یک ترکیب امیدبخش برای افزایش تاثیر واکسن کرونا کشف شد

به گزارش باشگاه خبرنگاران به نقل از وبسایت رسمی "مؤسسه ایمنی شناسی لاجولا" (La Jolla Institute for Immunology)، گروهی از دانشمندان آمریکایی، یک روش احتمالی را برای بهبود تاثیر واکسن های کووید- ۱۹ و سایر واکسن ها کشف کرده اند.

این پژوهش که توسط دانشمندان مؤسسه ایمنی شناسی لاجولا و دانشگاه "ام. آی. تی" (MIT) انجام شده است، نشان می دهد که نوعی از "مواد همراه" یا" ادجوانت" (Adjuvant) موسوم به "آگونیست تی ال آر/ساپونین" (saponin/TLR agonist) ممکن است بتواند اثر محافظتی واکسن ها را تقویت کند.

پروفسور "شین کروتی" (Shane Crotty)، پژوهشگر موسسه ایمنی شناسی لاجولا و از اعضای این گروه پژوهشی اظهار‌کرد: این پژوهش، بسیار هیجان انگیز است. ما امیدواریم که این ادجوانت بتواند به ما کمک کند.

واکسن ها با نشان دادن تنها بخش کوچکی از یک عامل بیماری زا به سیستم ایمنی بدن (Système immunitaire) انسان، کار خود را انجام می دهند. سیستم ایمنی، این آنتی ژن را می بیند و ساخت سلول های ایمنی و پادتن های موردنیاز برای مقابله با ویروس واقعی را آغاز می کند.

آنتی ژن ها به ندرت به تنهایی کار می کنند. دانشمندان در بیشتر واکسن ها از ادجوانت ها استفاده می کنند. ادجوانت ها مانند پرچم های قرمزی هستند که سیستم ایمنی را برای نشان دادن واکنش قوی تر نسبت به آنتی ژن هدایت می کنند و سلول های T و سلول های B را که از بدن محافظت می کنند، بوجود می آورند.

"سازمان غذا و داروی آمریکا" (FDA)، تنها پنج ادجوانت را برای استفاده در این کشور تایید کرده است. کروتی که متخصص حوزه پژوهش در مورد واکسن است، گفت: دانشمندان به ادجوانت های جدیدی نیاز دارند تا بتوانند واکسن های خلاقانه تری علیه ویروس هایی مانند "کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲" (SARS- CoV- ۲) و "HIV" طراحی کنند.

او ادامه داد: واکسن های دارای مجوز، به ادجوانت ها وابسته هستند، اما ادجوانت های بسیار کمی برای استفاده در انسان وجود دارند.

پروفسور "دارل ایرواین" (Darrell Irvine)، استاد دانشگاه ام. آی. تی و از پژوهشگران این پروژه گفت: ادجوانت های جدیدی که به تقویت کردن جنبه های خاصی از پادتن یا ایمنی حاصل از سلول T کمک می کنند، ممکن است بخش مهمی از ساخت موفقیت آمیز واکسن ها علیه نمونه های چالش برانگیز عوامل بیماری زا مانند HIV، سل و مالاریا باشند.

دانشمندان تمایل داشتند که یک ادجوانت ترکیبی آگونیست تی ال آر/ساپونین را آزمایش کنند، زیرا این دو مولکول هنگامی که به طور جداگانه آزمایش شدند، امیدوارکننده بودند. ادجوانت های ساپونین، بی خطر هستند و در حال حاضر برای استفاده در واکسن "شینگریکس" (Shingrix) تایید شده اند که برای درمان زونا ارائه می شود. تاثیر آگونیست های تی ال آر بر تحریک واکنش ایمنی ذاتی که آنتی ژن را تشخیص می دهد، شناخته شده است.

آزمایشگاه ایرواین در این پژوهش جدید، ساخت و طراحی ادجوانت آگونیست تی ال آر/ساپونین را انجام داد. انواع گوناگونی از آگونیست های تی ال آر وجود دارد. به همین دلیل، پژوهشگران به بررسی آگونیست "تی ال آر۴" (TLR۴) موسوم به" MPLA" پرداختند. این مولکول به صورت طبیعی به مولکول های ساپونین می پیوندد و نانوذرات "ساپونین/MPLA" یا (SMNP) را تشکیل می دهد.

