه سال‌جاری اگرچه دمای هوا افزایش قابل‌توجهی نسبت به ماه‌های اخیر داشت، اما برخلاف آن، دمای دلار به میزان ۶/ ۸ درصد کاهش یافت و افزایش قیمت در روزهای آخر نیز نتوانست از ثبت این بازدهی منفی جلوگیری کند. روز گذشته بهای دلار به ۱۲ هزار و ۲۵۰ تومان رسید و قیمت سکه نیز در سطح ۴ میلیون و ۲۲۰ تومان قرار گرفت و در نهایت نرخ سکه نیز در تیرماه افت ۴/ ۱۰ درصدی را ثبت کرد.

پایان دلار در کانال ۱۲ هزار تومانی در اولین ماه تابستان، زمینه‌ساز ثبت کمترین بازدهی این ارز از دی‌ماه ۹۷ شد. در آخرین روز تیرماه، دلار ۲۰ تومانافزایش قیمت را به ثبت رساند و به بهای ۱۲ هزار و ۲۵۰ تومان رسید. ثبت این قیمت به معنای رشد منفی ۶/ ۸ درصدی این ارز در اولین ماه تابستان بود. آخرین بار شاخص ارزی در آذرماه ۹۷، بازدهی کمتری را به ثبت رسانده بود. سکه تمام بهار آزادی نیز در تیرماه نزدیک به ۵۰۰ هزار تومان از ارزش خود را از دست داد. با این حال، روز آخر تیرماه با افزایش ۲۰هزار تومانی سکه و ثبت قیمت ۴ میلیون و ۲۲۰ هزار تومانی همراه بود.

ثبت این قیمت نشان‌دهنده افت ۴/ ۱۰ درصدی فلز گرانبهای داخلی در تیرماه بود. سکه در آخرین روز خردادماه ۴ میلیون و ۷۱۰ هزار تومان قیمت داشت. با وجود روند کاهشی دلار و سکه در تیرماه، عده‌ای از فعالان اعتقاد دارند بازار در ادامه تابستان روند افزایشی خواهد  داشت.

برخورد قیمت سکه و دلار به کف‌های تاریخی، تقاضای ارزی واردکنندگان در آستانه مرز ۱۲ هزار تومانی و احتمال کاهش درآمدهای نفتی از جمله مواردی است که افزایشی‌ها را به تغییر مسیر قیمتی امیدوار کرده است. این در حالی است که در دوماه اخیر دلار و سکه  روندی منفی داشتند، هرچند میزان کاهش در تیرماه سرعت بیشتری نسبت به خردادماه داشت.  سکه که در خردادماه کمی بیش از یک درصد کاهش یافته بود، در تیرماه بالای ۱۰ درصد افت قیمت را ثبت کرد. دلار نیز از افت ۶/ ۵ درصدی خردادماه، ۶/ ۸ درصد افت قیمت را در ماه اول تابستان به ثبت رساند.

در مقابل افزایشی‌ها، عده‌ای از کاهشی‌های بازار باور دارند، روند نزولی دو ماه اخیر در ادامه تابستان نیز تداوم خواهد داشت. از نگاه این دسته، تقاضای زیادی در بازار حضور ندارد و بازار دیگر به اخبار سیاسی حساس نیست. این موضوع از نگاه کاهشی‌ها نشان می‌دهد معامله‌گران، بازارهای دیگر را برای حفظ ارزش پول خود به جای ارز انتخاب کرده‌اند. این عده تاکید می‌کنند، در گذشته دلار حتی در واکنش به اخبار نه‌چندان منفی سیاسی، واکنش زیادی نشان می‌داد، ولی هم‌اکنون مورد هدف قرار دادن پهپاد آمریکایی و توقیف نفتکش حامل نفت ایران یا توقیف نفتکش انگلیسی هیچ کدام نمی‌توانند نوسان زیادی را در بازار ایجاد کنند.

بازه مجاز نوسانی تیرماه

بیشترین قیمتی که شاخص ارزی در تیرماه به ثبت رساند در همان روزهای ابتدایی این ماه رقم خورد. در سومین روز تیرماه، قیمت ۱۳ هزار و ۳۵۰ تومانی برای دلار به ثبت رسید که سقف قیمتی این ارز در چهارمین ماه سال بود. پس از آن، قیمت دلار تا تاریخ ۲۱ تیر نوسانات محدودی را در بازه ۱۲ هزار و ۸۹۰ تا ۱۳  هزار و ۲۰۰ تومان صورت داد. از روز ۲۲ تیر میزان نزول این ارز سرعت گرفت تا اینکه در تاریخ ۲۶ تیر کمترین قیمت این ارز به ثبت رسید که عدد ۱۱ هزار و ۷۰۰ تومانی بود. البته در طول روز قیمت‌های نزدیک به مرز ۱۱ هزار تومانی نیز اتفاق افتاد، ولی قیمت نهایی روز هیچ‌گاه به زیر ۱۱ هزار و ۷۰۰ تومان نرفت. در واقع بر اساس قیمت پایان روز می‌توان گفت دلار در اولین ماه تابستان در بازه ۱۱ هزار و ۷۰۰ تا ۱۳ هزار و ۳۵۰ تومان نوسان کرده است.

