زمان طلایی تشخیص بیماری‌های روماتوئیدی اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد

وظیفه دستگاه ایمنی بدن مقابله با عوامل بیماری‌زا و تهدید‌کننده سلامت انسان است اما گاهی همین دستگاه ایمنی برای‌مان مشکل ساز می‌شود. عملکرد دستگاه ایمنی بدن به‌دلایل مختلف ممکن است دچار اختلال شود و به اشتباه به اعضای بدن حمله کند و سلامتی فرد را به خطر اندازد.

این دسته از بیماری‌ها که با نام بیماری خود ایمنی شناخته می‌شوند، انواع مختلفی دارند. بیماری‌های روماتیسمی دسته‌ای از بیماری‌های خود ایمنی هستند که معمولاً با درگیری استخوان و مفاصل، کیفیت زندگی مبتلایان را کاهش می‌دهند و حتی ادامه زندگی را با سختی مواجه می‌کنند.

دکتر احمد رضا جمشیدی در گفت‌و‌گو با ایران می‌گوید: تاکنون بیش از یکصد نوع بیماری روماتیسمی شناخته شده است که به دلایل مختلف بروز می‌کند. با توجه به عامل ایجاد‌کننده بیماری‌های روماتیسمی می‌توان آنها را به دسته‌های مختلفی تقسیم کرد. قسمت عمده بیماری‌های روماتیسمی بیماری‌هایی هستند که به آنها مکانیکی می‌گویند. این دسته از بیماری‌ها معمولاً به نوعی با حرکت انسان مرتبط هستند و علائم آنها با فعالیت فیزیکی بیمار، تشدید می‌شود و با استراحت او از بین می‌رود یا کمتر می‌شود. «استئوآرتریت» یا آرتروز یکی از شناخته شده‌ترین بیماری‌ها در این دسته از بیماری‌های روماتیسمی است که تعداد مبتلایان به آن- که از دردهای استخوانی رنج می‌برند- بسیار پرشمار است.

به گفته رئیس یازدهمین کنگره روماتولوژی ایران، ایجاد درد هنگام استفاده از یک عضو و از بین رفتن آن با استراحت دادن آن عضو، مهم‌ترین علامت بیماری‌های مکانیکی است.

رئیس انجمن روماتولوژی در ادامه می‌افزاید: گاهی هم نقص سیستم ایمنی باعث می‌شود این سیستم با حمله به بافت‌های بدن باعث التهاب مفاصل و ارگان‌های دیگر بدن شود. بیماری لوپوس، درماتومیوزیت و آرتریت روماتوئید نمونه‌هایی از بیماری‌های التهابی هستند. در برخی مواقع هم حضور عوامل میکروبی در فضای مفصل به ایجاد

آرتریت‌های عفونی منجر می‌شود. البته در میان بیماری‌های روماتیسمی نباید از بیماری‌های متابولیک هم غافل شد. پوکی استخوان (استئو پروزیس) و نرمی استخوان (استئو مالاسی) هم نمونه‌هایی از بیماری‌های روماتیسمی هستند که به نوعی با متابولیسم مواد در بدن ارتباط دارند. دکتر جمشیدی تأکید می‌کند: عفونت‌ها و استرس می‌توانند به‌عنوان «فاکتور ماشه‌ای‌» (عواملی که در یک لحظه مشکلات پیشین موجود در بدن را فعال می‌کنند) در روماتیسم‌ها عمل کنند.

تحقیقات نشان داده استرس و عفونت‌ها، سیستم ایمنی را تحریک می‌کنند و باعث پیشرفت بیماری می‌شوند. وی با اشاره به برخی نشانه‌های بیماری‌های روماتیسمی می‌گوید: نخستین نشانه‌ها در این بیماری درد و تورم مفاصل است. زخم‌های غیر عادی روی پوست که ماندگار هستند، ضایعات پوستی، تب‌های بی‌دلیل، خستگی‌های همراه با تب و ضعف و بی‌حالی از دیگر علائم این بیماری هستند.

استاد دانشگاه علوم پزشکی با تأکید بر اهمیت زمان طلایی تشخیص بیماری می‌گوید: روماتیسم‌ها در حالی که قابل کنترل و درمان هستند می‌توانند فوق‌العاده خطرناک هم باشند. در واقع تشخیص به موقع و درمان صحیح و مناسب باعث می‌شود بیمار با عوارض کمتری مواجه شود و بتواند زندگی مناسبی داشته باشد، در حالی که تأخیر در تشخیص و آغاز درمان می‌تواند بیمار را به مشکلات جدی مانند از کار افتادن برخی ارگان‌های بدن یا تغییر شکل مفاصل و محدودیت حرکتی گرفتار کند.

پرستو رفیعی