"یو کاتو" (Yu Kato)، پژوهشگر موسسه ایمنی شناسی لاجولا، آزمایش هایی را برای درک دقیق عاملی که ادجوانت ساپونین را مؤثر می سازد، آغاز کرد.

آزمایش هایی که روی موش ها انجام شد، نشان داد که ادجوانت ساپونین میتواند یک واکنش قوی را که از "مراکز زایای بدن" (Germinal centers) برمی آید، تحریک کند. مراکز زایای بدن، ساختار هایی در غدد لنفاوی هستند که سلول های B را پمپاژ می کنند. همچنین در این آزمایش، یک ادجوانت ساپونین در مقایسه با طیف وسیعی از ادجوانت های جایگزین، به واکنش بهتر سلول T و پادتن منجر شد.

کاتو دریافت که ساپونین از آن جهت چنین تفاوتی را به وجود می آورد که فرآیندی موسوم به تخلیه لنفاوی را ایجاد می کند. طی فرآیند تخلیه لنفاوی، مایع لنفاوی به سوی غدد لنفاوی حرکت می کند و سلول های ایمنی بدن را در مورد حضور یک عامل مهاجم بیماری زا آگاه می کند.

اگرچه ادجوانت ساپونین به تنهایی، به بروز واکنش خوبی در موش ها انجامید، اما آگونیست تی ال آر، یک سلاح مخفی بود. دانشمندان به بررسی این موضوع پرداختند که اگر هر دو ادجوانت با پروتئین به دست آمده از HIV ترکیب شوند، سیستم ایمنی چگونه واکنش نشان می دهد.

پژوهشگران دریافتند که ترکیب ساپونین/MPLA، عملکرد خوبی دارد، زیرا بخش های متفاوتی از سیستم ایمنی را فعال می کند. اگرچه ساپونین و آگونیست تی ال آر وظایف خود را دارند، ولی ترکیب آن ها می تواند سیستم ایمنی را نیز وادار کند تا انواع بیشتری از سلول های کمکی فولیکولی T بسازد که واکنش ایمنی را تقویت می کنند و همچنین، میزان بیشتری از "اینترلوکین ۲۱" (Interleukin- ۲۱) را تولید کند که یک مولکول ضد ویروسی است.

کاتو گفت: این چیزی بیش از یک اثر افزودنی بود. این ترکیب به افزایش تعداد سلول های B نیز منجر شد. همچنین، برای این که سلول های B بتوانند پادتن تولید کنند، به کمک سلول های کمکی فولیکولی T نیاز دارند.

پژوهشگران بطور کلی نشان دادند که ترکیب ساپونین/MPLA، ایمن و موثر است. اگرچه هنوز باید بررسی های بالینی بیشتری انجام شود، اما کروتی گفت که چندین کاربرد برای ترکیب ساپونین/MPLA به ذهن می رسد. به گفته کروتی، ترکیب ساپونین/MPLA در صورت تایید ممکن است افزودنی خوبی برای واکسن کووید- ۱۹ شرکت داروسازی آمریکایی" نواوکس"( Novavax) باشد که در حال حاضر از یک مکمل سنتی تر پروتئین استفاده می کند.

کروتی اضافه کرد:این ترکیب احتمالا تاثیر قابل توجهی بر سلامت انسان خواهد داشت.

کاتو گفت:طراحی ادجوانت های جدید، به ویژه برای جلوگیری از گسترش HIV مهم است. بیش از ۳۰ سال است که دانشمندان تلاش می کنند تا یک واکسن موثر برای HIV تولید کنند، اما وادار کردن سیستم ایمنی بدن برای نشان دادن واکنش مؤثر نسبت به یک واکسن دشوار است.

وی ادامه داد: اگر به همین روش ادامه دهیم، واکسن ها کارایی نخواهند داشت. ما باید کار ها را هوشمندانه تر انجام دهیم. به همین دلیل، برای ما مهم است که بدانیم ادجوانت ها واقعا چگونه کار می کنند.

این پژوهش، در مجله "Science Immunology" به چاپ رسید.