امید افزایشی نوسان‌گیران چیست؟

یکی از عواملی که افزایشی‌ها را به تغییر مسیر دلار امیدوار کرده است، خریدهای واردکنندگان ارزی در مرز ۱۲ هزار تومانی است. به گفته برخی کارشناسان، قیمت دلار هم‌اکنون در سامانه نیما در نزدیکی مرز ۱۲ هزار تومانی قرار دارد؛ این موضوع به معنای آن است که واردکنندگان درچنین قیمت‌هایی حاضر به خرید ارز هستند. از آن سو قیمت دلار در سامانه نیما بیش از ۱۰ روز است که نوسان خاصی نداشته و این موضوع یادآور می‌شود که قیمت یاد شده تا حدی به تعادل رسیده است. در این شرایط، اگر قیمت دلار پایین‌تر برود، از نظر این دسته از معامله‌گران با افزایش تقاضای واردکنندگان مواجه خواهد شد. از سوی دیگر، قیمت دلار در اواخر تیرماه در نزدیکی مرز ۱۱ هزار تومانی با افزایش خریدها مواجه شد و بازیگران اجازه ندادند قیمت این ارز افت بیشتری را تجربه کند.

این مساله از نگاه افزایشی‌ها نشان‌دهنده برخورد قیمت به کف است و از این پس از نظر آنها، افزایشی‌ها می‌توانند با اطمینان بیشتری وارد بازار شوند. صادرات نفتی ایران نیز در ماه‌های اخیر به خصوص پس از عدم تمدید معافیت‌های نفتی بر مبنای شماری از گزارش‌ها کاهش زیادی را ثبت کرده است و به زیر ۵۰۰ هزار بشکه در روز رسیده است. کاهش صادرات نفتی که منجر به افت درآمدهای ارزی می‌شود، انتظارات افزایشی شماری از معامله‌گران را فعال کرده است. در‌حالی‌که این انتظارات افزایشی مطرح می‌شود، دلار برای قرار گرفتن در مسیر صعودی باید از چند نقطه مقاوم عبور کند که اولی سطح ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومانی است و دومی سطح ۱۲ هزار و ۸۰۰ تومانی.

چرا کاهشی‌ها به ادامه روند نزولی باور دارند؟

در‌حالی‌که شماری از معامله‌گران باور دارند، روند کاهشی دلار در ادامه تابستان دنبال نخواهد شد، بخش دیگری از معامله‌گران و حاضران در بازار باور دارند، قیمت دلار راه نزولی خود را با شیب ملایم ادامه خواهد داد و به سوی کف ۱۰ هزار تومانی حرکت خواهد کرد که آخرین بار در اواخر آذرماه ثبت کرده بود. یکی از دلایل مهمی که کاهشی‌ها را به ادامه روند نزولی امیدوارتر کرده است، بی‌تفاوتی بازار در ماه‌های اخیر به اخبار سیاسی بوده است. از نگاه آنها وقتی بازار به اخبار سیاسی بی‌محلی می‌کند و تقاضای احتیاطی وارد بازار نمی‌شود، می‌توان عنوان کرد که بخش عمده‌ای از تقاضا از بازار خارج شده است.

در کنار این، در سمت عرضه نیز بازارساز در ۲ ماه اخیر توانسته است نرخ حواله درهم را به خوبی مدیریت کند، امری که نشان می‌دهد بازارساز نیز در سمت عرضه از توانایی قابل ملاحظه‌ای برخوردار است. یکی دیگر از متغیرهای اثرگذار بر ذهنیت کاهشی‌های بازار، سیاست بازارساز در ماه‌های اخیر بوده است. کنار گذاشتن احتیاط‌های گذشته و پرهیز از ساختن سدهای ذهنی که تصمیم‌گیری را دچار تردید می‌کند، از مهم‌ترین تغییرهای مشهود در رویه بازارساز بوده است که منجر به در پیش گرفتن سیاست‌هایی چون تعدیل قیمت دلار در سامانه نیما شد. این سیاست یکی از مهم‌ترین عوامل در تغییر روند بازار در دو ماه اخیر عنوان شده است.