در سال ۱۹۶۴، پروژه جابجایی و نجات معابد ۳۰۰۰ ساله ابوسمبل که یکی از بزرگترین و دیدنی‌ترین پروژه‌های جمع آوری و احیاء مجدد در جهان بود، در مصر انجام شد. معبد بزرگتر متعلق به رامسس دوم و معبد کوچکتر به همسر او نِفِرتاری تعلق داشت.
به دنبال تصمیمی برای زدن سد بر روی رود نیل در آن منطقه، آب دریاچه بالا می‌آمد و معابد به زودی به زیر آب فرو می‌رفتند؛ برای جلوگیری از این آسیب معابد مزبور باید جابجا می‌شدند. این معابدِ سال‌ها رها شده و به مرور زمان زیر تلی از شن و ماسه قرار گرفته بودند بطوری‌که چهار مجسمه عظیمِ نشسته رامسس دوم در جلوی معبد اصلی، تا زانو زیر ماسه‌ها فرو رفته‌بودند. عملیات آغاز شد و پیکره‌های غول پیکر رامسس دوم تحت نظارت یونسکو و با دقت به بلوک‌های بین ۳ تا ۲۰ تنی تقسیم شدند و به آرامی از دریاچه دور و بر روی یک صخره مصنوعی به فاصله ۱۸۰ متر از محل قبلی و ارتفاعی۶۰ متر بالاتر، دوباره به هم وصل شدند. کل عملیات چهار سال به طول انجامید و میلیون‌ها دلار هزینه در برداشت.
در تصویر آخر نکته جالبی وجود دارد:
در داخل معبد اصلی یک اتاق وجود داشت که چهار مجسمه در کنار هم ایستاده بودند: مجسمه رامسس دوم و سه خدای مصری، رع، آمون و پتاح. فقط دو بار در سال در ۲۲ اکتبر (روز تولد فرعون) و ۲۲ فوریه (روز شروع سلطنت فرعون) هنگام طلوع خورشید اشعه نوری به عمق این اتاق نفوذ می‌کرد و مجسمه‌های رامسس، آمون و رع را روشن می‌کرد. تنها مجسمه‌ای که در این تاریخ‌ها در تاریکی قرار می‌گرفت، مجسمه پتاح بود که خدای تاریکی مصریان بود! جابجایی معبد آنقدر دقیق اندازه‌گیری و اجرا شد که همان اتفاق در محل جدید نیز در همان روز‌ها تکرار می‌شود.
- 11
- 4
